Europese Parlementsverkiezingen 2019: verschil tussen versies
k |
|||
Regel 1: | Regel 1: | ||
{{zie ook|Zie ook: [[Europese Parlementsverkiezingen 2019 in Nederland]]}} |
{{zie ook|Zie ook: [[Europese Parlementsverkiezingen 2019 in Nederland]]}} |
||
{{Infobox verkiezingen |
{{Infobox verkiezingen |
||
− | | naam |
+ | | naam = Europese Parlementsverkiezingen 2019 |
− | | afbeelding |
+ | | afbeelding = EP_2019_results_by_constituency.svg |
− | | |
+ | | onderschrift = Verkiezingsuitslag per kiesdistrict |
− | | |
+ | | datum = 23-26 mei 2019 |
− | | |
+ | | datum_eerste_ronde = |
+ | | datum_tweede_ronde = |
||
⚫ | |||
− | | |
+ | | land = |
− | | |
+ | | zetels_te_verdelen = 751 |
⚫ | |||
− | | opkomst_eerste_ronde |
+ | | opkomst_eerste_ronde = |
− | | opkomst_tweede_ronde |
+ | | opkomst_tweede_ronde = |
⚫ | |||
− | | genomineerde_1 |
+ | | genomineerde_1 = [[Manfred Weber]] |
− | | partij_1 |
+ | | partij_1 = [[Europese Volkspartij|EVP]] |
− | | percentage_1 |
+ | | percentage_1 = 24,23% |
− | | gevormd_kabinet |
+ | | gevormd_kabinet = |
− | | zetelverdeling_kabinet = |
+ | | zetelverdeling_kabinet = |
− | | functienaam |
+ | | functienaam = winnaar |
− | | nieuw_gekozen |
+ | | nieuw_gekozen = |
− | | voorganger |
+ | | voorganger = [[Manfred Weber|Manfred Weber (EVP)]] |
+ | | diagram_uitslag = |
||
⚫ | |||
+ | | onderschrift_diagram = |
||
− | | volgende = [[Europese Parlementsverkiezingen 2024|2024]] |
||
⚫ | |||
+ | | volgende = |
||
⚫ | |||
}} |
}} |
||
− | De '''Europese Parlementsverkiezingen''' |
+ | De '''Europese Parlementsverkiezingen''' vonden plaats tussen 23 en 26 mei 2019, waarin de nieuwe indeling van het [[Europees Parlement]] woerd gekozen voor de periode 2019-2024. In alle 28 landen van de Europese Unie werd gestemd, ook in het [[Verenigd Koninkrijk]]. In de meeste landen hebben de verkiezingen op 26 mei plaatsgevonden. In [[Nederland]] en het Verenigd Koninkrijk was dat op 23 mei. [[Ierland]] heeft de verkiezingen op 24 mei gehouden en [[Slowakije]], [[Letland]] en [[Malta]] op 25 mei. In [[Tsjechië]] kon men zowel op 24 als op 25 mei stemmen. |
Aanvankelijk zou het Verenigd Koninkrijk niet meedoen met de verkiezingen, aangezien de [[Brexit]] plaats zou vinden voor de verkiezingen. De Brexit werd echter uitgesteld op 31 oktober 2019, waardoor het VK de verkiezingen moet houden. Hierdoor zijn er twee verkiezingsuitslagen voor ieder land. De eerste is de normale uitslag met die van het VK en de andere is de uitslag zonder het VK. Nadat het Verenigd Koninkrijk op 31 oktober de EU verlaat, zal het land haar zetels verliezen. Een deel hiervan wordt aan andere landen gegeven en deel blijft leeg en wordt opgevuld door toekomstige lidstaten. |
Aanvankelijk zou het Verenigd Koninkrijk niet meedoen met de verkiezingen, aangezien de [[Brexit]] plaats zou vinden voor de verkiezingen. De Brexit werd echter uitgesteld op 31 oktober 2019, waardoor het VK de verkiezingen moet houden. Hierdoor zijn er twee verkiezingsuitslagen voor ieder land. De eerste is de normale uitslag met die van het VK en de andere is de uitslag zonder het VK. Nadat het Verenigd Koninkrijk op 31 oktober de EU verlaat, zal het land haar zetels verliezen. Een deel hiervan wordt aan andere landen gegeven en deel blijft leeg en wordt opgevuld door toekomstige lidstaten. |
