Frisdrank

Het ontstaan van frisdrank

Frisdrank was ontstaan in de zeventiende eeuw. Mensen noemden het toen nog priklimonade. Eigenlijk werden de drankjes genoemd naar het fruit wat er in zit: Zo had je naast limonade ook orangeade (komt van het Franse woord voor sinaasappelen: oranges) en grenadine (komt van het Franse woord voor granaatappels: grenades). Toch werd het langzaam gewoon allemaal maar limonade genoemd. In 1676 krijgt de Compagnie de Limonadiers (een Franse limonadefabriek) in Parijs het recht op limonadeverkoop. Dat betekent dat alleen hun limonade mogen verkopen.

De stof die ervoor zorgt dat het prikt heet koolzuur. De Schotse uitvinder Joseph Black ontdekt koolzuurgas in het begin van 1750, maar de Engelse wetenschapper Joseph Priestley ontdekte rond 1770 een manier om water met koolzuur uit te breiden. De Zweed Tobern Bergman probeerde rond diezelfde tijd de genezende werking van natuurlijk bronwater na te doen door koolzuur en mineralen aan water toe te voegen. Zo is frisdrank eigenlijk ontstaan.

Hoe wordt frisdrank gemaakt?

Eerst wordt de siroop bereid. De suiker wordt opgelost in water. Dan wordt het vruchtensap en geur- en smaakstoffen erin gedaan. In Cola wordt een deel van de colanoot erin gedaan. Daarna wordt de siroop gemengd met het water. Dat kan gewoon gezuiverd water zijn, maar bijvoorbeeld ook bronwater. Dan wordt er koolzuur in gedaan.

Dan wordt de frisdrank gebotteld (in flessen gedaan.) Dit gebeurt met een machine, een lopende band. Hierbij wordt bij de flessen, die uit de winkel komen, de dop eraf gehaald en worden ze schoongemaakt en omgespoeld. Ook gaan de flessen nog langs een machine die we de 'sniffer' noemen. Hier wordt door de machine geroken of er geen vieze stoffen in de fles bewaard zijn, zoals bijv. terpentine, benzine. Deze 'vieze' flessen worden eruit gehaald en niet gebruikt. Daarna worden de flessen in de vulmachine gevuld, soms wel 40.000 per uur. Hierna draait de sluiter de doppen erop en wordt er door een andere machine nog gecontroleerd of de flessen goed zijn gevuld.

Cola

Coca Cola werd eind 19e eeuw uitgevonden. Daarna hebben sommige mensen cola op hun eigen manier nagemaakt (denk aan Pepsi en huismerkcola).

Dr John Pemberton werkte bij een slechtlopende drogist in Atlanta (Amerika). Hij maakte een hoestdrankje, het hielp niet maar was wel lekker, want soms verkocht hij wel 13 glazen per dag! Samen met Frank Robinson ging hij het drankje verkopen. Deze bedacht ook een naam voor het drankje: Coca-Cola. 4 jaar later gaan ze het drankje bottelen (in de fles doen) om het in de winkels te gaan verkopen. In 1928 werd Coca-Cola voor het eerst in Nederland verkocht tijdens de Olympische Spelen. Later werd het ook in Nederland gemaakt. Tegenwoordig is het drankje in 200 landen te verkrijgen.

Coca-Cola heeft ook de herkenbare flesvorm geregistreerd als handelsmerk in 1960. De vorm van de fles lijkt op de vorm van een vrucht van de cacaoboom. Coca-Cola werd voor het eerst in flessen verkocht op 12 maart 1894, terwijl de blikjes voor het eerst verschenen in 1955. De bekende colafles werd in 1915 door de glasblazer Earl R. Dean ontworpen. De ingrediënten van cola (kolanoten en coca) gaven hem geen inspiratie, zodat hij in de Britse encyclopedie begon te bladeren tot hij een plaatje van een cacaovrucht vond, dat precies de juiste vorm had die hij kon gebruiken. Tevens werd het logo op het blikje aangepast. Het staartje dat door het logo heen gaat was eerst een boog, en nu heeft het de vorm gekregen van het flesje.

Weetjes over frisdrank:

• Dat mensen veel frisdrank gaan drinken komt pas na de Tweede Wereldoorlog vanuit Noord-Amerika naar Europa overwaaien.
• In 1952 is Kirsch-ginger ale de eerste light-frisdrank in de VS.
• Frisdrank is aan het einde van de 20e eeuw ook in andere verpakkingen verkrijgbaar door de introductie van het aluminium blikje in 1957 en de Petfles in 1973.
• De Nederlander dronk in 2006 gemiddeld 98 liter frisdrank. Dat is 1 procent meer dan in 2000.

