Nederlandse Spoorwegen

Het huidige logo van de Nederlandse Spoorwegen.

De Nederlandse Spoorwegen, afgekort NS, is de grootste vervoerder van passagiers op het spoor in Nederland en bestaat al sinds 1938. Vroeger was het een semioverheidsbedrijf, dit houdt in dat er veel steun komt van de overheid, bij de NS vooral financieel (met geld). Tegenwoordig is het een naamloos vennootschap (NV), waarvan de regering de enige aandeelhouder is. De NS vervoert samen met een paar andere kleine vervoerders dagelijks zo'n 1.000.000 (een miljoen) passagiers, Nederland heeft het drukst bereden spoorwegennetwerk van Europa. Daarom heeft de NS een dienstregeling, een plan hoe de treinen rijden. Die dienstregeling moet vaak aangepast worden, bijvoorbeeld wanneer er een nieuw station komt of een trein harder mag rijden. Dit doet de NS jaarlijks. De Nederlandse Spoorwegen is verantwoordelijk voor ongeveer 5.500 treinen en ook voor de 410 stations, die beheerd worden door ProRail én NS.

Geschiedenis

Het begin van de spoorwegen in Nederland (1839 - 1900)

20 september 1839 is de dag van de allereerste treinreis in Nederland, tussen Haarlem en Amsterdam. Daarna volgden Amsterdam - Utrecht en Utrecht - Rotterdam. Deze spoorlijnen werden toen aangelegd door onder andere de Hollandsche IJzeren Spoorweg-Maatschappij (HIJSM) en de Nederlandse Rhijnspoorweg-Maatschappij (NRS). Ondanks deze best wel grote spoorlijnen kwamen er niet snel veel spoorwegen meer bij. Pas in 1860, 21 jaar na de eerste treinrit in Nederland, ging de overheid zich buigen over de spoorwegen. De overheid stelde een Spoorwegwet op, en het bedrijf Maatschappij ter Exploitatie van Staatsspoorwegen (SS) werd gebruikt om de sporen in Nederland te exploiteren. Sinds de overheid zich ook met het spoor bezighield, ging het juist heel snel met het bouwen van spoorlijnen en stations. In 1900 was het netwerk van sporen ongeveer net zo ver gegroeid als dat wij het nu kennen.

De eerste Nederlandse trein De Arend. Station d'Eenhonderd Roe op het Frederiksplein in Amsterdam in 1939.

Samenvoeging HIJSM en SS (1917-1937)

In het jaar 1917 richtten de Hollandsche IJzeren Spoorweg-Maatschappij en de Maatschappij ter Exploitatie van Staatsspoorwegen samen de belangenmaatschappij Nederlandsche Spoorwegen op. In 1937 gingen de twee bedrijven helemaal samen en werd het de Nederlandsche Spoorwegen genoemd. De NS was geen echt staatsbedrijf terwijl de overheid de enige aandeelhouder was, waardoor het een semi-overheidsbedrijf genoemd mocht worden.

In de oorlog (1939 - 1945)

In de oorlog moesten er Joden en andere misdadigers vervoerd worden naar concentratiekampen. Een makkelijke manier om dit te doen was de trein. Het personeel van de NS wilde hier niet aan mee werken en kwam vanaf 1944 in staking. Tijdens de oorlog werd er veel spoor kapot gemaakt, zodat het transport niet door kon gaan. Mede hierdoor kwam de NS niet rijk uit de oorlog.

Na de oorlog (1945+)

Om de verwoeste steden weer op te bouwen was er veel aanvoer van materiaal nodig. Hierom ging het direct na de oorlog al weer een stuk beter met de Nederlandse Spoorwegen. In 1964 werden auto's steeds belangrijker, en ging het weer wat minder met de NS. Later gingen mensen steeds verder van hun werk afwonen, zodat ze meer moesten reizen, wat dus voordelig was voor de NS.

Directeuren

Sinds 1 augustus 2015 is Roger van Boxtel president-directeur, de hoogste titel bij de NS. Voor een overzicht van de directeuren van de beginjaren tot aan nu, klik hier.

Materieel

De NS heeft veel verschillende treinen in zijn bezit. Hieronder een lijstje met de huidige treinen van de NS.

Type	Aantal	Bouwjaar	Opmerkingen
Hogesnelheidstreinen
Thalys PBA	10	1995-1996	Meeste treinstellen in eigendom van buitenlandse spoorwegmaatschappijen.
Thalys PBKA	17	1996-1997	Meeste treinstellen in eigendom van buitenlandse spoorwegmaatschappijen.
ICE 3M	17	1997-2000	Meeste treinstellen in eigendom van DB.
Intercity's
ICMm	144	1977-1994
ICRm	317	1980-1988	Rijdt in trek-duwstammen met locomotieven serie 1700-loc en 186.
1700-loc	81	1991-1994	Groot deel buiten dienst. Rijdt in trek-duwstammen met ICRm en DD-AR.
NID	50	1991-1998	Verbouwd uit stoptreinmaterieel DD-AR
VIRM	178	1994-2009
186-loc	31	2008, 2014	Rijdt met ICRm
Sprinters
Mat '64	278	1961-1976	Grootste deel gesloopt.
SGMm	90	1975-1983	Gemoderniseerd.
DD-AR	308	1991-1996	Deels verbouwd tot NID. Rijdt met locomotieven serie 1700. Overige stellen zijn sinds 7 december 2014 in dienst als serie 7300.
DM '90	53	1996-1998	Groot deel buiten dienst
SLT	131	2007-2012
FLIRT	~60	2016-
SNG	118	2017-