||
− | De Europese Parlementsverkiezingen zorgen ook voor een nieuwe EU-commissaris. De |
+ | De Europese Parlementsverkiezingen zorgen ook voor een nieuwe EU-commissaris. De voormalige eurocommissaris [[Jean-Claude Juncker]] heeft gezegd geen tweede termijn te willen doen. Ook worden de parlementsverkiezingen als belangrijk gezien door de opkomst van zeer [[euroscepsis|eurosceptische]] partijen en aan de andere kant ook zeer pro-Europese partijen. |
− | == |
+ | ==Algemeen== |
− | ===Algemeen=== |
||
De Europese Parlementsverkiezingen zijn ingewikkelder dan normale verkiezingen. Het Europees Parlement heeft op dit moment 751 zetels. Na de Brexit zijn dit er 705. In totaal kunnen meer dan 400 miljoen mensen in 28 landen stemmen voor het nieuwe Europees Parlement. Ieder stemt voor zijn eigen land of in het land waar hij/zij woont. Een Spanjaard in België kan dus zowel voor België als Spanje stemmen. De 751 of 705 zetels zijn verdeeld over de 28 lidstaten. Hoeveel iedere lidstaat heeft hangt af van het aantal inwoners. Het land met de meeste zetels is Duitsland en de landen met de minste zetels zijn Estland, Cyprus, Luxemburg en Malta. Na de uittreding van het Verenigd Koninkrijk krijgen sommige landen een paar zetels erbij. Zo gaat Nederland van 26 naar 29 zetels. België blijft haar 21 zetels behouden. |
De Europese Parlementsverkiezingen zijn ingewikkelder dan normale verkiezingen. Het Europees Parlement heeft op dit moment 751 zetels. Na de Brexit zijn dit er 705. In totaal kunnen meer dan 400 miljoen mensen in 28 landen stemmen voor het nieuwe Europees Parlement. Ieder stemt voor zijn eigen land of in het land waar hij/zij woont. Een Spanjaard in België kan dus zowel voor België als Spanje stemmen. De 751 of 705 zetels zijn verdeeld over de 28 lidstaten. Hoeveel iedere lidstaat heeft hangt af van het aantal inwoners. Het land met de meeste zetels is Duitsland en de landen met de minste zetels zijn Estland, Cyprus, Luxemburg en Malta. Na de uittreding van het Verenigd Koninkrijk krijgen sommige landen een paar zetels erbij. Zo gaat Nederland van 26 naar 29 zetels. België blijft haar 21 zetels behouden. |
||
− | In ieder land kan een inwoner stemmen op een aantal partijen. Meestal doen alle landelijke partijen mee aan de Europese verkiezingen. In Nederland en België kan iedere inwoner stemmen op de partijen die landelijk actief zijn. Meestal doen ook nog een paar andere partijen mee, die enkel bij de Europese verkiezingen meedoen. Het stemmen bepaald de uitslag van dat land. Hierdoor ziet de zetelverdeling er per land anders uit en doen er per land andere partijen mee. In het VK kan bijvoorbeeld de [[Labour Party]] de grootste worden, terwijl in Frankrijk [[ |
