Koppelwerkwoord

Een koppelwerkwoord is een werkwoord dat deel uitmaakt van het naamwoordelijk gezegde en een "koppeling" vormt met het naamwoordelijk deel. De koppelwerkwoorden zijn:

zijn, worden, blijven, blijken, lijken, schijnen, heten, dunken en voorkomen en enkele andere, die hetzelfde betekenen. Voorbeelden (de koppelwerkwoorden zijn schuingedrukt):

Tijd is geld. Pieter wordt lui. Hij blijft een heer. Dit bleek een vergissing. Je lijkt wel gek. Ze scheen opgelucht. En dat heet beschaving. Dat dunkt me onjuist. Dat komt mij overdreven voor.

Let op! In zinnen als

Hij schijnt burgemeester te zijn geweest

is het koppelwerkwoord niet schijnt, maar geweest (schijnt is hier hulpwerkwoord). Geweest bevat de koppeling met het naamwoordelijk deel van het gezegde: burgemeester. Hij was burgemeester; niet is burgemeester, en ook niet schijnt burgemeester.

Het spreekt vanzelf dat de hierboven genoemde koppelwerkwoorden ook als zelfstandige werkwoorden kunnen voorkomen, bijvoorbeeld:

Ze zijn in hun eigen land.
De maan schijnt door de bomen.
Dat portret lijkt niet.