Kroatische Onafhankelijkheidsoorlog: verschil tussen versies

Uit Wikikids
Naar navigatie springen Naar zoeken springen
Regel 35: Regel 35:
 
==Oorzaak==
 
==Oorzaak==
 
===Uiteenvallen van Joegoslavië===
 
===Uiteenvallen van Joegoslavië===
  +
Joegoslavië bestond al sinds 1918. Sinds 1945 was het een communistisch land onder [[Josip Broz Tito]]. Na de dood van Tito in 1980 ging het echter bergafwaarts met het land. Joegoslavië had grote economische problemen, zoals [[werkloosheid]] en torenhoge [[inflatie]]. Daarnaast waren er ook politieke problemen. Tito had geen opvolger, waardoor er een soort van bestuursraad kwam. Deze raad kon de problemen niet oplossen en ze werden alleen maar erger. Ondertussen leefde eind jaren 1980 ook het [[nationalisme]] op. De verschillende volkeren in Joegoslavië wilden meer zelfbestuur en zelfs onafhankelijkheid.
  +
  +
Vanaf 1989 begon het communisme in steeds meer Oost-Europese landen te vallen. Ook viel de [[Sovjet-Unie]] in 1991 uiteen. Joegoslavië was een neutraal land en was afhankelijk van steun van zowel de westerse landen als de Sovjet-Unie. Toen de Sovjet-Unie wegviel, viel ook veel financiële steun weg. De westerse landen besloten daardoor ook hun steun aan Joegoslavië stop te zetten. Er was namelijk geen angst meer voor de Sovjet-Unie. Dit leverde opnieuw meer problemen op.
   
 
===Kroatisch nationalisme===
 
===Kroatisch nationalisme===
  +
De Kroaten waren na de Serven de grootste minderheid in Joegoslavië. Al sinds het ontstaan van Joegoslavië wilden zij meer zelfbestuur hebben. In 1973 vond bijvoorbeeld de [[Kroatische lente]] plaats. Toen kwamen veel studenten en andere mensen in opstand tegen de Joegoslavische overheid. Deze protesten werden toen hard neergeslagen, maar uiteindelijk werd wel de grondwet veranderd waardoor de volkeren meer zelfbestuur kregen.
  +
  +
Eind jaren 1980 begonnen ook steeds meer Kroaten voor onafhankelijkheid te zijn. Zij wilden een eigen staat stichten. Kroatische extreme nationalisten wilden zelfs nog een stap verder gaan. Zij wilden alle Kroatische minderheden in één land verenigen ([[Groot-Kroatië]]), waaronder de Kroatische minderheid in Bosnië. Dit zou later leiden tot de [[Kroatisch-Bosniakse Oorlog]]. Het belangrijkste voor deze oorlog is dat de Kroaten de volle controle wilden over hun eigen grondgebied; dus ook de Kroatische gebieden met vooral minderheden.
   
 
===Servisch nationalisme===
 
===Servisch nationalisme===
  +
Ook het Servisch nationalisme had iets met deze oorlog te maken. Kroatië bestond namelijk niet alleen uit Kroaten, maar ook uit andere minderheden. Een van de grootste minderheden waren de Servische minderheid. Deze woonde vooral in het noordoosten aan de grens met Servië en het in midden aan de grenzen met Bosnië. Servische extreme nationalisten wilden alle Servische volkeren in één land verenigen ([[Groot-Servië]]). De Servische extreme nationalisten vonden dus dat zij aanspraak hadden op de Kroatische gebieden waar veel Serven leefden.
  +
  +
Aangezien de Serven de grootste minderheid in Joegoslavië waren, hadden zij de meeste invloed op de Joegoslavische regering. De hoofdstad van Joegoslavië, [[Belgrado]], was dan ook in Servië. Hierdoor werd Joegoslavië steeds meer als "iets Servisch" gezien door andere minderheden in het land. Later besloot de deelrepubliek Servië de Servische minderheden buiten Servië te steunen, soms via de Joegoslavische overheid.
   