+ | In ieder land kan een inwoner stemmen op een aantal partijen. Meestal doen alle landelijke partijen mee aan de Europese verkiezingen. In Nederland en België kan iedere inwoner stemmen op de partijen die landelijk actief zijn. Meestal doen ook nog een paar andere partijen mee, die enkel bij de Europese verkiezingen meedoen. Het stemmen bepaald de uitslag van dat land. Hierdoor ziet de zetelverdeling er per land anders uit en doen er per land andere partijen mee. In het VK kan bijvoorbeeld de [[Labour Party]] de grootste worden, terwijl in Frankrijk [[Rassemblement National (Frankrijk)|Rassemblement National]] de grootste kan worden. De standpunten van de partijen liggen daardoor soms erg ver uit elkaar. |
− | De meeste politieke partijen zijn verenigd in zogeheten [[Europese partij]]en. Deze verbinden de partijen met (grotendeels) dezelfde waarden en standpunten met elkaar. Het Nederlandse [[CDA]] is bijvoorbeeld lid van de [[Europese Volkspartij]] net als de Duitse [[CDU]] en het Belgische [[CD&V]]. Europese partijen zijn bedacht om makkelijker een coalitie en meerderheden in het parlement te vormen. Zonder de Europese partijen zouden er ruim honderd partijen in het parlement zitten, terwijl dit nu nog geen 10 grote partijen zijn. Geen één Europese partij heeft meestal een meerderheid in het parlement. Hierdoor is samenwerken nodig. Traditioneel werken de |
+ | De meeste politieke partijen zijn verenigd in zogeheten [[Europese partij]]en. Deze verbinden de partijen met (grotendeels) dezelfde waarden en standpunten met elkaar. Het Nederlandse [[CDA]] is bijvoorbeeld lid van de [[Europese Volkspartij]], net als de Duitse [[CDU]] en het Belgische [[CD&V]]. Europese partijen zijn bedacht om makkelijker een coalitie en meerderheden in het parlement te vormen. Zonder de Europese partijen zouden er ruim honderd partijen in het parlement zitten, terwijl dit nu nog geen 10 grote partijen zijn. Geen één Europese partij heeft meestal een meerderheid in het parlement. Hierdoor is samenwerken nodig. Traditioneel werken de christendemocratische Europese Volkspartij en de sociaaldemocratische [[Partij van Europese Socialisten]] samen in de zogeheten ''Grote coalitie''. Voorheen hielp ook de liberale [[Partij van de Alliantie van Liberalen en Democraten voor Europa]] mee. |
Na de verkiezingen vormt de grote coalitie de nieuwe [[Europese Commissie]]. Dit kun je vergelijken met een kabinet. De commissie doet het dagelijkse bestuur van de Europese Unie, voert wetten uit en vertegenwoordigd de EU. Hij bestaat uit 28 commissarissen, elk uit één EU-land. Meestal hebben de belangrijke landen, zoals Duitsland en Frankrijk, de belangrijke taken. De Europese Commissie wordt geleid door een commissievoorzitter. |
Na de verkiezingen vormt de grote coalitie de nieuwe [[Europese Commissie]]. Dit kun je vergelijken met een kabinet. De commissie doet het dagelijkse bestuur van de Europese Unie, voert wetten uit en vertegenwoordigd de EU. Hij bestaat uit 28 commissarissen, elk uit één EU-land. Meestal hebben de belangrijke landen, zoals Duitsland en Frankrijk, de belangrijke taken. De Europese Commissie wordt geleid door een commissievoorzitter. |
