Indianen: verschil tussen versies

Uit Wikikids
Naar navigatie springen Naar zoeken springen
(sorry)
k (Categorie:Kerndoel49 toegevoegd met HotCat)
 
(34 tussenliggende versies door 15 gebruikers niet weergegeven)
Regel 1: Regel 1:
'''Indianen''' zijn een groep mensen, die wonen in [[Amerika]]. [[Bestand:ApsarokaHorse.jpg|right|300px|thumb|Een indiaan op een paard. Een paard is niet typisch indiaans, de Europeanen hebben het naar Amerika gebracht.|koppeling=https://wikikids.nl/Bestand:ApsarokaHorse.jpg]]<BR>
+
[[Bestand:ApsarokaHorse.jpg|right|300px|miniatuur|Een indiaan op een paard. Een paard is niet typisch indiaans, de Europeanen hebben het naar Amerika gebracht.]]
Ze heten omdat [[Columbus]] naar [[Indië]] wou varen maar in [[Amerika]] terechtkwam. Hij dacht dat hij in Indië was dus noemde hij ze Indianen.
+
'''Indianen''' zijn de oorspronkelijke bewoners (volk) van [[Amerika (continent)|Amerika]]. Tegenwoordig noemt men ze liever '''Native Americans''' (Inheemse Amerikanen; in de Verenigde Staten) of '''First Nations''' (in Canada). In [[Suriname]] wordt vaak de term '''Inheemsen''' gebruikt.<br />Ze werden indianen genoemd omdat [[Columbus]] in 1492 naar [[India]] wilde varen maar in [[Amerika (continent)|Amerika]] terechtkwam. Hij dacht dat hij in India was, dus noemde hij ze indianen.
   
Dat is zo gebleven. Omdat Amerika voor de Europeanen een onbekend stuk van de wereld is, wordt Amerika ook wel de Nieuwe Wereld genoemd. De Indianen leefden daar in stammen; in die stammen waren ook verschillende culturen. Je had indianen die in [[tent]]en leefden ([[Wigwam]]men), dat waren rondtrekkende indianen ([[nomade]]n). Maar je had ook indianen die op een vaste plek woonden. Vaak waren dat [[visser]]s of boeren. Er waren kleine dorpjes, maar ook grote steden, zoals Cahokia. Daar woonden in de dertiende eeuw tienduizenden mensen. De stad was groter dan alle Europese steden in die tijd.
+
Dat is lang zo gebleven. Omdat Amerika voor de Europeanen op dat moment een onbekend stuk van de wereld is, wordt Amerika ook wel de Nieuwe Wereld genoemd. De indianen zijn de oorspronkelijke of inheemse bewoners van Amerika. Uit genetisch onderzoek is gebleken dat hun voorouders uit het zuiden van [[Siberië]] afkomstig zijn. Er is dus een link tussen de volken van Azië en Noord-Amerika. Tijdens de laatste [[IJstijd|ijstijd]] bereikten deze volken via Alaska Amerika. De lage zeespiegel in die periode legde een stuk land droog tussen de twee continenten, de zogeheten Beringlandbrug. Vanuit Noord-Amerika zijn afstammingen van deze volken verder Amerika ingetrokken tot in Zuid-Amerika aan toe.
   
  +
De inheemse Amerikanen leefden in stammen; in die stammen waren ook verschillende culturen. Tegenwoordig spreekt men in plaats van stam liever van een ''volk'' of ''natie''. Je had indianen die in [[tent]]en leefden ([[Wigwam]]men of tipi's), dat waren rondtrekkende indianen ([[nomade]]n). Maar je had ook indianen die op een vaste plek woonden in wat men longhouses noemt. Vaak waren dat [[visser]]s of boeren. Er waren kleine dorpjes, maar ook grote steden, zoals Cahokia. Daar woonden in de dertiende eeuw tienduizenden mensen. De stad was groter dan alle Europese steden in die tijd.
In het droge zuidwesten woonden boeren en schaapherders. De baas van een volk heette daar een [[opperhoofd]]. Ze praatten daar vaak met gebaren. Vroeger leefden er wel meer dan 300 indiaanse volken en ze hadden allemaal hun eigen taal.
 
