Napels (stad)

Een panorama van Napels.

Napels (Italiaans: Napoli, Napolitaans: Napule) in een stad in het zuiden van Italië. Napels is met 4,4 miljoen inwoners de derde stad van Italië en de grootste van Zuid-Italië. De gemeente Napels heeft ongeveer 1 miljoen inwoners, de metropolitane stad 3 miljoen en het hele stedelijke gebied heeft 4,4 miljoen inwoners.

Het is de hoofdstad van de regio Campania en de metropolitane stad Napels. De stad Pompeï lag hier vlakbij, Napels ligt dus ook bij de Vesuvius. De eerste pizza is in Napels gemaakt. Napels is ook bekend om de maffia. De Napolitaanse pizza heet Pizza Napolitana. Napels heeft ook een metro en een eigen vliegveld.

Geschiedenis

Griekse kolonies in Magna Graecia

Napels bestaat al erg lang. Het werd gesticht in de 8e eeuw door inwoners van Kyme (nu bekend als Cumae) in wat nu Zuid-Italië is. Dat gebied heette toen Magna Graecia (Groot-Griekenland in het Latijn) en was Griekstalig. Zo was ook deze nieuwe stad, die Νέα Πόλις (Nea Polis) werd genoemd, Griekstalig. Nea Polis is Grieks voor nieuwe stad. De naam Napels/Napoli is hier van afgeleid. De stad was een van de machtigste steden van Italië, maar toen het Romeinse Rijk steeds machtiger werd (rond de 4e eeuw voor Christus) werd Napels een bondgenoot van Rome en werd het Grieks langzaam maar zeker door het Latijn vervangen. De bekende plaats Pompeii lag erg dicht bij Napels. In tegenstelling tot Pompeii werd Napels niet compleet verwoest door de uitbarsting van de Vesuvius.

Na de Romeinse tijd werd Napels bezet door de Byzantijnen en daarna door de Longobarden. Napels werd daarna vaak aangevallen door Vikiningen en islamitische piraten. Het ging niet goed met de Napolitanen. Uiteindelijk ontstond in de 13de eeuw het koninkrijk Napels, maar dit was niet meteen een vooruitgang voor de Napolitanen. Toch werd Napels maar groter en groter. Het behoorde samen met Parijs en Constantinopel tot de grootste steden van Europa. Het had meer dan 200.000 inwoners. In 1501 werd Napels Spaans. Napels was dan wel groot, maar het werd behandeld als een kolonie van Spanje. Tot 1700 bleef Napels een van de grootste steden van Europa, groter dan Amsterdam, Madrid en Rome.

Napels in 1748

In 1734 werd Napels onderdeel van het koninkrijk der Beide Siciliën. Na Napoleon begon de 19de eeuw pas echt in Napels. De Industriële Revolutie ging niet aan Napels voorbij en de eerste helft van de negentiende eeuw was een bloeitijd voor de stad. Als hoofdstad van het koninkrijk der Beide Siciliën werd het de rijkste stad van Zuid-Italië. Dit kon echter niet lang duren. In 1860 vielen aanhangers van Guiseppe Garibaldi het koninkrijk binnen. Zij waren voorstanders van een verenigd Italië en wilden met hun veroveringen de oude koninkrijken opheffen en verenigen in een Italiaanse staat verenigen. Zo geschiedde. De vereniging van Italië was een catastrofe voor Napels. Alle industrie trok van het zuiden naar het noorden van Italië. Dit maakte die regio rijk en tot op de dag van vandaag is het noorden een stuk welvarender dan het zuiden. Geschat wordt dat in de periode 1867-1913 meer dan 4 miljoen emigreerden uit Napels alleen! Toch bleef Napels nog lange tijd de grootste stad van Italië.

De Vesuvius is vanaf vrijwel elke plek in Napels zichtbaar.

In de Tweede Wereldoorlog liep Napels grote schade op door bombardementen. Sinds die tijd is Napels toch een beetje het symbool gebleven van het slechter presterende zuiden, mede door de overal aanwezige maffia. Toch komen er elk jaar weer veel toeristen naar de stad en denken veel bij Napels toch nog aan de beroemde uitspraak van Goethe: ''Napels zien en sterven'' (waarmee hij bedoelde dat je pas rustig kon sterven als je ooit Napels had gezien.

Ligging en omgeving

Napels ligt in het zuiden van Italië aan de voet van de vulkaan de Vesuvius. Deze vulkaan is vooral bekend door de enorme uitbarsting van 79 na Christus, die zo heftig was dat de as de Romeinse steden Pompeii en Herculaneum helemaal bedekte. Hierna is de vulkaan nog talloze keren uitgebarsten, als laatste in 1944. De vulkaan is nog steeds actief en als je hem bezoekt kun je nog steeds rook zien ontsnappen uit het gesteente. De vulkaan heeft de omgeving van de Vesuvius wel erg vruchtbaar gemaakt, waardoor er altijd mensen zijn blijven wonen.

Bij de San Gennaro

Daarnaast ligt Napels aan de golf van Napels. Niet ver van de Napels is de kust van Amalfi. Deze kust wordt wel beschouwd als een van de mooiste van Italië.

Bezienswaardigheden


Historisch centrum van Napels
Via Toledo in het centrum van Napels
Land	Italië
Plaats	Napels
UNESCO-regio	Europa en Noord-Amerika
Eigenschappen
Werelderfgoed sinds	1995
Status	Niet bedreigd
Type	Cultuur
Meer informatie	Site van UNESCO
Werelderfgoedlijst van UNESCO

Traditionele pizzeria in Napels (~1950)

Historisch centrum, het centrum van Napels is goed bewaard gebleven en staat op de werelderfgoedlijst van UNESCO, wegens onder andere "Het stratenpatroon, de schat aan historische gebouwen en de situering aan de baai van Napels". Er zijn dan ook 448 historische kerken te vinden.
- Kathedraal van Napels
- Castel Nuovo
Federico II-universiteit, de oudste niet-kerkelijke universiteit ter wereld
Palazzo Reale
Het archeologisch museum

Cultuur

Napels heeft een eigen cultuur, die afwijkt van de "normale" Italiaanse cultuur. Zo heeft Napels een eigen taal, het Napolitaans. Deze taal is moeilijk verstaanbaar voor sprekers van het Italiaans en wordt meestal als een aparte taal gezien, hoewel sommigen volhouden dat het een Italiaans dialect is. Als je in Napels bent hoor je trouwens ook heel veel (waarschijnlijk zelfs meer) Italiaans. Deze taal wordt als beschaafder gezien en wordt meer in het openbaar gesproken.

San Gennaro (Sint Januari) is de beschermheilige van de stad. De kathedraal van Napels draagt ook zijn naam.

Napels staat ook bekend om zijn eten. Er wordt gezegd dat de pizza uit Napels komt, maar dit is niet te bewijzen. Al eeuwen worden in het Middellandse Zeegebied pizza-achtige gerechten gegeten, ook in Napels. Oorspronkelijk was de pizza ook geen gerecht, maar meer een snack die je op de hoek haalde, gewoon een opgerold stuk deeg met wat tomatensaus en misschien kaas. Net zoals wij in Nederland de haring of het patatje met kennen. De pizza is pas echt beroemd geworden nadat koning Umberto I en zijn vrouw Margherita hem voorgeschoteld kregen. Zij waren er een grote fan en naar deze koningin is de pizza Margherita genoemd. De pizza napoletano is naar Napels genoemd.

Helaas is ook de maffia een blijvend onderdeel van de Napolitaanse cultuur. De Napolitaanse staat bekend als de Camorra.