Nieuw-Zeeland

Nieuw-Zeeland New Zealand Aotearoa
Hoofdstad	Wellington
Aantal inwoners	5.136.145 (2022)
Oppervlakte	268.021 km²
Regeringsvorm	Parlementaire monarchie
Koning	Charles III (sinds 2022)
Premier	Christopher Luxon (sinds 2023)
Godsdienst	Geen religie (48,5%) Christendom (37%) Overig (14,5%)
Talen	Engels (English) Maori (Māori) Nieuw-Zeelandse Gebarentaal
Munteenheid	Nieuw-Zeelandse dollar
Volkslied	God Defend New Zealand & God Save the King
Nationale feestdag	Waitingi Day (6 februari)
Landcode	NZE
Portaal Nieuw-Zeeland

Nieuw-Zeeland is een land dat ligt in het zuidwesten van de Grote Oceaan en ten zuidoosten van Australië. Het bestaat uit 2 grote eilanden; Het Noordereiland en het Zuidereiland, en nog een paar kleine eilanden. Het ligt in het werelddeel Oceanië en op het continent Australië.

Bevolking

Nieuw-Zeeland is dunbevolkt. Het heeft ongeveer 4.300.000 inwoners. Dat is erg weinig voor een land dat 8 keer groter is dan Nederland. Vergelijk dat maar eens met ons land, waar bijna zeventien miljoen mensen wonen.

Bovendien is Nederland ook nog eens achtmaal kleiner dan Nieuw-Zeeland. Van de vier miljoen Nieuw-Zeelanders, die ook wel Kiwi's worden genoemd (omdat hier de kiwi's vandaan komen), woont grofweg drie miljoen op het Noordereiland en één miljoen op het Zuidereiland. De dichtstbevolkte regio is Greater Auckland met ongeveer een miljoen inwoners. Nieuw-Zeeland heeft een gemengde bevolking.

Die bestaat voornamelijk uit twee groepen: De blanken van Europese afkomst en de Maori's. De meeste blanken zijn van Britse afkomst. De Maori’s wonen al ruim duizend jaar in Nieuw-Zeeland. Zij kwamen van eilanden ergens in de Grote Oceaan. Niemand weet van welk eiland.

Een Maori is gewoon een mens met een apart geloof. Er wonen nu ongeveer 300.000 Maori’s in Nieuw-Zeeland. Dat is 14% van de totale bevolking. Na de Tweede Wereldoorlog zijn er heel veel emigranten naar Nieuw Zeeland gekomen, zoals: Nederlanders, Denen, Italianen en Britten. Er kwamen andere Europese emigranten tussen 1950-1965.

De Maori’s hebben gewoonlijk meestal 4 of 5 kinderen. Veel Maori’s trouwen met een blanke. In ieder dorp of stadswijk staat wel een ontmoetingshuis. Nieuw-Zeeland is het 1e land waar je kon doen aan bungeejumping.

Geschiedenis

1. De naam Nieuw-Zeeland komt van de provincie Zeeland (in Nederland). Abel Tasman, een Nederlands ontdekkingsreiziger, gaf het land deze naam.
2. De eerste bewoners waren Maori's en die kwamen uit Azië. Ze kwamen rond 800 na Chr.
3. Op 16 oktober in 1848 was er in Wellington een zware aardbeving. Acht dagen erna waren er nog drie aardbevingen. Maar er kwamen slechts drie mensen om het leven. Goudzoekers brachten Nieuw-Zeeland weer werk en geld. Het gebeurde in 1861 in de Otago.

In het Engels is Nieuw Zeeland: 'New Zealand', waarin Zealand de oude Engelse naam van de Nederlandse provincie Zeeland is. Deze naam heeft het gekregen van Abel Tasman die als eerste Europeaan Nieuw-Zeeland ontdekte.

Nieuw Zeeland heeft ook een naam in Maori (een volk in Nieuw Zeeland), namelijk 'Aotearoa' wat zoveel betekent als land van de witte wolken. Deze naam werd gegeven door de Polynesische leider Kupen. Aotearoa is niet zoals velen denken de oorspronkelijke naam van het land, want die is er niet. In de pre-koloniale tijd hadden de Maori geen naam voor de hele Nieuw-Zeelandse archipel, 'Aotearoa' koppelden ze enkel aan het huidige Noordereiland of North Island. Tegenwoordig kan het taalgebruik: 'Aotearoa' als alternatief voor 'New Zealand' gezien worden.