   
 
In het droge zuidwesten woonden boeren en schaapherders. De baas van een volk heette daar een [[opperhoofd]]. Ze praatten daar vaak met gebaren. Vroeger leefden er wel meer dan 300 inheemse volken en ze hadden allemaal hun eigen taal. Tegenwoordig leven er 574 federaal erkende inheemse stammen in de VS.
De indianen waren erg hygiënisch. Ze wisten dat het gezond was om jezelf goed te wassen en dat de poep van dieren ziektes kan veroorzaken. De meeste Europeanen wisten dat nog niet. Zij wasten zich nauwelijks. Toen de eerste Europeanen in Amerika kwamen, schreven ze dan ook dat alle Indianen heel lekker roken en er mooi uitzagen.
 
   
 
De indianen waren erg hygiënisch. Ze wisten dat het gezond was om jezelf goed te wassen en dat de poep van dieren ziektes kan veroorzaken. De meeste Europeanen wisten dat nog niet. Zij wasten zich nauwelijks. Toen de eerste Europeanen in Amerika kwamen, schreven ze dan ook dat alle indianen heel lekker roken en er mooi uitzagen.
De Europeanen brachten veel ellende aan bij de indianen. Ze brachten ziektes over zoals waterpokken en mazelen.
 
Ze wilden het land en de grondstoffen van de indianen. Toen er goud was gevonden werden hele stammen verdreven uit hun grondgebied. Daarnaast vernietigden ze de middelen waar de indianen van leefden, zoals de [[bizon]].Een bizon is een dier. Die werden voor de lol vermoord; iets dat de indianen zelf niet zouden doen.
 
In 10 jaar tijd stierf de bizon uit en hadden de indianen niks te eten. Eigenlijk kwam dat de blanken goed uit want die hadden veel land nodig voor de miljoenen nieuwe mensen die uit Europa kwamen. Daarom werden de indianen door het leger uit hun gebieden gedreven. Wie zich verzette, werd vermoord.
 
   
  +
De Europeanen brachten veel ellende aan bij de indianen. Kort na de ontdekking door Columbus kwamen er Europeanen met slechte bedoelingen naar Amerika omdat ze gehoord hadden dat de inheemse volken van Midden-Amerika veel gouden sieraden droegen. Er ontstond een zekere goudkoorts. Ook brachten de blanke Europeanen ziektes over zoals waterpokken en mazelen.
Aan het eind van de vorige eeuw was kwam een einde aan de indianencultuur. Er bleven nog maar 250.000 indianen over. Die overgebleven indianen werden opgesloten in reservaten; dat zijn een soort [[gevangenis]]sen in de open natuur. Indianen mochten niet meer op hun eigen manier leven. Veel kinderen werden door de regering bij hun ouders weg gehaald. En ver weg in internaten gestopt. Ze moesten hun vlechten afknippen, mochten hun eigen kleren niet meer aan en mochten hun eigen taal niet eens meer spreken. Ze mochten hun eigen rituelen niet eens uitvoeren. Ze moesten net zoals de blanke Amerikanen zijn.
 
 
Ze wilden het land en de grondstoffen van de indianen en pikten dat in feite in. Toen er goud was gevonden werden hele stammen verdreven uit hun grondgebied. Daarnaast vernietigden ze de middelen waar de indianen van leefden, zoals de [[bizon]]. Een bizon is een dier. Die werden voor de lol vermoord; iets dat de indianen zelf niet zouden doen.
 
In 10 jaar tijd stierf de bizon (bijna) uit en hadden de indianen niks te eten. Eigenlijk kwam dat de blanken goed uit want die hadden veel land nodig voor de miljoenen nieuwe mensen die uit Europa kwamen. Daarom werden de indianen door het leger uit hun gebieden gedreven. Wie zich verzette, werd vermoord. Een bekend activist was [[Sitting Bull|Zittende Stier]].
   
 
Aan het eind van de vorige eeuw kwam een noodgedwongen einde aan de indianencultuur. Er bleven nog maar 250.000 indianen over. Die overgebleven indianen werden opgesloten in reservaten; dat zijn een soort [[gevangenis]]sen in de open natuur. Indianen mochten niet meer op hun eigen manier leven. Veel kinderen werden door de regering bij hun ouders weggehaald. En ver weg in internaten gestopt. Ze moesten hun vlechten afknippen, mochten hun eigen kleren niet meer aan en mochten hun eigen taal niet eens meer spreken. Ze mochten hun eigen rituelen niet eens uitvoeren. Ze moesten net zoals de blanke Amerikanen zijn en werden volgens de Christelijke tradities heropgevoed.
Maar ondanks alles is de indianencultuur nog steeds niet uit geroeid.
 
