Franklin D. Roosevelt

Uit Wikikids
Naar navigatie springen Naar zoeken springen
Under construction icon-red.svg Werk in uitvoering!
Aan dit artikel wordt de komende uren of dagen nog gewerkt.
Belangrijk: Laat dit sjabloon niet langer staan dan nodig is, anders ontmoedig je anderen om het artikel te verbeteren.
De maximale houdbaarheid van dit sjabloon is twee weken na de laatste bewerking aan het artikel.
Kijk in de geschiedenis of je het artikel kunt bewerken zonder een bewerkingsconflict te veroorzaken.
Under construction icon-red.svg
Dit artikel is nog niet af.
Franklin D. Roosevelt
FDR 1944 Color Portrait.jpg
Franklin D. Roosevelt
Naam voluit Franklin Delano Roosevelt
Geboren 30 januari 1882
Geboren te Hyde Park, New York
Overleden 12 april 1945
Overleden te Warm Springs, Georgia
Gehuwd met Eleanor Roosevelt
Relatie met
Partij Democratische Partij
Religie Episcopalisme
Stroming
Functie 32e president van de Verenigde Staten
Aantreden 4 maart 1933
Aftreden 12 april 1945
Voorganger Herbert Hoover
Opvolger Harry S. Truman
Functie(s)
32e president van de Verenigde Staten
44e gouverneur van New York
Onderminister van de Marine
Portaal Portal.svg Politiek

Franklin Delano Roosevelt (Verenigde Staten Hyde Park, 30 januari 1882 - Verenigde Staten Warm Springs, 12 april 1945) was geboren als zoon van James Roosevelt en Sara Roosevelt. Hij was van 4 maart 1933 tot 12 april 1945 de 32e president van de Verenigde Staten. Franklin D. Roosevelt is met vier termijnen de langstzittende president in de Amerikaanse geschiedenis. Na zijn dood werd besloten dat een Amerikaanse president maximaal twee termijnen verkozen mag worden. Roosevelt kwam aan de macht tijdens het dieptepunt van de Grote Depressie, de ergste economische crisis in de Amerikaanse geschiedenis. Ook leidde hij de Verenigde Staten tijdens de Tweede Wereldoorlog.

Roosevelt was de neef van voormalig president Theodore Roosevelt, die tussen 1901 en 1908 regeerde. De Roosevelts kwamen oorspronkelijk uit Zeeland. President Roosevelt stamde vermoedelijk af van de Nederlander Claes Martensen van Rosenvelt, die rond 1650 in het huidige New York voet aan land zette. Roosevelt deed mee als running mate van de Democratische kandidaat Cox mee aan de presidentsverkiezingen van 1920, maar verloor. Roosevelt werd kort daarna getroffen door polio, waardoor hij moeite had met staan en lopen. Toch ontwikkelde hij een manier om te kunnen lopen. Roosevelt won de verkiezingen van 1932 van Herbert Hoover. Hij begon hierna met de New Deal. Dit was een verzameling van plannen die de Verenigde Staten uit de economische crisis hielpen en zorgden voor een verzorgingsstaat. Roosevelt werd hierna drie keer herkozen. In 1941 betrok Roosevelt de Verenigde Staten in de Tweede Wereldoorlog na de Japanse aanval op Pearl Harbor. Roosevelt werd hierdoor een van de leiders van de Geallieerden, samen met Jozef Stalin en Winston Churchill. Tijdens de oorlog ging de gezondheid van de president bergafwaarts. Op 12 april overleed hij aan een beroerte. Roosevelt heeft het einde van de oorlog nooit meegemaakt. Hij werd opgevolgd door zijn vicepresident, Harry S. Truman.

Levensloop

Jeugd en opleiding

Het geboortehuis van Roosevelt

Franklin D. Roosevelt werd geboren op 30 januari 1882 in het plaatsje Hyde Park in de Amerikaanse staat New York. Hij was de zoon van zakenman James Roosevelt I en Sara Ann Delano. De Roosevelts waren een hele belangrijke en rijke familie in New York City, die veel bedrijven en grond hadden. President Theodore Roosevelt was een achterneef van Franklin D. Roosevelt. De familie Roosevelt kwam oorspronkelijk uit Nederland en woonde al sinds de 17e eeuw naar New York City. Andere voorouders van Roosevelt hadden een Engelse migratieachtergrond. Roosevelt groeide op in een rijke familie, die actief was binnen de Democratische Partij. Roosevelt ontmoette zelfs president Grover Cleveland in het Witte Huis. Roosevelt deed in zijn jeugd aan verschillende sporten, zoals roeien en polo. Hij maakte ook reizen door Europa, waar hij zowel Frans als Duits leerde. Roosevelt ging naar Harvard University en schreef voor het nieuwsblad van de universiteit. Roosevelts vader overleed in 1900. Een paar maanden later werd zijn familielid, Theodore Roosevelt, president. Franklin zag Theodore als een groot voorbeeld en zou later ook veel inspiratie uit hem halen voor zijn presidentschap. Roosevelt ging economie studeren in Harvard en ging later in New York City rechten studeren.