||
− | == |
+ | ==Deelnemende partijen== |
− | De commissievoorzitter op dit moment is de Luxemburger Jean-Claude Juncker van de Europese Volkspartij. Hij stelt zich niet meer verkiesbaar en dus komt er sowieso een andere commissievoorzitter. De kandidaten voor deze functie worden '' |
+ | De commissievoorzitter op dit moment is de Luxemburger Jean-Claude Juncker van de Europese Volkspartij. Hij stelt zich niet meer verkiesbaar en dus komt er sowieso een andere commissievoorzitter. De kandidaten voor deze functie worden ''spitzenkandidaten'' ([[Nederlands]]: lijsttrekker) genoemd. Iedere Europese partij heeft er eentje: |
+ | |||
− | {| class="wikitable |
+ | {| class="wikitable" |
− | ! Foto |
||
⚫ | |||
− | ! Naam |
||
+ | ! colspan=2 | Partij !! colspan=2 | Lijsttrekker !! Richting !! Stroming !! Nationale partij !! Soortgelijk |
||
− | ! Europese partij |
||
⚫ | |||
− | ! Politieke ideologie |
||
+ | | style="background:#3399FF" | || [[Europese Volkspartij]]<br>(EVP) || [[Bestand:2019-01-14-Manfred_Weber-hart_aber_fair-1366.jpg|100px]] || [[Manfred Weber]]<br><small>{{DE}}</small> || [[Rechts|Centrumrechts]] || <p>[[Christendemocratie]]</p><p>[[Liberaal-conservatisme]]</p>[[Europeanisme]] || [[Christlich-Soziale Union|CSU]] || <p>[[Christen-Democratisch Appèl|CDA]]</p><p>[[Christen-Democratisch en Vlaams|CD&V]]</p><p>[[Centre démocrate humaniste|cdH]]</p>[[Les Républicains|LR]] |
||
− | ! Belgische partijen |
||
− | ! Nederlandse partijen |
||
|- |
|- |
||
+ | | style="background:#FF0000" | || [[Progressieve Alliantie van Socialisten en Democraten]]<br>(S&D) || [[Bestand:Frans Timmermans 2012 (highres).jpg|100px]] || [[Frans Timmermans]]<br><small>{{NL}}</small> || [[Links|Centrumlinks]] || <p>[[Sociaaldemocratie]]</p><p>[[Vooruitstrevend|Progressivisme]]</p>[[Europeanisme]] || [[Partij van de Arbeid|PvdA]] || <p>[[Partij van de Arbeid|PvdA]]</p><p>[[Socialistische Partij Anders|sp.a]]</p><p>[[Parti Socialiste (België)|PS]]</p>[[Labour Party|Labour]] |
||
− | | [[File:(Manfred_Weber)_EPP_Summit,_19_October_2017_(37534170170)_(cropped).jpg|100px]] |
||
− | | [[Manfred Weber]] <br> ([[Duitsland]]) |
||
− | | [[Europese Volkspartij]] |
||
− | | Centrumrechts <br> [[Christendemocratie]] |
||
− | | [[Christen-Democratisch & Vlaams|CD&V]] <br> [[Centre démocrate humaniste|Cdh]] |
||
− | | [[Christen-Democratisch Appèl|CDA]] |
||
|- |
|- |
||
+ | | style="background:#002147" | || [[Europese Conservatieven en Hervormers]]<br>(ECH) || [[Bestand:JanZahradil.jpg|100px]] || [[Jan Zahradil]]<br><small>{{CZ}}</small> || [[Rechts]] || <p>[[Nationalisme|Nationaal]][[conservatisme]]</p><p>[[Conservatisme|Sociaal-conservatisme]]</p><p>[[Liberalisme|Economisch liberalisme]]</p>[[Euroscepsis]] || [[Democratische Burgerpartij|ODS]] || <p>[[Forum voor Democratie|FvD]]</p><p>[[Staatkundig Gereformeerde Partij|SGP]]</p><p>[[Nieuw-Vlaamse Alliantie|N-VA]]</p>[[Conservative Party|Conservatieve Partij]] |
||
− | | [[File:08._Frans_Timmermans_(7581827152)_(cropped).jpg|100px]] |
||
