Glaskunst
 |
Werk in uitvoering! Aan dit artikel wordt de komende uren of dagen nog gewerkt. Belangrijk: Laat dit sjabloon niet langer staan dan nodig is, anders ontmoedig je anderen om het artikel te verbeteren. De maximale houdbaarheid van dit sjabloon is twee weken na de laatste bewerking aan het artikel. Kijk in de geschiedenis of je het artikel kunt bewerken zonder een bewerkingsconflict te veroorzaken. |
|
Dit artikel is nog niet af. |
Glaskunst gaat over kunstwerken die grotendeels of volledig van glas zijn gemaakt. Het varieert in grootte van monumentale werken zoals kerkramen (glas in lood), tot kunstwerken gemaakt in ateliers en fabrieken, waaronder glazen sieraden en servies.
Geschiedenis
Glas werd al gemaakt in Egypte en Assyrië, ook als kunstvoorwerp. Glasblazen werd misschien uitgevonden in de 1e eeuw voor Christus. Het kwam veel voor als Romeins glas. Islamitisch glas was het meest verfijnde van de vroege middeleeuwen. Daarna brachten de bouwers van de grote Normandische en gotische kathedralen van Europa de glaskunst letterlijk en figuurlijk naar nieuwe hoogten met het gebruik van gekleurde glas-in- loodramen als een belangrijk architectonisch en decoratief element. Glas uit Murano, in de Venetiaanse lagune (ook bekend als Venetiaans glas) is het resultaat van honderden jaren van verfijning en verdere uitvindingen. Murano wordt nog steeds gezien als de start van de moderne glaskunst.
Afgezien van het vormen van het hete glas, zijn de drie belangrijkste traditionele decoratieve technieken die in de afgelopen eeuwen op gevormde stukken zijn gebruikt:
- geëmailleerd glas of brandschilderen
- gegvraveerd glas
- geslepen glas
De eerste twee zijn zeer oud, maar de derde is een Engelse uitvinding, rond 1730. Vanaf het einde van de 19e eeuw zijn daar een aantal andere technieken aan toegevoegd.
Het begin van de 19e eeuw was het hoogtepunt van de oude kunstglasbeweging. De oude fabrieksglasblazers werden vervangen door machines die mechanisch flessen blazen en doorlopend vensterglas maken. Grote ateliers zoals Tiffany, Lalique, Daum, Gallé, de Corning-scholen in de staat New York en Steuben Glass Works brachten glaskunst naar een hoger niveau.
Drinkglazen, vazen en flessen
Enkele van de vroegste en meest praktische werken van glaskunst waren glazen vaten. Bekers en kruiken waren populair toen glasblazen zich als kunstvorm ontwikkelde. Veel vroege methoden van etsen, brandschilderen en het vormen van glas werden op deze vaten verder ontwikkeld. Zo gaat de millefiori- techniek minstens terug tot Rome. Deze techniek is het trekken van glasstafen die meerdere kleuren bevatten. Het is dezelfde techniek waarmee ze de zuurstokken van de kermis mee maken. Later werden loodglas of kristalglas gebruikt om vaten te maken die als een bel rinkelden als ze werden geraakt.
In de 20e eeuw stond het in massa geproduceerde glaswerk, inclusief artistieke glazen vaten, soms bekend als fabrieksglas. Ook glaswerk voor de scheikunde kwam zo uit de fabriek. Alleen de moeilijke stukken worden nog altijd handgeblazen en gevormd.
Glas in de architectuur
Glas-in-loodramen
Zie glas in lood voor het hoofdartikel over dit onderwerp.Vanaf de middeleeuwen werd glas op grotere schaal geproduceerd en gebruikt voor ramen in gebouwen. Glas in lood werd vooral gebruikt voor ramen in kathedralen en grote openbare gebouwen.
Glazen gevels en structureel glas
Door de uitvinding van vlakglas en het zogeheten Bessemer-proces kon glas in grotere platen worden gemaakt en gebruikt. De glasplaten konden meer kracht opvangen en op grotere schaal worden geproduceerd. Een treffend voorbeeld hiervan was het Crystal Palace in 1851, een van de eerste gebouwen waarin glas als hoofd constructiemateriaal werd gebruikt.
In de 20e eeuw werd glas gebruikt voor tafels en planken, voor binnenmuren en zelfs voor vloeren. Ook de autoindustrie kon grotere ramen gebruiken.
Glas sculpturen of beelden
Enkele van de bekendste glas sculpturen of beelden zijn statige of monumentale werken gemaakt door kunstenaars als Livio Seguso, Karen LaMonte en Stanislav Libenský en Jaroslava Brychtová. Een ander voorbeeld is het "Object" van René Roubícek uit 1960, een geblazen en warm bewerkt stuk van 52,2 cm dat in 2005 te zien was op de tentoonstelling "Design in an Age of Adversity" in het Corning Museum of Glass. Een gebeitelde en gelijmde glazen toren van Henry Richardson dient als gedenkteken voor de slachtoffers van Connecticut van de terroristische aanslagen van 9/11 in New York. In Nederland is in het Glasblazerij Nationaal Glasmuseum in Leerdam te zien hoe glas sculpturen worden gemaakt.
Glass sculptuur van Guillaume Bottazzi
Reflections on Unity sculptuur van Henry Richardson, Asheville Art Museum.
Vestige, monumentaal sculptuur van Karen LaMonte.
Glass sculptuur van Livio Seguso in het Milwaukee Art Museum.
Horizont, sculptuur in glas van Stanislav Libenský and Jaroslava Brychtová
Glaskunstenaar Timo Sarpaneva en de glasfabriek van Iittala probeerden in de 20e eeuw nieuwe technieken in de glaskunst uit
Kunstglas en de beweging van studioglas
In het begin van de 20e eeuw vond de meeste glasproductie plaats in fabrieken, zoals die van Leerdam, Schiedam, Amsterdam en Maastricht. Zelfs individuele glasblazers die hun eigen persoonlijke ontwerpen maakten, zouden hun werk doen in die grote gedeelde glas werkplaatsen. Het idee van "kunstglas", kleine decoratieve kunstwerken gemaakt van kunst, vaak met ontwerpen of voorwerpen erin, bloeide sterk op. Voorwerpen die in kleine oplagen worden geproduceerd, zoals de lampwerk, worden over het algemeen kunstglas genoemd. In de jaren zeventig waren er goede ontwerpen voor kleinere ovens, en in de Verenigde Staten leidde dit tot het "studioglas" - een beweging van glasblazers die hun glas buiten fabrieken bliezen, vaak in hun eigen studio's of ateliers. Dit viel samen met een verschuiving naar kleinere productielijnen van bepaalde stijlen.