Dieren

Er leven veel soorten dieren, onder andere amfibieën, reptielen, vogels en vissen. Er komen ook veel trekvogels. Door menselijke vervuiling sterven veel dieren uit. Op het Zuidereiland leven ook pinguïns, dolfijnen, zeehonden, walvissen en albatrossen.

Maar het apartste dier met de apartste naam is de voskoesoe.

De Kiwi is het nationale symbool van Nieuw Zeeland. Er zijn drie soorten Kiwi’s: de bruine, de grote grijze en de kleine grijze. Deze vogel kan niet vliegen, is bijna blind en slaapt het grootste deel van de tijd.

Er is veel veehouderij. Het belangrijkste zijn de melkboerderij en schapenveeteelt. In Nieuw-Zeeland zijn ongeveer 50.0000 schapen. Nieuw Zeeland heeft een rijke visgrond daar zwemmen oesters, kreeften en mosselen.

De Weka van Nieuw Zeeland is het actiefst bij het vallen van de nacht. Hij heeft geleerd voedsel te vinden in restjes afval van de mensen.

De eerste kudde kwam in Nieuw-Zeeland in 1834, de schapen werden belangrijk in 1840.

Er zijn veel bedreigde vogelsoorten, onder andere de kiwi. Ook de Kakapo wordt bedreigd. Er zijn er ongeveer 250 over nog een vreemde Uilpapegaai, de fel blauwgroene Takahe. Daarvan zijn er nog ongeveer 200 over. Je hebt ook nog de Taika, daar zijn er nog 50 tot 100 van over.

Natuur

Abel Tasman National Park

Nieuw Zeeland heeft aparte dieren en vele eilanden. Op deze eilanden regent het veel, ook zijn er veel bergen. Het ligt 200 meter boven de zeespiegel. Bergen zijn bedenkt met sneeuw. De hoogste berg van Nieuw Zeeland is 3754 meter hoog. De grootste gletsjer is 30 kilometer lang. De bomen in Nieuw Zeeland zijn het hele jaar groen. De kiwi is groter dan een kip en kan niet vliegen. De Nieuw Zeelanders hebben veel dieren bijvoorbeeld: herten, konijnen, zwanen en honingbijen. De natuurgebieden moeten beschermd worden omdat er zeldzame planten en dieren voorkomen.

Nieuw Zeeland heeft veel aardbevingen gehad. De aardkorst is op sommige plekken dunner. Er komen daarom prachtige natuur verschijnselen, b.v vulkanen op het Noordereiland. Ze spugen soms aswolken uit. Sommige geisers geven een fontein van warm water tot wel 30 meter hoog. Nieuw Zeeland heeft 15.000 km kronkelige kust. Aan de oostkust liggen rotsachtige schiereilanden. Nieuw Zeeland heeft veel zandstranden. Op het Noordereiland zijn zandstranden 100 kilometer lang. Er zijn ook kleine stranden.

De reden dat Nieuw Zeeland zoveel aparte dieren en planten heeft, is omdat Nieuw-Zeeland zich 80 miljoen jaar geleden van Gondwanaland afscheidde. Daardoor heeft er zich een volledig van de rest van de wereld geïsoleerde natuur ontwikkeld. Een deel van het oppervlak is bedekt met regenwoud dat nu voor een groot deel tot nationale parken is verklaard. Er komen een heleboel varensoorten voor.

Nieuw-Zeeland heeft één “familielid” van de passiebloemen, Tetrapathea tetrandra, die anders dan de passiebloemen tweehuizig is. De pohutukawa is een plant, die veel voorkomt in Nieuw-Zeeland en veel als sierstruik wordt aangeplant. Clianthus puniceus (Engelse naam: kaka beak) is een plant die in het wild met uitsterven bedreigd wordt, maar in België en Nederland bij tuincentra gewoon te koop is.

