Godfried van Bouillon

Godfried van Bouillon met op zijn kleding het wapen van Jeruzalem.

Godfried van Bouillon (Boulogne-sur-Mer of Baisy-Thy, 18 september 1060 - Jeruzalem, 18 juli 1100) was als Godfried IV hertog van Neder-Lotharingen maar is beter bekend geworden als dé grote held van de Eerste Kruistocht die Jeruzalem op de Seldsjoeken (later de Turken genoemd) veroverde. Hij werd toen uitgeroepen tot koning Godfried I van het Koninkrijk Jeruzalem maar hij weigerde die titel. Hij wilde namelijk geen koning zijn van het land waar Jezus de doornenkroon had gedragen had en was gestorven. Hij noemde zich liever Beschermer van het Heilige Graf. Bij z'n dood werd hij opgevolgd door Boudewijn I van Jeruzalem die zich wel koning noemde.

Leven

Jeugd en veldheer

Godfried werd geboren als zoon van Eustaas II van Boulogne en Ida van Verdun. Hij zou toen hij klein was verhuisd zijn naar de Ardennen omdat dat goed zou zijn voor zijn gezondheid. Hij leerde hoe hij met wapens om moest gaan en hoe hij later zijn land kon besturen toen zijn oom Godfried III van Lotharingen kinderloos overleed zou al zijn land naar Godfried van Bouillon gaan. Dat gebeurde niet. Godfried kreeg alleen maar het hertogdom Bouillon en het markgraafschap Antwerpen in handen. De vrouw van z'n overleden oom, Mathilde, probeerde zijn gebieden over te nemen, maar dat lukte haar niet. Op 20-jarige leeftijd trok Godfried mee op veldtocht met Hendrik IV van het Heilige Roomse Rijk. Die had door de Investituurstrijd nog wat uit te vechten met paus Gregorius VII en Godfried ging braaf mee om zijn meester te dienen. In 1084 werd Rome bezet door de keizer en deels afgebrand. Gregorius VII vluchtte en werd afgezet. Voor zijn goede hulp kreeg Godfried van de keizer het hertogdom Neder-Lotharingen en Godfried was nu een belangrijk man. Hij schonk veel geld aan kloosters en liet er ook een paar stichten. Toen werd het 1095. In Clermont-Ferrand hield paus Urbanus II een vurige preek voor een kruistocht tegen de moslims in het Heilige Land van de Levant en het nieuws verspreidde zich door Europa. Godfried werd helemaal meegesleurd door de kruistocht, verkocht al z'n bezittingen en ging mee, om het Heilige Land te bevrijden.

De Eerste Kruistocht

Godfried legt de eed af.

Godfried ging op kruistocht en was een van de eerste kruisvaarders die in Constantinopel aankwam. Hij kreeg toen meteen ruzie met Alexios I van Byzantium. Die wilde dat hij een eed aan hem zou afleggen maar Godfried weigerde. In 1097 gaf hij eindelijk toe en hij kon verder trekken. Hij hielp met het veroveren van Nicea (nu bekend als Iznik) en de Seltsjoeken werden verpletterd verslagen. Later kwamen Raymond I van Tripoli en Bohemund I van Antiochië ook nog aan en toen was er een gigantisch leger van wel 300.000 man! Sommige geschiedkundigen beweren dat het er maar 30.000 waren maar daar is ook geen bewijs voor. Mogelijk zitten die grote verschillen in de schattingen in het feit dat de meeste mensen helemaal niet aankwamen in het Beloofde Land. In Anatolië was het vooral Bohemund die de moslims versloeg maar bij de grote slag bij Dorylaeum wonnen de kruisvaarders overweldigend van de Seltsjoeken. Godfried werd nu ook gezien als een van de helden van de kruistochten. De kruisvaarders trokken op door Turkije maar kregen het zwaar door de voortdurende aanvallen van de Seltsjoeken. Uiteindelijk werd Antiochië veroverd. Bohemund aarzelde nu. Zou hij verder gaan? Na een jaar kon Godfried het niet meer volhouden en die trok verder op naar Jeruzalem met een groot deel van het leger. Bohemund bleef achter en werd de eerste hertog van Antiochië. In juli 1099 begon het beleg van Jeruzalem met een sterk uitgedund leger. Het leger van de kruisvaarders bestond uit nog maar 50.000 mensen. Sommige zeggen 15.000 en waarschijnlijk zit het er dan ook tussen in. Op 15 juli 1099 viel Jeruzalem in handen van de kruisvaarders. Die reden de stad in, roepend: God wil het! en Wij zijn de bevrijders! Een groot deel van de bevolking werd afgeslacht en de stad werd geplunderd. De heilige islamitische gebouwen liet men onaangeroerd. Raymond weigerde om Koning van Jeruzalem te worden, hij werd later de eerste graaf van Tripoli. Toen viel de keus op Godfried. Hij noemde zich niet Koning van Jeruzalem maar Advocatus Sancti Sepulchri, oftewel Beschermer van het Heilige Graf. Jeruzalem was weer christelijk, maar het had héél veel mensen hun leven gekost. Toen paus Urbanus II hoorde over de slachting in Jeruzalem stamelde hij dat hij het zo niet had gewild.