   
  +
Een ander drama waren de gedwongen verhuizingen. Een voorbeeld hiervan is de [[Trail of Tears]].
==Muziek en dans van de indianen.==
 
  +
De meeste muziek werd gezongen door begeleiding van een trommel. De meeste zangers/zangeressen zongen over wat ze om zich heen zagen. Er waren twee soorten trommels eentje die leek op een tamboerrijn met een val dat over iets heen gespannen werd. En de andere trommel was een uitgeholde boomstam met allemaal repen huid. Indianen gebruikten ook veel ratels, ratels werden gemaakt van kalebassen,schildpad,ongelood leer dat is dat het nog niet klaar is voor kleren enz. en dierenhuiden.
 
  +
== American Indian Movement - AIM ==
  +
[[Bestand:Flag of the American Indian Movement V2.svg|miniatuur|Vlag en symbool van de American Indian Movement]]
  +
Maar ondanks alles is de indianencultuur nog steeds niet uitgeroeid. Er is een beweging ontstaan in 1968 (de American Indian Movement - AIM) dat strijdt voor de rechten van de inheemse Amerikaanse volken. Ze vechten en protesteren om systemische problemen van armoede, discriminatie en politiegeweld tegen indianen aan te pakken. Ook gaat het om kwesties als schenden van verdragsrechten door de Amerikaanse overheid, hoge werkloosheidscijfers, Indiaans onderwijs, culturele voortbestaan en het behoud van inheemse culturen.
  +
  +
Sommige van de protesten verliepen dramatisch en zijn er gewonden en doden gevallen. Er zijn tegenwoordig ook verbindingen met de Afro-Amerikaanse burgerrechten bewegingen.
  +
 
==Muziek en dans van de indianen==
 
De meeste muziek werd gezongen door begeleiding van een trommel. De meeste zangers/zangeressen zongen over wat ze om zich heen zagen. Er waren twee soorten trommels eentje die leek op een [[tamboerijn]] met een val dat over iets heen gespannen werd. En de andere trommel was een uitgeholde boomstam met allemaal repen huid. Indianen gebruikten ook veel ratels, ratels werden gemaakt van kalebassen,schildpad,ongelood leer dat is dat het nog niet klaar is voor kleren enz. en dierenhuiden.
   
 
Er werden kiezelsteentjes in de ratels gedaan zodat het geluid maakte. De indianen speelden ook op houten fluiten om met hun geliefde te communiceren dat is berichten over te brengen. Sommige indianen hadden zelfs met muziek geheimtaal gemaakt.
 
Er werden kiezelsteentjes in de ratels gedaan zodat het geluid maakte. De indianen speelden ook op houten fluiten om met hun geliefde te communiceren dat is berichten over te brengen. Sommige indianen hadden zelfs met muziek geheimtaal gemaakt.
 
Er was ook nog een andere fluit die was gemaakt van vleugelbotjes van vogels. De belangrijkste dans was de zonnedans de naam zegt het al een beetje met die dans werd de zon geëerd.
 
Er was ook nog een andere fluit die was gemaakt van vleugelbotjes van vogels. De belangrijkste dans was de zonnedans de naam zegt het al een beetje met die dans werd de zon geëerd.
   
Alleen mannen mochten de dans dansen. Meestal hadden de dansers een eed afgelegd dat ze zouden dansen als dank dat een familielid weer beter is geworden enz. de dans duurde maar liefst vier dagen, en daar gingen dagenlange voorbereiding ook nog van te voren. Rond 1890 tijdens de oorlogen met de blanken had een indiaan gedroomd dat ze de dans van de geesten moesten dansen. De dansers moesten speciale kleren dragen met heilege patronen die hun zouden beschermen tegen kogels. De dans van geesten werd snel verspreid over de vlakten.
+
Alleen mannen mochten de dans dansen. Meestal hadden de dansers een eed afgelegd dat ze zouden dansen als dank dat een familielid weer beter is geworden enz. de dans duurde maar liefst vier dagen, en daar gingen dagenlange voorbereiding ook nog van te voren. Rond 1890 tijdens de oorlogen met de blanken had een indiaan gedroomd dat ze de dans van de geesten moesten dansen. De dansers moesten speciale kleren dragen met heilige patronen die hun zouden beschermen tegen kogels. De dans van geesten werd snel verspreid over de vlakten.
   