− | | [[Frans Timmermans]] <br> ([[Nederland]]) |
||
− | | [[Partij van Europese Socialisten]] |
||
− | | Centrumlinks <br> [[Sociaaldemocratie]] |
||
− | | [[Socialistische Partij Anders|Sp.a]] <br> [[Parti Socialiste (België)|PS]] |
||
− | | [[Partij van de Arbeid|PvdA]] |
||
|- |
|- |
||
+ | | style="background:#FFFF00" | || [[Renew Europe]]<br>(RE) || [[Bestand:Vestager_520_2012-04-16.jpg|100px]] || [[Margrethe Vestager]]<br><small>en 6 anderen</small><br><small>{{DK}}</small> || [[Centrum]] || <p>[[Conservatief-liberalisme]]</p><p>[[Liberalisme|Progressief liberalisme]]</p><p>[[Liberalisme|Economisch liberalisme]]</p>[[Europeanisme]] || [[Radikale Venstre|B]] || <p>[[Volkspartij voor Vrijheid en Democratie|VVD]]</p><p>[[Democraten 66|D66]]</p><p>[[Open Vlaamse Liberalen en Democraten|Open Vld]]<p>[[Mouvement Réformateur|MR]]</p>[[La République en marche !|LREM]] |
||
− | | [[File:JanZahradil.jpg|100px]] |
||
− | | [[Jan Zahradil]] <br> ([[Tsjechië]]) |
||
− | | [[Europese Conservatieven en Hervormers]] |
||
− | | Rechts <br> [[Conservatisme]] |
||
− | | [[Nieuw-Vlaamse Alliantie|N-VA]] |
||
− | | [[ChristenUnie]] <br> [[Staatkundig Gereformeerde Partij|SGP]] <br> ''[[Forum voor Democratie|FvD]]'' |
||
|- |
|- |
||
+ | | style="background:#9E1B32" | || [[Europees Unitair Links/Noords Groen Links]]<br>(GUE/NGL) || [[Bestand:2019-04-13_Violeta_Tomic_by_Olaf_Kosinsky-0548_(cropped).jpg|100px]] || [[Violeta Tomić]]<br><small>met [[Nico Cué]]</small><br><small>{{SI}}</small> || [[Links]] tot uiterst [[links]] || <p>[[Socialisme|Democratisch socialisme]]</p><p>[[Socialisme|Revolutionair socialisme]]<p>[[Marxisme|Marxisme-leninisme]]</p>[[Euroscepsis]] || [[Levica]] || <p>[[Socialistische Partij|SP]]</p><p>[[Partij voor de Dieren|PvdD]]</p><p>[[Partij van de Arbeid (België)|PVDA/PTB]]</p>[[Franse Communistische Partij|PCF]] |
||
− | | |
||
− | | Team van verschillende spitsenkandidaten <br> (verschillende landen) |
||
− | | [[Alliantie van Liberalen en Democraten voor Europa]] |
||
− | | Centrum <br> [[Liberalisme]] |
||
− | | [[Open Vlaamse Liberalen en Democraten|Open Vld]] <br> [[Mouvement Réformateur|MR]] |
||
− | | [[Volkspartij voor Vrijheid en Democratie|VVD]] <br> [[Democraten 66|D66]] |
||
|- |
|- |
||
+ | | style="background:#98FB98" | || [[De Groenen/Europese Vrije Alliantie]]<br>(Groenen/EVA) || [[Bestand:Eickhout,_Bas-9750.jpg|100px]] || [[Bas Eickhout]]<br><small>met [[Ska Keller]]</small><br><small>{{NL}}</small> || [[Links|Centrumlinks]] tot [[links]]|| <p>[[Groene politiek]]</p><p>[[Sociaaldemocratie]]<p>[[Socialisme|Democratisch socialisme]]</p><p>[[Geweldloos|Pacifisme]]</p>[[Europeanisme|Europese]] [[hervorming]] || [[GroenLinks]] || <p>[[GroenLinks]]</p><p>[[De Groenen]]</p><p>[[Groen]]</p><p>[[Ecolo]]</p>[[Bündnis 90/Die Grünen|B'90/Grüne]] |
||
− | | [[File:Eickhout,_Bas-9750.jpg|100px]] |
||
− | | [[Bas Eickhout]] & [[Ska Keller]] <br> ([[Nederland]] & [[Duitsland]]) |
||
− | | [[De Groenen/Europese Vrije Alliantie]] |
||
− | | Links <br> [[Groene politiek]] |
||
− | | [[Ecolo]] <br> [[Groen (partij)|Groen]] |
