Mata Hari
Mata Hari, echte naam Margaretha Zelle, werd geboren in Leeuwarden in 1876 en stierf in 1917 voor het vuurpeleton. Ze kwam uit een Friese familie.
Mata Hari was een spion in de Eerste Wereldoorlog, een vrouwelijke spion. En ze was een dubbelspion - ze werkte voor de Duitsers en voor de Fransen tegelijkertijd. Ze was daarvoor ook al erg beroemd als een exotische danseres. In Parijs, Frankrijk, waar ze was gaan wonen, werd ze ontdekt als spionne en doodgeschoten (ge-executeerd). Dat was in 1917. Ze was daarvoor al beroemd om haar schoonheid en haar danskunsten. Er zijn heel veel foto's van haar bekend, zelfs in kleur, wat voor die tijd bijzonder was. Haar naam, Mata Hari, is Indonesisch. Met haar Schotse man en hun twee kinderen heeft ze een paar jaar in Nederlands-Indie gewoond (nu Indonesië).
Beroemdheid
Ze was bekend als een "femme fatale" (een "dodelijke vrouw"). Dat is Frans voor een vrouw die mensen in het ongeluk brengt. Er zijn erg veel Hollywood films over haar leven gemaakt en allemaal boeken geschreven. De bekendste film is met Greta Garbo, uit de jaren 30.
Ze is wereldwijd één van de allerberoemdste Nederlandse vrouwen aller tijden, en de allerberoemdste vrouwelijke spion aller tijden. In het buitenland kent iedereen haar naam wel.
Wel of geen spion?
Volgens sommige mensen was Mata Hari niet eens een spionne, maar een onschuldig slachtoffer van de Fransen. Hoe dat precies zit zullen we pas weten in 2017. Dan maken de Fransen haar dossier openbaar, want dan is het precies honderd jaar na haar dood.
Ze verleidde elke man die ze tegen kwam om zo zijn plannetje te weten. Natuurlijk had niemand dat door.