Haringhaai
| Haringhaai Lamna nasus | |||
|---|---|---|---|
|
| |||
| Gevoelig | |||
| Leefgebied | Noord-Atlantische Oceaan en het zuidelijk halfrond. In de noordelijke Grote Oceaan | ||
| Leefomgeving | in de koude en gematigde zeewateren | ||
| Behoort tot de | kraakbeenachtige vissen (Chondrichthyes), Zoutwatervissen, Beenvissen, Vissen | ||
|
| |||
| |||
De haringhaai (Lamna nasus) is een soort makreelhaai in de familie Lamnidae en behoort tot de orde kraakbeenachtige vissen (Chondrichthyes), die wijd verspreid is in de koude en gematigde zeewateren van de Noord-Atlantische Oceaan en het zuidelijk halfrond. In de noordelijke Grote Oceaan leeft zijn nauw verwante zalmhaai (L. ditropis). Het bereikt meestal een lengte van 2,5 m en een gewicht van 135 kg; Noord-Atlantische haaien worden groter dan haaien op het zuidelijk halfrond en verschillen in kleur. Grijs van boven en wit van onder, de haringhaai heeft een zeer stevig middengedeelte dat taps toeloopt naar de lange, puntige snuit en de smalle basis van de staart. Het heeft grote borstvinnen en eerste rugvinnen, kleine bekkenvinnen, tweede rugvinnen en anale vinnen, en een halvemaanvormige staartvin. De meest onderscheidende kenmerken van deze soort zijn de driepuntige tanden, de witte vlek aan de achterste basis van de eerste rugvin en de twee paar zijkielen op de staart.
De haringhaai is een beruchte jager die voornamelijk jaagt op beenvissen en inktvissen, zelfs tot op de bodem. Meestal wordt de haringhaai gevonden boven voedselrijke oevers op het buitenste continentale plat (dus verder van de kust af), maakt het af en toe uitstapjes zowel dicht bij de kust als in de open oceaan tot een diepte van 1.360 m. Het voert ook seizoen migraties over lange afstanden uit, over het algemeen trekkend tussen ondieper en dieper water. De haringhaai is snel en zeer actief, met lichamelijke aanpassingen waardoor het een hogere lichaamstemperatuur kan handhaven dan het omringende water. Het kan alleen levend of sociaal zijn, en het is bekend dat het schijnbaar speels gedrag vertoont. Deze haai is levendbarend (dat wil zeggen dat de jongen in het lichaam groeien), ontwikkelende embryo's die in de baarmoeder van de moeder worden vastgehouden en leven van niet-levensvatbare eieren. Vrouwtjes krijgen doorgaans elk jaar vier jongen.
Slechts een paar haaienaanvallen van onzekere herkomst zijn toegeschreven aan de haringhaai. Het wordt goed beschouwd als een spel vis door recreatieve vissers. Het vlees en de vinnen van de haringhaai worden zeer gewaardeerd, wat heeft geleid tot een lange geschiedenis van intense menselijke uitbuiting. Deze soort heeft last van de zware visserijdruk, waardoor het in de problemen kan komen door het lage voortplantingsvermogen. Directe commerciële visserij op de haringhaai, voornamelijk door Noorse beugvissers , leidde in de jaren vijftig tot het instorten van de bestanden in de oostelijke Noord-Atlantische Oceaan en in de westelijke Noord-Atlantische Oceaan in de jaren zestig. De haringhaai wordt nog steeds in zijn hele verspreidingsgebied gevangen, zowel opzettelijk en als bijvangst, met verschillende mate van toezicht en beheer (per land verschillend). De International Union for Conservation of Nature (IUCN) heeft de haringhaai wereldwijd als kwetsbaar beoordeeld, en als bedreigd of ernstig bedreigd in verschillende delen van zijn noordelijke verspreidingsgebied. Voor het jaar 2000 werden er nog heel zelden haringhaaien voor de Nederlandse kust waargenomen, vooral tussen juni en oktober.