||
− | | [[GroenLinks]] |
||
|- |
|- |
||
+ | | style="background:teal" | || [[Europa van Vrijheid en Directe Democratie]]<br>(EVDD) || [[Bestand:Nigel_Farage_MEP_1,_Strasbourg_-_Diliff.jpg|100px]] || [[Nigel Farage]]<br><small>{{UK}}</small> || [[Rechts]] tot uiterst [[rechts]]|| <p>[[Nationalisme]]</p><p>[[Conservatisme]]<p>[[Populisme]]</p>[[Euroscepsis|Harde euroscepsis]]|| [[Brexit|Brexit Party]] || [[Vijfsterrenbeweging|M5S]] |
||
− | | [[File:Violeta_Tomi%C4%8D.jpg|100px]] |
||
− | | [[Violeta Tomić]] & [[Nico Cué]] <br> ([[Slovenië]] & [[België]]) |
||
− | | [[Europees Unitair Links/Noords Groen Links]] |
||
− | | Links <br> [[Groene politiek]] |
||
⚫ | |||
− | | [[Socialistische Partij (Nederland)|SP]] <br> [[Partij voor de Dieren|PvdD]] |
||
|- |
|- |
||
+ | | style="background:black" | || [[Identiteit en Democratie]]<br>(I&D) || [[Bestand:Marco_Zanni_2019.jpg|100px]] || [[Marco Zanni]]<br><small>{{IT}}</small> || [[Rechts]] tot uiterst [[rechts]]|| <p>[[Nationalisme|Nationaal]][[conservatisme]]</p><p>[[Nationalisme|Nationaal]][[liberalisme]]<p>[[Conservatisme|Sociaal-conservatisme]]</p>[[Euroscepsis|Harde euroscepsis]]|| [[Lega]] || <p>[[Partij van de Vrijheid|PVV]]</p><p>[[Vlaams Belang|VB]]</p>[[Rassemblement National (Frankrijk)|RN]] |
||
− | | [[File:Nigel_Farage_MEP_1,_Strasbourg_-_Diliff.jpg|100px]] |
||
− | | [[Nigel Farage]] <br> ([[Verenigd Koninkrijk]]) |
||
− | | [[Europa van Vrijheid en Directe Democratie]] |
||
− | | Rechts <br> [[Euroscepsis]] |
||
⚫ | |||
− | | - |
||
|- |
|- |
||
− | | [[File:Nicolas_Bay_07_(cropped).jpg|100px]] |
||
− | | [[Marcel de Graaff]] & [[Nicolas Bay]] <br> ([[Nederland]] & [[Frankrijk]]) |
||
− | | [[Europa van Naties en Vrijheid]] |
||
− | | Rechts <br> [[Euroscepsis]] |
||
− | | [[Vlaams Belang]] |
||
− | | [[Partij voor de Vrijheid|PVV]] |
||
|} |
|} |
||
− | Daarnaast zijn er nog meer Europese fracties. Hierboven zijn alleen de grootste opgenomen. |
||
− | + | ==Zetels per land== |
|
Hieronder een overzicht van de zetels verdeeld over de landen: |
Hieronder een overzicht van de zetels verdeeld over de landen: |
||
{| class="wikitable-rood sortable" |
{| class="wikitable-rood sortable" |
Versie van 15 sep 2019 14:00
Europese Parlementsverkiezingen 2019 | |
Datum | 23-26 mei 2019 |
Te verdelen zetels | 751 |
Opkomst | 50.62% |
Uitslag | |
---|---|
Partijleider | Manfred Weber |
Grootste partij | EVP |
Percentage | 24,23% |
Vorige winnaar | Manfred Weber (EVP) |
Vorige & volgende verkiezingen | |
← 2014 | |
Portaal Politiek |
De Europese Parlementsverkiezingen vonden plaats tussen 23 en 26 mei 2019, waarin de nieuwe indeling van het Europees Parlement woerd gekozen voor de periode 2019-2024. In alle 28 landen van de Europese Unie werd gestemd, ook in het Verenigd Koninkrijk. In de meeste landen hebben de verkiezingen op 26 mei plaatsgevonden. In Nederland en het Verenigd Koninkrijk was dat op 23 mei. Ierland heeft de verkiezingen op 24 mei gehouden en Slowakije, Letland en Malta op 25 mei. In Tsjechië kon men zowel op 24 als op 25 mei stemmen.
