Lgbt
Lgbt is een Engelse afkorting die staat voor lesbian (lesbisch), gay (homoseksueel, in dit geval bij mannen), bisexual (biseksueel) en Transexual (transseksueel). De afkorting is in het Nederland lhbt, maar vaak wordt de Engelse afkorting gebruikt. Volgens woordenboek Van Dale mogen beide termen in het Nederlands gebruikt worden en dienen ze met kleine letters te worden geschreven.
Lgbt is vaak een voorvoegsel van een woord. Er zijn eigenlijk twee woorden waarbij lgbt vaak voorkomt:
- Lgbt-gemeenschap: de gemeenschap van alle mensen die niet heteroseksueel zijn. Deze gemeenschap is vrij divers qua leeftijden, geslachten, seksualiteiten, nationaliteiten, religies, etc. De gemeenschap zet zich vaak in voor aandacht voor lgbt en de rechten van de gemeenschap.
- Lgbt-rechten: de rechten van de mensen die tot de lgbt-gemeenschap behoren. In veel landen waren/zijn veel wetten gericht op heteroseksuele mensen. Om lgbt'ers een volledig onderdeel te laten vormen van de maatschappij, zet voornamelijk de lgbt-gemeenschap zich in voor deze rechten. Voorbeelden zijn adoptie voor ouders van hetzelfde geslacht, het homohuwelijk en geslachtsoperaties, maar ook betere bescherming tegen geweld en homofobie vallen hieronder.
De term
De term lgbt bestaat slechts enkele decennia en bestaat hierdoor minder lang dan de termen van de individuele seksualiteiten. Deze laatste termen zijn gedurende de 19e eeuw bedacht. Pas vanaf de jaren 50/60 werd lgbt pas echt bekend in veel Europese landen. Vooral homoseksualiteit werd hiervan het bekendste voorbeeld en de lgbt-gemeenschap werd vaak aangeduid als gay. Dit is in principe fout, aangezien niet iedereen in deze gemeenschap homoseksueel is. In het Nederlands dook in de jaren negentig de term holebi op, wat staat voor homoseksueel, lesbisch en biseksueel. Tegen die tijd werd biseksualiteit namelijk bekender. Inmiddels duiken er de laatste jaren nieuwe termen op en werd op transseksualiteit bekender. Hierdoor was er behoefte aan een nieuwe term en dat werd lgbt.
De term vat de drie bekendste seksualiteiten samen:
- Homoseksualiteit: De voorkeur voor een partner van hetzelfde geslacht. Homoseksuele vrouwen worden vaak lesbisch genoemd en homoseksuele mannen gay. De term gay kun je ook gebruiken voor vrouwen overigens. De term lgbt maakt dus onderscheid tussen homoseksuele mannen en vrouwen, doordat het er twee in voorkomt.
- Biseksualiteit: De voorkeur zowel een partner van het andere geslacht als een partner van hetzelfde geslacht. Biseksuele mensen vallen zowel op mannen als vrouwen; het geslacht van hun partner maakt hun niet uit.
- Transseksualiteit: Transseksuele mensen voelen zich een andere geslacht dan dat ze dat moment zijn of ooit geweest waren. Dit houdt in dat bijvoorbeeld een vrouw liever als een man door het leven gaat. Deze persoon is aan de buitenkant een vrouw, maar voelt zich een man. Transseksuele mensen kunnen daarnaast nog hetero-, homo- of biseksueel zijn.
De laatste jaren spreken we van de lgbt+-gemeenschap. De + staat voor de overige seksualiteiten die niet in de afkorting zijn opgenomen, zoals:
- Aseksualiteit: Aseksuele mensen voelen zich niet aangetrokken tot vrouwen, maar ook niet tot mannen. Deze personen hebben geen behoefte aan een seksuele band met een partner, maar kunnen wel een relatie zonder seks willen. Aromantisch valt hier ook onder. Dit zijn weer de mensen die wel een seksuele relatie willen, maar geen romantische relatie.