Huwelijk en gezin

Eleanor en Franklin Roosevelt met hun eerste twee kinderen.

Franklin D. Roosevelt ontmoette zijn toekomstige vrouw, Eleanor Roosevelt, in 1902. De twee kende elkaar al van kinds af aan en waren familie van elkaar. Eleanor was ook een verre achternicht van president Theodore Roosevelt. In 1903 vroeg Franklin Eleanor ten huwelijk en zij trouwden in 1905. Franklins moeder was tegen het huwelijk. Dit was niet omdat zij Eleanor niet mocht, maar vond dat Franklin te jong was om te trouwen. Zijn moeder probeerde het huwelijk te voorkomen, maar dit ging toch door. Bij de bruiloft was ook president Theodore Roosevelt aanwezig. Na de bruiloft trok het paar in het huis Springwood op het landgoed van de familie. Het paar kreeg zes kinderen:

  • Anna
  • James
  • Elliot
  • Franklin
  • Franklin
  • John

Roosevelt had verschillende buitenechtelijke relaties, waaronder met Lucy Mercer en Missy LeHand.

Vroege politieke carrière

Roosevelt als onderminister van marine in 1913

Hoewel zijn oom Theodore Roosevelt lid was van de Republikeinse Partij, werd Franklin lid van de Democratische Partij net als zijn vader. Vanaf 1910 begon hij zich daadwerkelijk met de politiek bezighouden. Dat jaar besloot hij zich verkiesbaar te stellen voor de Senaat van de staat New York. Roosevelt wist senator te worden, mede doordat zijn oom zo bekend was. Roosevelt zette zich in voor de vernieuwing van de Democratische Partij in New York. Ook steunde hij in 1912 de Democratische kandidaat Woodrow Wilson, die de verkiezingen wist te winnen. Hierdoor werd Roosevelt door Wilson benoemt tot onderminister van marine. Roosevelt had een interesse in de marine en had heel veel boeken gelezen over de marine. Roosevelt zorgde voor een verbetering van de arbeidsomstandigheden van mariniers. Gedurende zijn zeven jaar als onderminister braken er dan ook geen stakingen. Toen de Eerste Wereldoorlog uitbrak in 1914 wilde Roosevelt meevechten met de Geallieerden, maar president Wilson besloot pas in 1917 zich met de oorlog te bemoeien. Roosevelt wilde als officier in de oorlog meevechten, maar Wilson verbood dit. Vanuit Washington D.C. moest Roosevelt de marine voorzien van voedsel en oorlogsmateriaal. Tijdens het bezoeken van een van de schepen kreeg Roosevelt de Spaanse griep, waardoor hij een longontsteking opliep.

Voor de verkiezingen van 1920 benaderde Roosevelt samen met andere Democraten de zakenman Herbert Hoover, maar Hoover was een Republikein en wil de de Republikeinse kandidaat worden. De Republikeinen kozen echter Warren G. Harding als kandidaat met Calvin Coolidge als running mate. De Democraten kozen James M. Cox als hun kandidaat met Roosevelt als zijn running mate. Cox en Roosevelt waren allebei voorstander om toe te treden tot de Volkerenbond, de voorloper van de Verenigde Naties. De Volkerenbond was opgezet door president Wilson, maar de Verenigde Staten waren nog geen onderdeel. Het idee om toe te treden was niet populair bij het Amerikaanse volk en Harding wist hierdoor de verkiezingen te winnen. Harding beloofde een terugkeer naar de normaliteit; vóór Wilson.