 
==Verloop==
 
==Verloop==

Versie van 2 mrt 2023 13:14

Under construction icon-red.svg Werk in uitvoering!
Aan dit artikel wordt de komende uren of dagen nog gewerkt.
Belangrijk: Laat dit sjabloon niet langer staan dan nodig is, anders ontmoedig je anderen om het artikel te verbeteren.
De maximale houdbaarheid van dit sjabloon is twee weken na de laatste bewerking aan het artikel.
Kijk in de geschiedenis of je het artikel kunt bewerken zonder een bewerkingsconflict te veroorzaken.
Under construction icon-red.svg
Dit artikel is nog niet af.
Kroatische Onafhankelijkheidsoorlog

Croatian War of Independence collage.jpg

Enkele foto's van de onafhankelijkheidsoorlog
Datum 31 maart 1991 - 12 november 1995
Locatie Vlag van Kroatië Kroatië
Overwinning voor Vlag van Kroatië Kroatië
Resultaat Joegoslavië erkent de Kroatische onafhankelijkheid in 1992
Kroatië krijgt controle over zijn gehele gebied
Kroatische troepen helpen het Bosnische leger om controle over Bosnië te krijgen
Strijdende partijen
Vlag van Kroatië Kroatië
Gesteund door:
Flag of Bosnia and Herzegovina (1992–1998).svg Bosnië en Herzegovina (1994-1995)
Flag of Yugoslavia (1946-1992).svg Joegoslavië (1991-1992)
State Flag of Serbian Krajina (1991).svg Servisch Krajina (1992-1995)
Flag of the Republika Srpska.svg Servische Republiek (1992-1995)
Leiders
Flag of Croatia.svg Franjo Tuđman
Flag of Croatia.svg Gojko Šušak
Flag of Croatia.svg Anton Tus
Flag of Croatia.svg Janko Bobetko
Flag of Croatia.svg Zvonimir Červenko
Flag of Croatia.svg Petar Stipetić
Flag of Croatia.svg Ante Gotovina
Flag of Croatia.svg Mladen Markač
Flag of Croatia.svg Martin Špegelj
Flag of Yugoslavia (1946-1992).svg Slobodan Milošević
Flag of Yugoslavia (1946-1992).svg Veljko Kadijević
Flag of Yugoslavia (1946-1992).svg Blagoje Adžić
Flag of Yugoslavia (1946-1992).svg Života Panić
State Flag of Serbian Krajina (1991).svg Milan Martić
State Flag of Serbian Krajina (1991).svg Milan Babić
State Flag of Serbian Krajina (1991).svg Goran Hadžić
Flag of the Republika Srpska.svg Jovica Stanišić
Flag of the Republika Srpska.svg Franko Simatović
Flag of the Republika Srpska.svg Radovan Karadžić
Flag of the Republika Srpska.svg Ratko Mladić
Troepensterkte
70.000 (in 1991)
200.000 (in 1995)
145.000 (in 1991)
50.000 (in 1995)
Verliezen
15.000 doden en vermisten
300.000 vluchtelingen
7.204 doden en vermisten
300.000 vluchtelingen
Portaal Portal.svg Geschiedenis

De Kroatische Onafhankelijkheidsoorlog of Kroatische Oorlog was een oorlog in Kroatië tussen 1991 en 1995. Het is onderdeel van de Joegoslavische burgeroorlogen. De oorlog zorgde ervoor dat Kroatië een onafhankelijk land werd. Voorheen was het onderdeel geweest van Joegoslavië. In het begin was het een oorlog tussen Kroatië en het Joegoslavische leger. Later ging de oorlog voornamelijk tussen Kroatië en de Servische minderheden in het land.

In 1991 verklaarden zowel Kroatië als Slovenië zich onafhankelijk van Joegoslavië. Het Joegoslavisch leger viel vervolgens beide deelstaten binnen, maar kon de gebieden niet onder hun controle houden. Door het akkoord van Brioni erkende Joegoslavië Slovenië en Kroatië als onafhankelijke landen. In Kroatië leefden echter grote groepen Serven, voornamelijk in het noordoosten en in het midden aan de grens met Bosnië. Joegoslavië bestond grotendeels uit Serviërs, waarvan het grootste deel alle Serviërs in één land wilde verenigen (Groot-Servië). De Servische minderheden in Kroatië (en Bosnië) moesten hier onderdeel van worden. Vanaf 1992 was de oorlog daardoor tussen de Kroatische overheid (aan de ene kant) en de Republiek Servisch Krajina en de Servische Republiek. De Republiek Servisch Krajina werd door de Servische minderheid in Kroatië uitgeroepen, terwijl de Servische Republiek door de Servische minderheid in Bosnië uitgeroepen werd.

Tussen 1992 en 1994 vochten de Kroaten ook tegen Bosnië en Herzegovina in de Kroatisch-Bosniakse Oorlog. In Bosnië leefde namelijk ook een Kroatische minderheid die zich onafhankelijk verklaarde (Kroatische Republiek Herceg-Bosna). Deze oorlog was weer onderdeel van de Bosnische Burgeroorlog. In 1994 sloten Kroatië en Bosnië vrede en vochten vanaf toen samen tegen de Serven. Zowel de Kroatische Onafhankelijkheidsoorlog als de Bosnische Burgeroorlog eindigden in 1995 met het verdrag van Dayton.