Aanvankelijk zou het Verenigd Koninkrijk niet meedoen met de verkiezingen, aangezien de Brexit plaats zou vinden voor de verkiezingen. De Brexit werd echter uitgesteld op 31 oktober 2019, waardoor het VK de verkiezingen moet houden. Hierdoor zijn er twee verkiezingsuitslagen voor ieder land. De eerste is de normale uitslag met die van het VK en de andere is de uitslag zonder het VK. Nadat het Verenigd Koninkrijk op 31 oktober de EU verlaat, zal het land haar zetels verliezen. Een deel hiervan wordt aan andere landen gegeven en deel blijft leeg en wordt opgevuld door toekomstige lidstaten.
De Europese Parlementsverkiezingen zorgen ook voor een nieuwe EU-commissaris. De voormalige eurocommissaris Jean-Claude Juncker heeft gezegd geen tweede termijn te willen doen. Ook worden de parlementsverkiezingen als belangrijk gezien door de opkomst van zeer eurosceptische partijen en aan de andere kant ook zeer pro-Europese partijen.
Algemeen
De Europese Parlementsverkiezingen zijn ingewikkelder dan normale verkiezingen. Het Europees Parlement heeft op dit moment 751 zetels. Na de Brexit zijn dit er 705. In totaal kunnen meer dan 400 miljoen mensen in 28 landen stemmen voor het nieuwe Europees Parlement. Ieder stemt voor zijn eigen land of in het land waar hij/zij woont. Een Spanjaard in België kan dus zowel voor België als Spanje stemmen. De 751 of 705 zetels zijn verdeeld over de 28 lidstaten. Hoeveel iedere lidstaat heeft hangt af van het aantal inwoners. Het land met de meeste zetels is Duitsland en de landen met de minste zetels zijn Estland, Cyprus, Luxemburg en Malta. Na de uittreding van het Verenigd Koninkrijk krijgen sommige landen een paar zetels erbij. Zo gaat Nederland van 26 naar 29 zetels. België blijft haar 21 zetels behouden.
In ieder land kan een inwoner stemmen op een aantal partijen. Meestal doen alle landelijke partijen mee aan de Europese verkiezingen. In Nederland en België kan iedere inwoner stemmen op de partijen die landelijk actief zijn. Meestal doen ook nog een paar andere partijen mee, die enkel bij de Europese verkiezingen meedoen. Het stemmen bepaald de uitslag van dat land. Hierdoor ziet de zetelverdeling er per land anders uit en doen er per land andere partijen mee. In het VK kan bijvoorbeeld de Labour Party de grootste worden, terwijl in Frankrijk Rassemblement National de grootste kan worden. De standpunten van de partijen liggen daardoor soms erg ver uit elkaar.
De meeste politieke partijen zijn verenigd in zogeheten Europese partijen. Deze verbinden de partijen met (grotendeels) dezelfde waarden en standpunten met elkaar. Het Nederlandse CDA is bijvoorbeeld lid van de Europese Volkspartij, net als de Duitse CDU en het Belgische CD&V. Europese partijen zijn bedacht om makkelijker een coalitie en meerderheden in het parlement te vormen. Zonder de Europese partijen zouden er ruim honderd partijen in het parlement zitten, terwijl dit nu nog geen 10 grote partijen zijn. Geen één Europese partij heeft meestal een meerderheid in het parlement. Hierdoor is samenwerken nodig. Traditioneel werken de christendemocratische Europese Volkspartij en de sociaaldemocratische Partij van Europese Socialisten samen in de zogeheten Grote coalitie. Voorheen hielp ook de liberale Partij van de Alliantie van Liberalen en Democraten voor Europa mee.
Na de verkiezingen vormt de grote coalitie de nieuwe Europese Commissie. Dit kun je vergelijken met een kabinet. De commissie doet het dagelijkse bestuur van de Europese Unie, voert wetten uit en vertegenwoordigd de EU. Hij bestaat uit 28 commissarissen, elk uit één EU-land. Meestal hebben de belangrijke landen, zoals Duitsland en Frankrijk, de belangrijke taken. De Europese Commissie wordt geleid door een commissievoorzitter.