Ziekte en comeback

Roosevelt in een rolstoel

Na de mislukte verkiezingen keerde Roosevelt terug naar New York, waar hij zich wilde voorbereiden op de verkiezingen van 1922. Roosevelt zou dit echter niet kunnen doen, doordat hij ziek werd. Tijdens zijn vakantie in august 1921 werd hij ernstig ziek. Hij had o.a. hoge koorts, was gedeeltelijk verlamd en had problemen met zijn blaas en darmen. Roosevelt zou vanaf zijn buik tot aan zijn voeten verlamd blijven na de ziekte. In die tijd werd polio bij hem vastgesteld, maar tegenwoordig wordt er gelooft dat hij het syndroom van Guillain-Barré had. Roosevelt leerde opnieuw lopen door ijzeren beugels aan zijn benen, maar kon hierdoor slechts korte stukken lopen. Hijzelf wilde namelijk niet in een rolstoel gezien worden. Voor het publiek hield hij daarom de illusie voor dat hij kon lopen. Voor lange stukken werd hij gesteund door mensen die naast hem liepen, op zo'n manier dat het net leek alsof hijzelf liep. Ook werd hij in het publiek meestal zittend of stilstaand getoond. Om te herstellen ging hij ook vaak zwemmen. Vanaf 1925 was hij vooral te vinden in Georgia, waar hij en revalidatiecentrum begon. In 1938 zou hij de National Foundation for Infantile Paralysis, die zorgde voor het ontwikkelen van een vaccin tegen polio. In zowel 1924 als 1928 wilde hij zich kandidaat stellen om presidentskandidaat namens de Democraten te worden, maar beide keren werd hij niet gekozen.

Gouverneur van New York

Presidentschap

Eerste termijn

Tweede termijn

Derde termijn

Vierde termijn

Overlijden

Imago

Reputatie

Het officiële portret van Roosevelt als president

Franklin D. Roosevelt wordt gezien als een van de bekendste personen uit de Amerikaanse geschiedenis en uit 20e eeuw. Roosevelt wordt over het algemeen ook gezien als een van de beste presidenten ooit en staat vaak in de top 5 van beste presidenten. Vaak staat Roosevelt op de derde plaats onder George Washington en Abraham Lincoln. Roosevelt was president tijdens twee periodes in de Amerikaanse geschiedenis, waarin behoefte was aan een sterke leider, de Grote Depressie en de Tweede Wereldoorlog. Roosevelt sleepte de Verenigde Staten door de Grote Depressie heen door middel van zijn New Deal, wat nog altijd de basis van de sociale zekerheid vormt in de Verenigde Staten. Roosevelt is een van de meest economisch-linkse presidenten die de Verenigde Staten ooit gehad hebben en had veel sociaaldemocratische standpunten. Alle presidenten tot aan Jimmy Carter wilden verder gaan met de New Deal en deze uitbreiden; zelfs de Republikeinse presidenten deden dit. Roosevelts New Deal had ook grote invloed op de moderne Democratische Partij, die zich de sociale zekerheid wilde uitbreiden. Dit betekende o.a. beter en betaalbaarder onderwijs en gezondheidszorg. Over de vraag of de New Deal zorgde dat de Grote Depressie werd opgelost zijn historici verdeeld. De Grote Depressie kwam pas door de Tweede Wereldoorlog ten einde. Tijdens de Tweede Wereldoorlog zorgde Roosevelt voor grote investeringen van de overheid in o.a. de wapenindustrie, waardoor de werkloosheid bijna geheel verdween. Roosevelt kwam op als een beschermer van democratie, vrijheid en vechter voor vrede en wordt samen met o.a. Jozef Stalin en Winston Churchill gezien als de helden van de Tweede Wereldoorlog. Mede door de Amerikaanse bijdrage konden de Nazi's verslagen worden. Roosevelt zou na zijn dood een van zijn populariteit behouden. Roosevelt wordt ook herinnert als de enige president met meer dan vier termijnen; iets dat toen nog mogelijk was. Na het presidentschap van Roosevelt kwam er uiteindelijk een limiet van twee termijnen, wat hiermee te maken heeft.

Toch heeft Roosevelt ook veel kritiek gekregen. Zijn New Deal was voornamelijk gericht op blanke Amerikanen, aangezien de Democratische Partij toentertijd nog voor de rassensegregatie was. Roosevelt was hiervan een tegenstander, maar ging erin mee uit angst het zuiden te verliezen. De rassensegregatie zou ook invloed hebben in het Amerikaans leger tijdens de Tweede Wereldoorlog, waarin Afro-Amerikaanse zusters geen blanke Amerikaanse soldaten mochten verzorgen. Een ander smet zijn de kampen waarna Japanse Amerikanen in aan de westkust werden gestuurd. Roosevelt had angst dat deze mensen met Japan zouden sympathiseren en zich tegen de Verenigde Staten zouden keren. Om hen te kunnen controleren werden ze naar kampen gestuurd, wat o.a. in Californië gebeurde. Veel conservatieven hebben daarnaast nog kritiek op de hoge uitgaven van Roosevelt. Roosevelts plannen waren erg duur, waardoor de staatsschuld enorm opliep. Roosevelt loste dit op door belastingen te verhogen; iets waar conservatieven veel kritiek op hebben.

Monumenten en vernoemingen

Link

Franklin D. Roosevelt


Afkomstig van Wikikids , de interactieve Nederlandstalige Internet-encyclopedie voor en door kinderen. "https://wikikids.nl/index.php?title=Franklin_D._Roosevelt&oldid=683668"