De Kroatische Onafhankelijkheidsoorlog was erg bruut. 20.000 mensen overleden in de oorlog, veel gebouwen en infrastructuur was verwoest en en veel oorlogsmisdaden werden gepleegd. Het Joegoslaviëtribunaal heeft later veel oorlogsmisdadigers uit de oorlog berecht.

Oorzaak

Uiteenvallen van Joegoslavië

Joegoslavië bestond al sinds 1918. Sinds 1945 was het een communistisch land onder Josip Broz Tito. Na de dood van Tito in 1980 ging het echter bergafwaarts met het land. Joegoslavië had grote economische problemen, zoals werkloosheid en torenhoge inflatie. Daarnaast waren er ook politieke problemen. Tito had geen opvolger, waardoor er een soort van bestuursraad kwam. Deze raad kon de problemen niet oplossen en ze werden alleen maar erger. Ondertussen leefde eind jaren 1980 ook het nationalisme op. De verschillende volkeren in Joegoslavië wilden meer zelfbestuur en zelfs onafhankelijkheid.

Vanaf 1989 begon het communisme in steeds meer Oost-Europese landen te vallen. Ook viel de Sovjet-Unie in 1991 uiteen. Joegoslavië was een neutraal land en was afhankelijk van steun van zowel de westerse landen als de Sovjet-Unie. Toen de Sovjet-Unie wegviel, viel ook veel financiële steun weg. De westerse landen besloten daardoor ook hun steun aan Joegoslavië stop te zetten. Er was namelijk geen angst meer voor de Sovjet-Unie. Dit leverde opnieuw meer problemen op.

Kroatisch nationalisme

De Kroaten waren na de Serven de grootste minderheid in Joegoslavië. Al sinds het ontstaan van Joegoslavië wilden zij meer zelfbestuur hebben. In 1973 vond bijvoorbeeld de Kroatische lente plaats. Toen kwamen veel studenten en andere mensen in opstand tegen de Joegoslavische overheid. Deze protesten werden toen hard neergeslagen, maar uiteindelijk werd wel de grondwet veranderd waardoor de volkeren meer zelfbestuur kregen.

Eind jaren 1980 begonnen ook steeds meer Kroaten voor onafhankelijkheid te zijn. Zij wilden een eigen staat stichten. Kroatische extreme nationalisten wilden zelfs nog een stap verder gaan. Zij wilden alle Kroatische minderheden in één land verenigen (Groot-Kroatië), waaronder de Kroatische minderheid in Bosnië. Dit zou later leiden tot de Kroatisch-Bosniakse Oorlog. Het belangrijkste voor deze oorlog is dat de Kroaten de volle controle wilden over hun eigen grondgebied; dus ook de Kroatische gebieden met vooral minderheden.

Servisch nationalisme

Ook het Servisch nationalisme had iets met deze oorlog te maken. Kroatië bestond namelijk niet alleen uit Kroaten, maar ook uit andere minderheden. Een van de grootste minderheden waren de Servische minderheid. Deze woonde vooral in het noordoosten aan de grens met Servië en het in midden aan de grenzen met Bosnië. Servische extreme nationalisten wilden alle Servische volkeren in één land verenigen (Groot-Servië). De Servische extreme nationalisten vonden dus dat zij aanspraak hadden op de Kroatische gebieden waar veel Serven leefden.

Aangezien de Serven de grootste minderheid in Joegoslavië waren, hadden zij de meeste invloed op de Joegoslavische regering. De hoofdstad van Joegoslavië, Belgrado, was dan ook in Servië. Hierdoor werd Joegoslavië steeds meer als "iets Servisch" gezien door andere minderheden in het land. Later besloot de deelrepubliek Servië de Servische minderheden buiten Servië te steunen, soms via de Joegoslavische overheid.

Verloop

Begin

Hoogtepunt van de oorlog

Staakt-het-vuren

Kroatische vooruitgang

Krajina verliest steun

Einde

Gevolgen

Doden, gewonden en vluchtelingen

Schade en mijnvelden

Oorlogsmisdaden

Afkomstig van Wikikids , de interactieve Nederlandstalige Internet-encyclopedie voor en door kinderen. "https://wikikids.nl/index.php?title=Kroatische_Onafhankelijkheidsoorlog&oldid=771443"