 
==Externe links==
 
==Externe links==
* [http://webje-indianen.yurls.net/ Webje Indianen]
+
* [https://www.yurls.net/nl/yurls/search?query=Indianen Indianen op Yurls]
  +
* [https://nl.m.wikipedia.org/wiki/Lijst_van_Noord-Amerikaanse_indianenvolken Lijst van Noord-Amerikaanse indianenvolken op Wikipedia]
   
 
[[Categorie:Volk]]
 
[[Categorie:Volk]]
Regel 33: Regel 42:
 
[[Categorie:Verenigde Staten]]
 
[[Categorie:Verenigde Staten]]
 
[[Categorie:Geschiedenis van de Verenigde Staten]]
 
[[Categorie:Geschiedenis van de Verenigde Staten]]
  +
[[Categorie:Kerndoel49]]

Huidige versie van 22 aug 2023 om 17:26

Een indiaan op een paard. Een paard is niet typisch indiaans, de Europeanen hebben het naar Amerika gebracht.

Indianen zijn de oorspronkelijke bewoners (volk) van Amerika. Tegenwoordig noemt men ze liever Native Americans (Inheemse Amerikanen; in de Verenigde Staten) of First Nations (in Canada). In Suriname wordt vaak de term Inheemsen gebruikt.
Ze werden indianen genoemd omdat Columbus in 1492 naar India wilde varen maar in Amerika terechtkwam. Hij dacht dat hij in India was, dus noemde hij ze indianen.

Dat is lang zo gebleven. Omdat Amerika voor de Europeanen op dat moment een onbekend stuk van de wereld is, wordt Amerika ook wel de Nieuwe Wereld genoemd. De indianen zijn de oorspronkelijke of inheemse bewoners van Amerika. Uit genetisch onderzoek is gebleken dat hun voorouders uit het zuiden van Siberië afkomstig zijn. Er is dus een link tussen de volken van Azië en Noord-Amerika. Tijdens de laatste ijstijd bereikten deze volken via Alaska Amerika. De lage zeespiegel in die periode legde een stuk land droog tussen de twee continenten, de zogeheten Beringlandbrug. Vanuit Noord-Amerika zijn afstammingen van deze volken verder Amerika ingetrokken tot in Zuid-Amerika aan toe.

De inheemse Amerikanen leefden in stammen; in die stammen waren ook verschillende culturen. Tegenwoordig spreekt men in plaats van stam liever van een volk of natie. Je had indianen die in tenten leefden (Wigwammen of tipi's), dat waren rondtrekkende indianen (nomaden). Maar je had ook indianen die op een vaste plek woonden in wat men longhouses noemt. Vaak waren dat vissers of boeren. Er waren kleine dorpjes, maar ook grote steden, zoals Cahokia. Daar woonden in de dertiende eeuw tienduizenden mensen. De stad was groter dan alle Europese steden in die tijd.

In het droge zuidwesten woonden boeren en schaapherders. De baas van een volk heette daar een opperhoofd. Ze praatten daar vaak met gebaren. Vroeger leefden er wel meer dan 300 inheemse volken en ze hadden allemaal hun eigen taal. Tegenwoordig leven er 574 federaal erkende inheemse stammen in de VS.

De indianen waren erg hygiënisch. Ze wisten dat het gezond was om jezelf goed te wassen en dat de poep van dieren ziektes kan veroorzaken. De meeste Europeanen wisten dat nog niet. Zij wasten zich nauwelijks. Toen de eerste Europeanen in Amerika kwamen, schreven ze dan ook dat alle indianen heel lekker roken en er mooi uitzagen.

