Gas: verschil tussen versies

Uit Wikikids
Naar navigatie springen Naar zoeken springen
 
k
(15 tussenliggende versies door 7 gebruikers niet weergegeven)
Regel 1: Regel 1:
  +
[[Bestand:DryIceSublimation.JPG|miniatuur|Sublimeren van koudijs ([[koolstofdioxide]])]]
−
'''Gas'''
  
  +
Een '''gas''' ontstaat als een [[vloeistof]] verwarmd wordt. Als je bijvoorbeeld [[water]] kookt, komt er stoom (waterdamp) uit de pan. Dit noem je gas (of waterdamp in dit geval). In een gas hebben de [[Molecuul|moleculen]] van een stof zoveel warmte opgenomen dat ze los van elkaar gaan bewegen en zich verspreiden in de dan beschikbare ruimte (een kamer, een ballon enzovoorts).
   
  +
Per stof hang het van het [[kookpunt]] af wanneer de stof van [[vloeistof]] overgaat in een gas. In wezen kan dus elke stof van [[Vaste stoffen|vaste stof]] naar vloeistof overgaan ([[smelten]], [[smeltpunt]]) en overgaan in gas. Maar meestal hebben we het over die stoffen die een gas zijn bij kamertemperatuur. Water krijgt de vorm van gas bij 100 °C, het metaal ijzer wordt dat pas bij 2750 °C. Maar zuurstof is al gasvormig boven −183 °C.
−
Een gas ontstaat als iets heel erg verwarmd wordt. Als je water kookt komt er stoom (waterdamp) uit de pan, dit noem je gas.
  
   
  +
Heel soms gaat een vaste stof meteen over in gas. Dit heet ''sublimatie''. Een stof die bij normale druk sublimeert is vaste [[koolstofdioxide]] (CO<sub>2</sub>), als vaste stof vaak aangeduid met ''koolzuursneeuw'' of ''droogijs''. Dit zie je wel eens als een rookkanon of [[rookmachine]] bij shows. Bij heel droog weer gebeurd iets vergelijkbaars met natuur-[[IJs|ijs]].
⚫
Gas kan zich door een ruimte verplaatsen en gaat altijd naar het hoogste punt, je kan het dan ook niet vastpakken!
  
  +
  ⚫
Gas kan zich door een ruimte verplaatsen en gaat altijd naar het hoogste punt, je kan het dan ook niet vastpakken! Het ene gas is zwaarder dan het andere. De [[Lucht (zuurstof)|lucht]] die je inademt is een mengsel van gassen.
  +
  +
Nu is de [[zon]] ook een verzameling van gassen (een grote gas bol). Hier zijn de temperaturen zo hoog, dat je het geen gas noemt, maar plasma.
  +
  +
Het woord gas komt van het Griekse woord ''chaos'' (denk aan het vrij kunnen rond-dwarrelen van de moleculen in gas). Het werd in de zeventiende eeuw bedacht door de Vlaamse alchemist [[Jan Baptista van Helmont]].
  +
  +
Hier staan een aantal gassen:
  +
  +
*[[Aardgas]]
  +
*[[Propaangas]]
  +
*[[Butaangas]]
  +
*[[Methaan|Methaangas]]
  +
*Autogas of [[LPG (brandstof)|LPG]]
  +
*[[Lachgas]]
  +
*[[Koolstofdioxide]], zie ook [[koolstof]]
  +
*[[Koolstofmonoxide]], zie ook [[koolstof]]
  +
*Chloorgas ([[Dichloor]]), zie ook [[Chloor]]
  +
*Waterstofgas ([[Diwaterstof]]), zie ook [[Waterstof (element)|waterstof]]
  +
*[[Gifgas]]
  +
*[[Mosterdgas]], zie ook [[Eerste Wereldoorlog]] en [[Chloor]]
  +
*[[Zenuwgas]]
  +
*[[Blauwzuurgas]]
  +
  +
Kijk bij [[:Categorie:Gas|Categorie:Gas]] voor andere gassen. Kijk voor een lijst van giftige gassen op [[Wikipedia]].
  +
  +
== Veiligheid ==
  +
[[Bestand:GHS-pictogram-bottle.svg|miniatuur|LET OP! Gas cylinder staat onder druk]]
  +
Gassen kunnen opgeslagen worden in een stevige metalen cylinder. Deze is afgesloten met een kraan en de cylinder of gasfles staat onder druk. Hoeveel druk er op de fles staat kun je zien op de gasdrukmeter of manometer. Sommige fietspompen hebben ook zo'n drukmeter. Ook de meter op de centrale verwarming kun je hier mee vergelijken. Ook de [[barometer]] is een soort gasdrukmeter. Die meet de luchtdruk om je heen.
  +
  +
[[Categorie:Natuurkunde]]
  +
[[Categorie:Gas]]

Versie van 11 okt 2021 17:52

Sublimeren van koudijs (koolstofdioxide)

Een gas ontstaat als een vloeistof verwarmd wordt. Als je bijvoorbeeld water kookt, komt er stoom (waterdamp) uit de pan. Dit noem je gas (of waterdamp in dit geval). In een gas hebben de moleculen van een stof zoveel warmte opgenomen dat ze los van elkaar gaan bewegen en zich verspreiden in de dan beschikbare ruimte (een kamer, een ballon enzovoorts).

Per stof hang het van het kookpunt af wanneer de stof van vloeistof overgaat in een gas. In wezen kan dus elke stof van vaste stof naar vloeistof overgaan (smelten, smeltpunt) en overgaan in gas. Maar meestal hebben we het over die stoffen die een gas zijn bij kamertemperatuur. Water krijgt de vorm van gas bij 100 °C, het metaal ijzer wordt dat pas bij 2750 °C. Maar zuurstof is al gasvormig boven −183 °C.

Heel soms gaat een vaste stof meteen over in gas. Dit heet sublimatie. Een stof die bij normale druk sublimeert is vaste koolstofdioxide (CO2), als vaste stof vaak aangeduid met koolzuursneeuw of droogijs. Dit zie je wel eens als een rookkanon of rookmachine bij shows. Bij heel droog weer gebeurd iets vergelijkbaars met natuur-ijs.

Gas kan zich door een ruimte verplaatsen en gaat altijd naar het hoogste punt, je kan het dan ook niet vastpakken! Het ene gas is zwaarder dan het andere. De lucht die je inademt is een mengsel van gassen.

Nu is de zon ook een verzameling van gassen (een grote gas bol). Hier zijn de temperaturen zo hoog, dat je het geen gas noemt, maar plasma.

Het woord gas komt van het Griekse woord chaos (denk aan het vrij kunnen rond-dwarrelen van de moleculen in gas). Het werd in de zeventiende eeuw bedacht door de Vlaamse alchemist Jan Baptista van Helmont.

Hier staan een aantal gassen:

Kijk bij Categorie:Gas voor andere gassen. Kijk voor een lijst van giftige gassen op Wikipedia.

Veiligheid

LET OP! Gas cylinder staat onder druk

Gassen kunnen opgeslagen worden in een stevige metalen cylinder. Deze is afgesloten met een kraan en de cylinder of gasfles staat onder druk. Hoeveel druk er op de fles staat kun je zien op de gasdrukmeter of manometer. Sommige fietspompen hebben ook zo'n drukmeter. Ook de meter op de centrale verwarming kun je hier mee vergelijken. Ook de barometer is een soort gasdrukmeter. Die meet de luchtdruk om je heen.

Afkomstig van Wikikids , de interactieve Nederlandstalige Internet-encyclopedie voor en door kinderen. "https://wikikids.nl/index.php?title=Gas&oldid=689836"