Griep

Griep of influenza is een ziekte die door een virus wordt veroorzaakt. Dit virus zorgt er dan voor dat de luchtwegen geïnfecteerd worden. Veel mensen zeggen al griep te hebben in de winter of herfst, maar dit is dan vaak alleen maar een verkoudheid. De echte griep leidt bij de meeste mensen tot verschillende ziekteverschijnselen en een niet te verwaarlozen sterfte. Dit komt vooral bij ouderen voor.

Elk jaar krijgen ongeveer 820.000 mensen in Nederland de griep. Tijdens een griepepidemie (dan krijgt een grote groep mensen tegelijk de griep) in de winter gaan er in Nederland 250 tot 2.000 personen direct aan de griep of aan de gevolgen ervan dood. De symptomen van de griep zijn: koorts, hoofdpijn, hoesten, keelpijn, spierpijn, verstopte neus, gevoel van zwakte en verlies van eetlust.

Pandemieën

Een pandemie is een wereldwijd verspreide epidemie. Epidemie betekent "onder het volk verspreid" en pandemie "onder alle volken verspreid". Vooral de griep heeft soms op een verschrikkelijke manier huisgehouden onder de wereldbevolking, zoals in 1918, 1933, 1946, 1957 en 1968. Voor deze pandemieën, die in Oost-Azië begonnen (Aziatische griep), was het A-virus verantwoordelijk. Dit werd in 1933 ontdekt, waarna er een vaccin tegen kon worden ontwikkeld. Maar dan duikt telkens weer een nieuwe variant op, zoals in 1946 het A1-virus en in 1957 het A2-virus. Daar moesten dan ook weer vaccins voor worden gemaakt. Het A-virus en het A1-virus zijn inmiddels voorgoed verdwenen, of houden zich op bij dieren, zoals varkens. Vandaar dat je soms hoort van de varkensgriep, die ergens weer de kop opsteekt.

De grieppandemie van 1918 staat ook bekend als Spaanse griep. Die wordt (waarschijnlijk) zo genoemd omdat de kranten in Spanje er voor het eerst melding van maakten. Deze griep heeft over de hele wereld naar schatting minstens 50 miljoen slachtoffers gemaakt. Omdat de ziekte direct na de Eerste Wereldoorlog uitbrak, zegt men vaak dat de Spaanse griep meer doden vergde dan die oorlog zelf! Er vielen 20.000 tot 30.000 slachtoffers in Nederland en 1.5 miljoen slachtoffers in Nederlands-Indië. De eerste golf viel mee maar de tweede en dodelijke golf was met een mortaliteit van 10% zeer dodelijk.

De Mexicaanse griep

In 2009 werd Nederland voorbereid op de als zeer gevaarlijk aangekondigde Mexicaanse griep, die in aantocht was. Avond aan avond schetsten twee deskundigen, viroloog Ab Osterhaus en aidsspecialist Roel Coutinho bij toerbeurt op televisie de zwartste scenario's. Iedereen moest twee keer worden ingeënt, anders ging je dood. De overheid bestelde onmiddellijk 34 miljoen vaccins voor 244 miljoen euro. Maar velen vonden dat er sprake was van bangmakerij en noemden de ernst overdreven. De verwachte uitbraak bleef inderdaad uit, zodat er uiteindelijk maar 10 miljoen vaccins werden gebruikt. De rest kon worden weggegooid. Dit leverde een schadepost op van 144 miljoen euro. Er vielen zestig doden, niet veel meer dan het gebruikelijke aantal bij een "normale" griepepidemie. Van hen hadden de meesten zich trouwens laten inenten tegen de Mexicaanse griep. Osterhaus werd nog beticht van belangenverstrengeling, omdat hij over aandelen van de vaccinfabrikant beschikte.

Ook zou de vaccinatie de ernstige slaapziekte narcolepsie kunnen veroorzaken. Vooral kinderen zouden er gevoelig voor zijn. In Nederland gaat het om 27 gevallen. Ouders van de getroffen kinderen hebben eind 2015 de overheid aansprakelijk gesteld. Ze wensen financiële compensatie.