Deelnemende partijen
De commissievoorzitter op dit moment is de Luxemburger Jean-Claude Juncker van de Europese Volkspartij. Hij stelt zich niet meer verkiesbaar en dus komt er sowieso een andere commissievoorzitter. De kandidaten voor deze functie worden spitzenkandidaten (Nederlands: lijsttrekker) genoemd. Iedere Europese partij heeft er eentje:
Partij | Lijsttrekker | Richting | Stroming | Nationale partij | Soortgelijk | ||
---|---|---|---|---|---|---|---|
Europese Volkspartij (EVP) |
Manfred Weber Duitsland |
Centrumrechts | Europeanisme | CSU | LR | ||
Progressieve Alliantie van Socialisten en Democraten (S&D) |
Frans Timmermans Nederland |
Centrumlinks | Europeanisme | PvdA | Labour | ||
Europese Conservatieven en Hervormers (ECH) |
Jan Zahradil Tsjechië |
Rechts | Euroscepsis | ODS | Conservatieve Partij | ||
Renew Europe (RE) |
Margrethe Vestager en 6 anderen Denemarken |
Centrum | Europeanisme | B | LREM | ||
Europees Unitair Links/Noords Groen Links (GUE/NGL) |
Violeta Tomić met Nico Cué Slovenië |
Links tot uiterst links | Euroscepsis | Levica | PCF | ||
De Groenen/Europese Vrije Alliantie (Groenen/EVA) |
Bas Eickhout met Ska Keller Nederland |
Centrumlinks tot links | Europese hervorming | GroenLinks | B'90/Grüne | ||
Europa van Vrijheid en Directe Democratie (EVDD) |
Nigel Farage Verenigd Koninkrijk |
Rechts tot uiterst rechts | Harde euroscepsis | Brexit Party | M5S | ||
Identiteit en Democratie (I&D) |
Marco Zanni Italië |
Rechts tot uiterst rechts | Harde euroscepsis | Lega | RN |
Zetels per land
Hieronder een overzicht van de zetels verdeeld over de landen:
Land | Zetels (incl. VK) | Zetels (excl. VK) | Toename |
---|---|---|---|
België | 21 | 21 | 0 |
Bulgarije | 17 | 17 | 0 |
Cyprus | 6 | 6 | 0 |
Denemarken | 13 | 14 | +1 |
Duitsland | 96 | 96 | 0 |
Estland | 6 | 7 | +1 |
Finland | 13 | 14 | +1 |
Frankrijk | 74 | 79 | +5 |
Griekenland | 21 | 21 | 0 |
Hongarije | 21 | 21 | 0 |
Ierland | 11 | 13 | +2 |
Italië | 73 | 76 | +3 |
Kroatië | 11 | 12 | +1 |
Letland | 8 | 8 | 0 |
Litouwen | 11 | 11 | 0 |
Luxemburg | 6 | 6 | 0 |
Malta | 6 | 6 | 0 |
Nederland | 26 | 29 | +3 |
Oostenrijk | 18 | 19 | +1 |
Polen | 51 | 52 | +1 |
Portugal | 21 | 21 | 0 |
Roemenië | 32 | 33 | +1 |
Slovenië | 8 | 8 | 0 |
Slowakije | 13 | 14 | +1 |
Spanje | 54 | 59 | +5 |
Tsjechië | 21 | 21 | 0 |
Verenigd Koninkrijk | 73 | 0 | -73 |
Zweden | 20 | 21 | +1 |
Uitslag
Europese partij | Voor de verkiezingen | Na de verkiezingen | Verschil |
---|---|---|---|
Europese Volkspartij | 218 | 180 | -38 |
Progressieve Alliantie van Socialisten en Democraten | 186 | 145 | -41 |
Europese Conservatieven en Hervormers | 74 | 59 | -15 |
Alliantie van Liberalen en Democraten voor Europa | 68 | 109 | +41 |
Europees Unitair Links/Noords Groen Links | 52 | 39 | -13 |
De Groenen/Europese Vrije Alliantie | 52 | 69 | +17 |
Europa van Vrijheid en Directe Democratie | 41 | 54 | +13 |
Europa van Naties en Vrijheid | 36 | 58 | +22 |
Niet-gebonden leden | 0 | 8 | +8 |
Nieuwe partijen | 0 | 30 | +30 |