De uitvinders van soorten frisdrank waren:

• 1885 - Dr Pepper Uitvinder: Charles Aderton
• 1886 - Coca Cola Uitvinder: John Pemberton
• 1898 - Pepsi Cola Uitvinder: Caleb Bradham
• 1929 - 7Up Uitvinder: Charles Leiper Grigg

---

Wat is nou frisdrank?

Wat is frisdrank?

Frisdrank is het in 1956 door reclamemaker Dick Schiferli bedachte woord voor koolzuurhoudende limonade. Het wordt ook wel priklimonade genoemd… Het is een frisse, alcoholvrije dorstlesser. Maar ook niet-koolzuurhoudende dranken, bijvoorbeeld sport -of energiedrank, horen bij frisdrank. Soms zit er ook fruit in zoals sinas. Frisdrank met koolzuur zit vaak in een fles want die kan je afsluiten en zonder koolzuur zit het vaak in een pak. Als frisdrank met koolzuur in een fles zit, gaat die bol staan omdat het gast er dan uit wil en dan knapt het pak

Een typische frisdrank bestaat uit water, suikers, smaakstoffen, Prik natuurlijk en eventueel ook vruchtenextracten en andere hulpmiddelen, bijvoorbeeld kleurstoffen en conserveermiddelen. Frisdrank is wel heel lekker, maar er zitten bijna geen belangrijke voedingsstoffen in. Verder is het ook slecht voor de tanden. En je wordt er dik van Je kunt beter light nemen, want dat is net zo lekker en het is beter voor je.

Koolzuur

Koolzuur is zwaarder dan lucht, kleur- en geurloos en het is niet brandbaar.

De schotse chemicus Joseph Black ontdekte het in het begin van de jaren '50.

De Engelse scheikundige Joseph Priestley ontdekte rond 1970 een methode om water met koolzuur te verrijken. In diezelfde tijd probeerde de zweed Tobern Bergman de genezende werking van natuurlijk bronwater na te bootsen door koolzuur en mineralen toe te voegen aan water. Een Duitse in Zwitserland wonende juwelier, genaamd Jacob Schweppe vroeg in 1783 patent (patent = een recht dat niemand mag zeggen dat hij/zij jou idee bedacht heeft) op een methode om water met koolzuur te verrijken. Samen met de Nederlander Henri Albert Gosse, Jacques Paul en diens zoon Nicolas begon Schweppe in 1790 in Zwitserland een mineraalwaterfabriek. Nicholas Paul ontwierp voor het water een rond flesje -met een kurk- dat niet rechtop kan staan. Hierdoor droogt de kurk niet uit (het water in dat flesje maakte die kurk namelijk nat). Omdat het water vooral in Engeland populair werd, begon Schweppe in 1798 een eigen mineraalwaterfabriek in dat land, onder de naam schweppes en co. Het water werd soda water genoemd maar in het jaar 1834 werd het bedrijf overgenomen door John Kemp-Welch en William Evill. Deze twee heren zorgde voor een uitbreiding van het productassortiment zoals onder andere frisdrank met een smaakje (limonade) Een kleine twee jaar later kregen deze heren een certificaat, als erkende hofleverancier van de nieuwe koningin, Victoria. In het jaar 1870 produceerden zij ook de dranken Tonic en Ginger.

Het drankje tonic bevatte kinine, dit was een goed middel tegen malaria. Daarom was het drankje vooral bij de Britten die in India verbleven zeer populair. Tegenwoordig zijn de hoeveelheden kinine in de tonic te gering om nog enige geneeskundig effect te hebben, maar wordt dit nog altijd toegevoegd voor de smaak.

Ondertussen bleef Schweppes maar groeien en daarom opende zij in het jaar 1877 haar eerste fabriek in Sydney, Australië en in 1884 opende zij ook een fabriek in Brooklyn, New York.

Zelf frisdrank maken

Wil je zelf frisdrank maken? Lees gauw verder

Wat heb je nodig?

1. Citroën;
2. Theelepel bakpoeder;
3. Suiker voor de smaak;
4. Water.

Aan de slag:

1. Pers het sap uit de citroen
2. Voeg eventueel water toe
3. Roer de theelepel bakpoeder erdoorheen
4. Voeg voor de gewenste smaak wat suiker (en eventueel extra water) toe

Voor sinas gebruik je i.p.v. citroen een sinaasappel