Jezuïetenmissies van de Guaraní
| Jezuïetenmissies van de Guaraní | |
|
| |
|---|---|
| San Ignacio Miní in Argentinië | |
| Land |  Argentinië  Brazilië
|
| Plaats | Verschillende |
| UNESCO-regio | Zuid-Amerika en de Caraïben |
| Eigenschappen | |
| Werelderfgoed sinds | 1983 |
| Status | Niet-bedreigd |
| Type | Cultureel |
| Meer informatie | www.unesco.org |
| Werelderfgoedlijst van UNESCO | |
De Jezuïetenmissies van de Guaraní zijn een verzameling van verschillende ruïnes en bouwwerken in Brazilië en Argentinië. De bouwwerken werden gebruikt door de jezuïeten. De jezuïeten zijn een katholieke kloosterorde. Zij richtten de missies op in het begin van de 17e eeuw om de Guaraní te bekeren tot het christendom. De Guaraní zijn een inheems volk dat vandaag de dag grotendeels in Paraguay woont. De missies bestonden tot het einde van de 18e eeuw.
Naast de missies in Brazilië en Argentinië hadden de Jezuïeten ook missies in Uruguay, Paraguay en Bolivia. Een deel van die missies staan sinds 1983 op de werelderfgoedlijst van de UNESCO.
Voorgeschiedenis
.jpg)
Tijdens de 16e eeuw gingen verschillende religieuze groepen en missionarissen naar Zuid-Amerika. Het continent werd in die tijd gekoloniseerd door voornamelijk de Portugezen en Spanjaarden. De missionarissen wilden de inheemse bevolking van Zuid-Amerika bekeren tot het christendom. De meeste volkeren waren nomade, waardoor zij geen vaste woonplek hadden. Hierdoor konden de kolonisten ook geen belasting heffen en was het moeilijk om de volkeren te besturen. Het koloniale bestuur maakte daarom een afspraak met de missionarissen. De missionarissen moesten de bevolking christelijk maken en "de Europese manier van leven" leren. Zij moesten de volkeren hiervoor verzamelen, waardoor de kolonisten ze beter konden besturen en belasting konden heffen.
In koloniaal Brazilië werden de inheemse volkeren wettelijk als kinderen gezien. De missionarissen hadden dan ook de rol van ouders. Een van de groepen missionarissen waren de jezuïeten. Zij kwamen vrij laat aan in de Nieuwe Wereld. Daardoor richtten zij zich vooral op de zogeheten "frontier". Dat is een denkbeeldige lijn tussen de gekoloniseerde gebieden en de niet-gekoloniseerde binnenlanden. In de vroege zeventiende eeuw vroeg bisschop Lizarraga aan de jezuïeten om zich in de buurt van Paraguay te vestigen. Koning Filips III vroeg dat ook. In het gebied lag namelijk de Paraná die voor de Spanjaarden en Portugezen van belang was.
Geschiedenis
Ontstaan
In 1609 stichtten de eerste drie jezuïeten de missie San Ignacio Guazú in het huidige Paraguay. In de 22 jaar daarna stichtten zij 15 missies in de Braziliaanse deelstaat Paraná. In dat gebied woonden ongeveer 100.000 Guaraní. De Guaraní waren niet blij met de komst van de jezuïeten. Zij wilden namelijk hun eigen religie behouden. De Guaraní vermoordden enkele jezuïeten. De jezuïeten brachten op hen beurt (onbewust) ziektes mee uit Europa. De Europeanen hadden een tolerantie opgebouwd tegen de ziektes, omdat ze al eeuwenlang voorkwamen. De inheemse stammen hadden die tolerantie niet, waardoor veel van hen overleden. Toch lukten het de jezuïeten om ongeveer 40.000 Guaraní naar de missies over te brengen. Tienduizenden Guaraní bleven echter hun traditionele vorm van leven volhouden.
In de Portugese koloniën werden de missies ook aangevallen door slavenhouders. Zij wilden namelijk de Guaraní tot slaaf maken, zodat zij op hun plantages konden werken. Hierdoor werden enkele missies volledig verwoest.
Succes
Ondanks de opstanden van inheemsen en slavenhouders waren de jezuïeten grotendeels succesvol in hun missie. De kloosterorde begon zich te bewapenen en kregen de toestemming van de Spanjaarden om een militia bestaande uit Guaraní op te richten. Zo'n militia is een soort van privéleger. In 1641 versloegen de jezuïeten en Guaraní een grote hoeveelheid slavenhouders tijdens de slag bij Mbororé.
In 1750 gaf de Spaanse koning de Portugese territoria terug aan Portugal in het verdrag van Madrid. Voor de jezuïeten was dat slecht nieuws, omdat het Portugese koloniale systeem een stuk zwaarder was. De jezuïeten wilden de Guaraní daarom verplaatsen naar de andere kant van de Uruguay-rivier. De Guaraní wilden dat niet en er ontstond zelfs een oorlog: de Guaraní-oorlog. De Guaraní wilden in 1756 verslagen door de Portugezen en Spanjaarden.
Hoewel de missies op economisch vlak een succes waren, waren het Spaanse en Portugese bestuur bang voor de grote mate van zelfbestuur van de jezuïeten. Zij waren namelijk bang dat de jezuïeten zich onafhankelijk zouden verklaren.
Verbanning
In 1767 werden de jezuïeten door de Spaanse koning Karel III uit de Spaanse koloniën in Amerika verbannen. Die beslissingen was onderdeel van de zogeheten Bourbonhervormingen. De Spaanse koning wilde op die manier meer controle over de Spaanse koloniën in Amerika krijgen. 78 jezuïeten verlieten Amerika, terwijl 89.000 Guaraní achterbleven. Zij waren verdeeld over 30 missies.
De Guaraní waren eerst blij met het vertrek van de jezuïeten. De Spanjaarden beloofden hen namelijk dat zij meer zelfbestuur zouden krijgen. De meeste missies hielden het echter niet lang vol. Na twee jaar verlieten veel Guaraní de missies om beter werk te vinden. In 1800 mochten alle Guaraní de missies verlaten, hoewel de meeste de missies toen al verlaten hadden. Tegen 1840 waren de meeste missies in ruïnes veranderd.
Locaties
Hieronder zie je een overzicht van de verschillende locaties van de inschrijving:
- San Ignacio Mini (Argentinië)
- Santa Ana (Argentinië)
- Nuestra Señora de Loreto (Argentinië)
- Santa María la Mayor (Argentinië)
- São Miguel das Missões (Brazilië)
Daarnaast zijn er nog een aantal missies die niet op de inschrijving staan.
Vergelijkbaar
Daarnaast staan er op de Werelderfgoedlijst ook een aantal vergelijkbare inschrijvingen:
- Jezuïetenmissies van de Chiquitos in Bolivia.
- Jezuïetenmissies van La Santísima Trinidad de Paraná en Jesús de Tavarangue in Paraguay.
