Nationaal-Socialistische Beweging

De Nationaal-Socialistische Beweging - afgekort NSB - was vóór en tijdens de Tweede Wereldoorlog een politieke partij in Nederland.

De NSB werd in 1931 opgericht door Anton Mussert in Utrecht, en speelde in de jaren 30 van de vorige eeuw, toen er grote werkloosheid heerste, in op de ontevredenheid onder de Nederlandse bevolking. De bestaande regering deed nauwelijks iets om de toestand te veranderen (de sociale uitkering bedroeg 1 gulden per dag) en de NSB beloofde betere tijden. In Duitsland had een dergelijke partij, de NSDAP van Adolf Hitler al veel succes. Maar in Nederland werd het nooit wat met de NSB; de partij behaalde slechts 4 zetels in het toen 100 zetels tellende parlement.

Toen de Duitsers in 1940 Nederland binnenvielen werden wel veel mensen gauw lid van de NSB. Die dachten er hun voordeel mee te kunnen doen. Maar ze kwamen, toen de Duitsers de oorlog begonnen te verliezen, bedrogen uit. NSB'ers werden na de oorlog overal nagewezen en kwamen nergens meer "aan de bak". Was je lid van de NSB geweest, dan was je "fout" (zo heette dat). Had je daarentegen in de oorlog in het verzet gezeten, dan was je "goed". Na de oorlog bleken trouwens opvallend veel mensen in het verzet te hebben gezeten.

In 1944 werd de NSB door de in 1940 naar Londen uitgeweken Nederlandse regering tot een verboden organisatie verklaard. De kopstukken van de NSB werden na de oorlog ter dood veroordeeld of kregen gevangenisstraf. Anton Mussert kreeg de doodstraf.