Illegale pers

Tijdens de tweede wereldoorlog maakte het kleine verzet of het symbolisch verzet illegale kranten. Dit waren kranten, bladen en blaadjes die in 1940 tot 1945 in het geheim werden gemaakt, verspreid en gelezen. Illegale kranten waren het parool, Vrij Nederland, Trouw en De Waarheid.

Waarom waren er illegale kranten?

De illegale kranten keerden zich vooral tegen de propaganda van de nazi's. Het verzet vond het namelijk belangrijk dat de bevolking van Nederland niet alleen de praatjes van de Duitsers te horen kregen. De illegale kranten brachten nieuws over de oorlog die de bezetters niet graag hoorde, zoals wanneer Duitsland verloor, of over de Jodenvervolging. ook werden mensen opgeroepen om zich te verzetten

Problemen

Wie de kranten maakte en verspreiden namen het risico om de doodstraf te krijgen. Als je al in bezit was van enkele kranten nam je al een risico. Het maken van een illegale krant was namelijk al erg gevaarlijk. Papier en andere benodigdheden moesten gestolen worden of bij andere bedrijven worden gevraagd.

Wie deed er aan mee?

De rol van vrouwen

Frans Goedhart.

Tijdens de tweede wereldoorlog hadden vrouwen een grote rol binnen het maken en verspreiden van illegale kranten. Mannen tussen de 17 en 40 jaar werden in deze tijd opgeroepen om te werken in Duitsland. De vrouwen konden dus vrijer bewegen dan dat de mannen konden. Daarnaast dachten de Duitse bezetters dat vrouwen niet mee deden met het verzet, want dat was niks voor vrouwen. Van 1940-1945 deden vrouwen vooral koerierswerk. Ze vervoerde informatie, illegale kranten, wapens, bonnen en hielpen de onderduikers. In kinderwagens werden geheime vakken gemaakt waarin ze wapens of kranten konden verkopen. Bonnen konden de vrouwen verstoppen in een zwangerschapskorset.

Frans Goedhart

Frans Goedhart was voor en tijdens de oorlog een journalist. Hij had veel belangstelling in de politiek en was lid van de communistische partij. In 1934 had hij een conflict en werd hij uit het CPN gezet. De bezetting maakte Goedhart woedend. Hij vond in 1940 de makheid van kranten en het Nederlandse volk ondraaglijk. Daarom begon hij een verzetskrant: de Nieuwsbrief van Pieter 't Hoen. De eerste Nieuwsbrief kwam op 25 juli 1940 uit. Frans Goedhart stuurde ze op aan een aantal bekende Nederlanders en aan een aantal kapperszaken. In 1941 kreeg de Nieuwsbrief een nieuwe naam: Het parool. Op 18 januari 1942 werd hij opgepakt op het strand van Scheveningen. Hij werd gevangen gezet in een concentratiekamp in Vught. In 1943 ontsnapte hij, met hulp van twee politieagenten. Hierna zette hij het parool-werk voort, alsof hij nooit gevangen was genomen.