- Demiseksualiteit: Dit is de groep aseksuele mensen die alleen een romantische/seksuele relatie wil aangegaan met personen waar ze een echte band mee voelen. Afhankelijk van het persoon kan een demiseksueel persoon met een man of vrouw.
- Panseksualiteit: Dit is de groep biseksuele mensen, die naast op mannen en vrouwen ook op het derde geslacht (zoals transgenders) valt. Panseksualiteit en biseksualiteit hebben geen duidelijke scheidingslijn hierdoor, aangezien veel biseksuele personen ook een panseksuele voorkeur hebben.
- Intersekse: Dit is de groep mensen die in transitie is van het ene naar het andere geslacht. Daarnaast vallen ook de mensen hieronder die zich geen man, maar ook geen vrouw voelen, of voor een periode man en voor een periode vrouw voelen.
- Queer: Dit is de groep mensen die nog twijfelt is over hun seksualiteit.
- Straight allies: Dit zijn heteroseksuele mensen die lgbt-rechten steunen, homofobie bestrijden en ook aandacht willen voor de lgbt-gemeenschap. Vaak doen ze dit om dat ze lgbt'ers kennen of omdat ze vinden dat ieder gelijk is en moet kunnen leven zoals ze willen.
Waar zet de lgbt-gemeenschap zich voorin?
- Recht op vrije seksualiteit: Iedereen mag een relatie aangegaan met wie hij/zij wil of voorkeur hebben voor een bepaald iemand ongeacht hun geslacht. Veel landen hebben nog een verbod op relatie tussen mensen van hetzelfde geslacht, maar in het merendeel van de landen is dit inmiddels afgeschaft. Per land is dit verschillend. Zo werd het recht op vrije seksualiteit in 1813 een feit in Nederland, maar pas in 2003 in bepaalde Amerikaanse staten (al werd de wet daar nauwelijks toen meer gehanteerd).
- Legalisering van het homohuwelijk: Iedereen mag trouwen met wie hij/zij wil ongeacht het geslacht van de partner. Nederland werd in 2001 het eerste land met een homohuwelijk, België volgde in 2003. Inmiddels hebben meer dan 20 landen het homohuwelijk ingevoerd, waaronder Spanje, Canada, Brazilië, Duitsland, Frankrijk, Zuid-Afrika en de Verenigde Staten. Een stap naar het homohuwelijk is het opstellen van het geregistreerd partnerschap voor lgbt-relaties; dit is al in meer landen toegestaan.
- Recht op adoptie: Voor ouders van hetzelfde geslacht is het moeilijker om kinderen te krijgen. Veel lgbt-koppels doen daarom aan adoptie. In veel landen is adoptie gekoppeld aan het huwelijk; men moet eerst trouwen en mag daarna adopteren. In andere landen staat dit los van elkaar. Met invoering van het homohuwelijk wordt ook vaak adoptie mogelijk.
- Anti-discriminatiewetgeving: Lgbt'ers hebben vaker te maken met geweld en discriminatie dan heteroseksuele mensen, vanwege hun seksualiteit. Door wettelijke bescherming zijn lgbt'ers beter beschermt en kunnen hierdoor bijvoorbeeld naar de politie stappen.
- Gelijke rechten voor huisvesting, arbeid, etc: Dit heeft tevens met discriminatie te maken. Sommige werkgevers kunnen mensen ontslaan wanneer deze lgbt'er zijn en huisbazen kunnen deze mensen hun huis uitzetten. Gelijke rechten zorgen ervoor dat dit niet voorkomt.
- Recht op geslachtsaanpassing: Dit recht heeft vooral toepassing op transseksuelen. In Nederland vond dit voor het eerst plaats in 1959, maar de wettelijke kant werd pas in 1985 geregeld. Sinds dat laatste jaar is het ook in België mogelijk.
Bekende lgbt'ers
Hieronder vind je een lijst van bekende lgbt'ers. In deze lijst staat enkel de mensen waarvan het zeker is dat ze lgbt'er waren. Dit houdt in dat ze het zelf hebben aangegeven. Bij historische personen gaat het om genoeg historisch bewijs.