Steden

1. Auckland (1.377.200)
2. Wellington (393.400)
3. Christchurch (380.900)
4. Hamilton (174.200)
5. Napier–Hastings (samen 124.800)
6. Tauranga (121.500)
7. Dunedin (117.700)
8. Palmerston North (82.401)

Feesten

• 1 januari is het in Nieuw Zeeland nieuwjaarsdag.
• 25 december begint de 1e Kerstdag in Nieuw Zeeland.
• In april of maart is het Pasen in Nieuw Zeeland.
• 26 december is het boxing day (bedienden kregen met Kerst meer geld. Dat geld kwam uit een box, daarom noemen zij tweede kerstdag boxing day)
• 6 februari Waitingi day. Dat is de dag dat ze het Verdrag van Waitangi vieren. Dat verdrag werd op 6 februari 1840 ondertekend. Nieuw Zeeland was nu een eigen staat.

Herdenkingen

• 25 april Anzac day. Dat is de dag dat alle Nieuw Zeelandse en Australische militairen worden herdacht die gedood zijn.

Dit zijn de lokale feesten:

• Wellington (22 januari)
• Auckland (29 januari)
• Northland (29 januari)
• Nelson (1 februari)
• Otago (23 maart)
• Southland (23 maart)
• Taranaki (31 maart)
• Hawke's Bay (1 november)
• Marlborough (1 november)
• Westland (1 december)
• Canterbury (16 december)

Klimaat

Nieuw-Zeeland heeft een gematigd zeeklimaat. Het noorden ligt dichter bij de evenaar en is iets warmer dan het zuiden, maar de grootste verschillen zijn tussen de west- en oostkust van het Zuidereiland. De wind komt meestal uit het westen en zorgt voor veel regen in het zuidwesten. In één jaar valt er soms wel zo'n 8.000 mm regen . In het oosten van de Nieuw-Zeelandse Alpen is het veel droger. De zonnigste plekken zijn Nelson en Marlborough die liggen in het noorden van het Zuidereiland, waar veel wijngaarden zijn te vinden, waar wijn vandaan komt. Bij die wijngaarden valt in één jaar ongeveer 230 mm regen. In de Nieuw-Zeelandse Alpen valt tijdens de winter de regen meestal als sneeuw en daarom zijn daar veel skigebieden. Northland en Bay of Plenty in het noorden van het Noordereiland heeft een subtropisch klimaat en hier zijn veel kiwiplantages.

Bijzondere dingen van Nieuw-Zeeland

De Pohutukawa is een bijzondere boom. Hij kan wel 20 meter lang worden. Hij wordt ook wel de kersenboom van Nieuw-Zeeland genoemd. Ze komen het meest voor op het Noordereiland.

De paua shell is een schelp die ook alleen maar op het Noordereiland te vinden is. Het is een schelp die gekleurd en glimmend van binnen is, ze maken er dan ook bijvoorbeeld sieraden van.

De kiwi is een dier dat je alleen in Nieuw-Zeeland aantreft. Het is een nationaal symbool van Nieuw-Zeeland. De kiwi is een nachtdier. Hij kan niet vliegen.

Er zijn veel geisers in Nieuw-Zeeland. Een geiser is een verwarmde bron, die op sommige tijden een mengsel van heet water en stoom de lucht in spuit.

Natuurrampen

In september 2010 heeft er een aardbeving plaatsgevonden in Christchurch. De dagen, weken en maanden daarna zijn er nog wat naschokken geweest. In februari 2011 is er een hele grote naschok geweest in Christchurch. Precies in het centrum! De inwoners zijn bang voor de volgende naschokken die zullen komen.

Aanslag

Op 15 maart 2019 vond er 2 aanslagen in Christchurch plaats. De terrorist was de rechts-radicale Brenton Tarrant. Hij is gaan schieten in 2 moskeeën en heeft 50 mensen die aan het bidden waren, doodgeschoten. Zijn motief was een angst voor de islam en hij liet zich inspireren door de moordpartij van neo-nazi Anders Breivik op het eiland Utoya in Noorwegen.

Volkslied

Het volkslied van Nieuw-Zeeland heet "God Defend New Zealand" (luisteren).