Heerser over Jeruzalem

De jaren daarna moest hij Jeruzalem beschermen tegen de Fatimiden, die Jeruzalem bedreigde. Hij versloeg hen in de Slag bij Ashkelon. Hij moest ook oppassen voor Dagobert van Pisa, de patriarch van Jeruzalem. Die wilden van Jeruzalem een geestelijke staat maken onder leiding van de paus. Paus Urbanus II heeft het nieuws van de bevrijding van Jeruzalem nooit gehoord. Hij leefde dan nog wel toen Jeruzalem werd bezet, maar toen de berichten Rome bereikten was hij al dood. In 1100 veroverde Godfried Akko, Ashkelon, Arsuf, Jaffa, en Caesarea. Het lukte hem ook om een overeenkomst met Dagobert te sluiten. Als Boudewijn Egypte zou veroveren zou hij zijn hof in Caïro laten zetelen. Jeruzalem zou aan de Kerk worden gegeven. Zover is het echter nooit gekomen, want toen stierf Godried.

Dood

Volgens de Arabier Ibn al-Qalanis zou hij gestorven zijn tijdens de verovering tijdens de verovering van Akko, door een pijl in z'n schouder. De christenen zeggen echter dat hij werd vergiftigd door de emir van Caeseara. Hij zou zijn neergevallen op een rotsblok en daarna overleden in Jeruzalem. Wat er ook waar is, in 1100 overleed Godfried. Hij werd opgevolgd door Boudewijn I van Jeruzalem, die zich wel koning noemde. Godfried werd 39 en werd begraven op de berg Golgotha waar ook Jezus Christus was gekruisigd. Op z'n graf staat:

Hier rust Godfried, de beroemde hertog van Bouillon, die deze grond veroverde van de christelijke eredienst, dat zijn ziel met Christus heerse. Amen.

Kinderen

De kruisvaarders met hun belegeringsmachines.

Er zijn geen echte huwelijken of kinderen van Godfried bekend. Hij zou trouwen met een van de dochters van Harald III van Noorwegen maar dat ging niet door. Hij zou echter wel getrouwd zijn met de Britse Beatrijs, en met haar zou hij een kind hebben gekregen.

• Willem van Boulogne

Legende

Omdat Godfried als eerste christen over Jeruzalem heerste werd hij gezien als een held in de middeleeuwen. Hij zou een beer met de blote hand hebben verslagen en hij zou groot, moedig, vroom en mooi zijn geweest. Hiervan kan alleen niks worden bewezen.

Videoclip

• De Kruistochten als heilige oorlog tegen de islam?

Weetjes

• In 2005 eindigde hij op plaats 17 in de Franstalige versie van Grootste Belg.
• Er is een oud liedje waarin als grap wordt gezongen hoe Godfried de Bouillon uitvond.
• In de jaren 90 verscheen er een stripserie over het leven van Godfried.
• Jan Leyers, een fan van Godfried maakte in 2001 per motor dezelfde reis als Godfried.

Koningen van Jeruzalem

Godfried van Bouillon (officieel: voogd van het Heilige Graf) (1099-1100) · Boudewijn I (1100-1118) · Boudewijn II (1118-1131) · Melisende en Fulco (1131-1143) · Boudewijn III (1143-1162) · Almarik I (1162-1174) · Boudewijn IV (1174-1185) · Boudewijn V (1185-1187) · Sibylla en Guy de Lusignan (1187-1190) · Isabella en Koenraad (1192-1205) · Maria (1205-1212) · Yolande (1211-1228) · Frederik (1225-1228) · Koenraad II (1228-1254) · Koenraad III (1254-1268) · Hugo III (1269-1284) · Karel (1284-1285) · Jan II (1284-1285) · Hendrik II (1285-1292) · Val van Akko en het Koninkrijk Jeruzalem (1292)