Eerste Wereldoorlog

Van 28 juli 1914 tot 11 november 1918 vond een oorlog plaats waaraan veel landen meededen, zoals Duitsland, Frankrijk, Engeland, Rusland, Verenigde Staten van Amerika, Turkije, Italië enz. Ze noemden die oorlog daarom toen De Grote Oorlog of de loopgravenoorlog. Die naam is later veranderd in Eerste Wereldoorlog, omdat in 1939 een nog grotere oorlog uitbrak: de Tweede Wereldoorlog.

Nederland deed niet mee aan de Eerste Wereldoorlog, België wel: het werd aangevallen door het Duitse leger, op weg naar Frankrijk. Honderdduizenden Belgen vluchtten toen naar Nederland.

Moord op Franz Ferdinand van Oostenrijk

Op 28 juni 1914 was aartshertog Franz Ferdinand, de troonopvolger (niet: kroonprins zoals wel eens wordt gedacht) van Oostenrijk op bezoek in Sarajevo. Hij maakte een rondrit door die stad toen plotseling een Servische terrorist, een zekere Gavrilo Princip, uit het publiek opdook en hem doodschoot.

Al gauw stelde Oostenrijk allerlei eisen aan Servië, bijvoorbeeld dat er een rechtszaak kwam tegen degenen die Princip een pistool hadden gegeven en dat de politie van Oostenrijk daar dan bij moest zijn. Maar dat wilde Servië helemaal niet en het besloot zijn leger klaar te maken. Toen Oostenrijk dat hoorde verklaarde het op 28 juli 1914, precies een maand na de moordaanslag dus, Servië de oorlog. Dat was het officiële begin van de Eerste Wereldoorlog. Een dag later vielen de eerste schoten, toen Oostenrijk de Servische hoofdstad Belgrado bombardeerde.

Rusland steunde Servië en sprak dreigende taal in de richting van Oostenrijk, en leek tussenbeide te zullen komen, waardoor Duitsland (een vriend van Oostenrijk) de oorlog aan Rusland verklaarde. Frankrijk had echter een verbond met Rusland en ging zich ook met de zaak bemoeien. Hierop verklaarde Duitsland ook aan Frankrijk de oorlog.

Engeland en België

Frankrijk begon al zijn soldaten neer te zetten bij de grens van Duitsland en Frankrijk. Duitsland vroeg aan België of het zijn troepen door België mocht sturen om Frankrijk aan te vallen, maar dat wilde België natuurlijk niet. Duitsland trok zich hier echter niets van aan en viel op 4 augustus 1914 België binnen op weg naar Frankrijk. Daarop verklaarde Engeland, dat een verbond had met België, weer de oorlog aan Duitsland. Daarna volgde nog oorlogsverklaring op oorlogsverklaring en was er geen houden meer aan. Een tijd van zware gevechten begon, vooral in Europa.

Oostenrijk en Rusland

Oostenrijk had dus nog een appeltje met Servië te schillen maar raakte daardoor in oorlog met Serviëvriend Rusland. Servië werd uitgeschakeld, maar de oorlog met Rusland zelf duurde nog tot 1917, toen er in Rusland een revolutie uitbrak. Oostenrijk en Duitsland sloten begin 1918 vrede met Rusland.

De oorlog in loopgraven

De Duitsers waren inmiddels door België getrokken en in Noord-Frankrijk aangekomen. Daar werden ze in een verschrikkelijke veldslag, de Slag aan de Marne, tegengehouden door het Franse leger, dat geholpen werd door de Engelsen. Maar echt teruggedrongen werden ze ook niet. Ze groeven loopgraven, een soort geulen, waarin ze de Fransen en Engelsen afwachtten. Die groeven zich op hun beurt ook in. Er ontstonden nu loopgraven, Duitse tegenover Franse, soms maar een honderd meter van elkaar, die steeds langer werden en zich ten slotte uitstrekten, dwars door Noord-Frankrijk, van de Zwitserse grens tot aan de Belgische kust. Ze veranderden nauwelijks van plaats, zodat de twee enorme legers vier jaar lang, zonder enig voordeel te bereiken, tot de tanden toe gewapend, tegenover elkaar lagen. Vandaar ook de naam "loopgravenoorlog" voor de Eerste Wereldoorlog.

Het werd steeds moeilijker om een loopgraaf te veroveren, want er kwamen ook mijnen en prikkeldraad, zodat een aanval vaak mislukte.

Gifgas

Duitsland zette op een gegeven moment gifgas in dat in de loopgraven zakte waarna de soldaten meestal doodgingen. De geallieerden besloten dat ze gasmaskers moesten gaan dragen en ze zetten zelf ook gifgas in.

Vliegtuigen

Vanaf het begin van de Eerste Wereldoorlog zetten alle landen vliegtuigen in. In het begin vooral bommenwerpers maar later ook jachtvliegtuigen (kleine vliegtuigen waar één persoon in zat) om de vijandelijke bommenwerpers uit de lucht te schieten, maar ook om hun eigen bommenwerpers te beschermen.

geweren

De soldaten in de loopgraven gebruikten geen musketten meer. Maar grendelgeweren. Een grendelgeweer is een geweer waarbij je sneller kunt schieten en niet steeds hoeven herladen

Tanks

Toen Engeland een manier zocht om de loopgraven te veroveren kwamen ze op tanks. In het begin werden ze snel vernietigd, maar naar het einde van de oorlog toe zorgden ze ervoor dat de geallieerden veel makkelijker terreinwinst maakten.

Het einde van de oorlog

In 1918 kwam er een einde aan de Eerste Wereldoorlog doordat Frankrijk en Engeland versterking kregen van de Verenigde Staten (Amerika). Frankrijk en Engeland kregen er daardoor zoveel soldaten bij, dat Duitsland in november 1918 om een wapenstilstand vroeg. Een jaar later werd in Versailles bij Parijs de officiële vrede gesloten. In de vier jaar die de oorlog geduurd had, waren ongeveer 10 miljoen soldaten gesneuveld.

Zie ook

• Geallieerden in de Eerste Wereldoorlog
• Centralen

Externe links

• Weetje Eerste Wereldoorlog

Filmpjes

• Het klokhuis: [1]
• Schooltv beeldbank: [2] & [3]