De Europeanen brachten veel ellende aan bij de indianen. Kort na de ontdekking door Columbus kwamen er Europeanen met slechte bedoelingen naar Amerika omdat ze gehoord hadden dat de inheemse volken van Midden-Amerika veel gouden sieraden droegen. Er ontstond een zekere goudkoorts. Ook brachten de blanke Europeanen ziektes over zoals waterpokken en mazelen. Ze wilden het land en de grondstoffen van de indianen en pikten dat in feite in. Toen er goud was gevonden werden hele stammen verdreven uit hun grondgebied. Daarnaast vernietigden ze de middelen waar de indianen van leefden, zoals de bizon. Een bizon is een dier. Die werden voor de lol vermoord; iets dat de indianen zelf niet zouden doen. In 10 jaar tijd stierf de bizon (bijna) uit en hadden de indianen niks te eten. Eigenlijk kwam dat de blanken goed uit want die hadden veel land nodig voor de miljoenen nieuwe mensen die uit Europa kwamen. Daarom werden de indianen door het leger uit hun gebieden gedreven. Wie zich verzette, werd vermoord. Een bekend activist was Zittende Stier.

Aan het eind van de vorige eeuw kwam een noodgedwongen einde aan de indianencultuur. Er bleven nog maar 250.000 indianen over. Die overgebleven indianen werden opgesloten in reservaten; dat zijn een soort gevangenissen in de open natuur. Indianen mochten niet meer op hun eigen manier leven. Veel kinderen werden door de regering bij hun ouders weggehaald. En ver weg in internaten gestopt. Ze moesten hun vlechten afknippen, mochten hun eigen kleren niet meer aan en mochten hun eigen taal niet eens meer spreken. Ze mochten hun eigen rituelen niet eens uitvoeren. Ze moesten net zoals de blanke Amerikanen zijn en werden volgens de Christelijke tradities heropgevoed.

Een ander drama waren de gedwongen verhuizingen. Een voorbeeld hiervan is de Trail of Tears.

American Indian Movement - AIM

Vlag en symbool van de American Indian Movement

Maar ondanks alles is de indianencultuur nog steeds niet uitgeroeid. Er is een beweging ontstaan in 1968 (de American Indian Movement - AIM) dat strijdt voor de rechten van de inheemse Amerikaanse volken. Ze vechten en protesteren om systemische problemen van armoede, discriminatie en politiegeweld tegen indianen aan te pakken. Ook gaat het om kwesties als schenden van verdragsrechten door de Amerikaanse overheid, hoge werkloosheidscijfers, Indiaans onderwijs, culturele voortbestaan en het behoud van inheemse culturen.

Sommige van de protesten verliepen dramatisch en zijn er gewonden en doden gevallen. Er zijn tegenwoordig ook verbindingen met de Afro-Amerikaanse burgerrechten bewegingen.

Muziek en dans van de indianen

De meeste muziek werd gezongen door begeleiding van een trommel. De meeste zangers/zangeressen zongen over wat ze om zich heen zagen. Er waren twee soorten trommels eentje die leek op een tamboerijn met een val dat over iets heen gespannen werd. En de andere trommel was een uitgeholde boomstam met allemaal repen huid. Indianen gebruikten ook veel ratels, ratels werden gemaakt van kalebassen,schildpad,ongelood leer dat is dat het nog niet klaar is voor kleren enz. en dierenhuiden.

Er werden kiezelsteentjes in de ratels gedaan zodat het geluid maakte. De indianen speelden ook op houten fluiten om met hun geliefde te communiceren dat is berichten over te brengen. Sommige indianen hadden zelfs met muziek geheimtaal gemaakt. Er was ook nog een andere fluit die was gemaakt van vleugelbotjes van vogels. De belangrijkste dans was de zonnedans de naam zegt het al een beetje met die dans werd de zon geëerd.

Alleen mannen mochten de dans dansen. Meestal hadden de dansers een eed afgelegd dat ze zouden dansen als dank dat een familielid weer beter is geworden enz. de dans duurde maar liefst vier dagen, en daar gingen dagenlange voorbereiding ook nog van te voren. Rond 1890 tijdens de oorlogen met de blanken had een indiaan gedroomd dat ze de dans van de geesten moesten dansen. De dansers moesten speciale kleren dragen met heilige patronen die hun zouden beschermen tegen kogels. De dans van geesten werd snel verspreid over de vlakten.

Externe links

Afkomstig van Wikikids , de interactieve Nederlandstalige Internet-encyclopedie voor en door kinderen. "https://wikikids.nl/index.php?title=Indianen&oldid=807473"