Doodstraf

De doodstraf is de zwaarste straf die iemand kan krijgen voor een misdaad. Het betekent dat iemand door een rechter tot de dood veroordeeld wordt.

Vroeger was de doodstraf bijna overal ter wereld een vrij normale straf voor ernstige misdrijven. Tegenwoordig is de doodstraf in Nederland, net als in de meeste andere landen, afgeschaft. In een aantal landen, o.a. de Verenigde Staten, China en Iran is de doodstraf er nog wel. Ook in de meeste van die landen wordt de doodstraf gezien als een heel zware straf die je alleen voor echt erge misdrijven kunt krijgen. Er zijn verschillende manieren waarop de doodstraf kan worden uitgevoerd. Waar de doodstraf nog bestaat, wordt die meestal uitgevoerd door bijv. een dodelijke injectie, elektrocutie of met een vuurwapen.

Een van de grootste argumenten tegen de doodstraf is dat die niet terug te draaien is. Soms gebeurt het dat iemand ter dood wordt veroordeeld, maar later blijkt dat hij onschuldig was. Een gevangene kun je nog vrijlaten: een dode niet tot leven wekken.

Geschiedenis

De doodstraf bestond al duizenden jaren geleden. Tot een paar eeuwen geleden waren de manieren waarop de terdoodveroordeelden werden gedood vaak erg pijnlijk. Langzamerhand vonden steeds meer mensen dat de doodstraf op zichzelf al erg genoeg was. Ze vonden dat het uitvoeren van de straf niet onnodig gruwelijk en pijnlijk moest zijn. Daarom kwamen er in steeds meer landen regels om de doodstraf "menselijker" te maken. Veel manieren waarop de doodstraf kon worden uitgevoerd werden afgeschaft. In steeds meer landen mocht de doodstraf alleen zo worden uitgevoerd, dat de veroordeelde meteen of in ieder geval snel overleed en dus niet te veel moest lijden.

Afschaffing

Niet veel later kwamen er steeds meer voorstanders om de doodstraf gewoon helemaal af te schaffen. Liechtenstein was het eerste land dat dat ook echt deed, in 1798. In de twee eeuwen daarna volgden steeds meer andere landen. In de meeste westerse landen kan de doodstraf volgens de wet niet meer worden gegeven. Voor landen die lid willen worden van de Europese Unie geldt zelfs dat ze de doodstraf afgeschaft moeten hebben, omdat ze anders niet worden toegelaten. Maar ook veel landen buiten Europa hebben deze zware straf afgeschaft, zodat er in totaal wel 88 landen zijn waar de doodstraf helemaal niet meer wordt opgelegd.

Er zijn ook nog zeker 30 landen waar de doodstraf nog wel in de wet staat, maar waar besloten is om die straf niet meer uit te voeren. Daar zitten terdoodveroordeelden dus meestal gewoon levenslang in de cel. Er zijn ook nog landen waar de doodstraf alleen in oorlogstijd kan worden gegeven, maar voor de rest is afgeschaft.

In Nederland

In Nederland is de doodstraf afgeschaft aan het einde van de 19e eeuw (1800-1900). De doodstraf in oorlogstijd bleef nog een tijdje bestaan (onder bijzondere omstandigheden). Na de Tweede Wereldoorlog werden in Nederland landverraders zoals bijv. Anton Mussert voor het vuurpeloton ter dood veroordeeld en gedood. Het vuurpeloton is een groepje schutters die op een rij staan en op het teken van een officier allemaal tegelijkertijd op de veroordeelde schieten. Die is meestal meteen dood.

Methodes

• Galg: een constructie met een touw. De veroordeelde krijgt dit touw om zijn of haar nek heen. Meestal wordt een valluik onder de persoon ontgrendeld, waardoor de veroordeelde een stukje naar beneden valt. Over het algemeen breekt de veroordeelde hierdoor zijn of haar nek. Wanneer de nek gebroken is, voelt de veroordeelde niets meer (de zenuwbanen naar de hersenen functioneren niet meer) en stopt het hart ermee (zenuwbanen van het centrale zenuwstelsel werken niet meer). Als de nek niet breekt door de val, dan volgt een verstikkingsdood. Deze manier wordt o.a in Iran gebruikt.
• Elektrische stoel: Bij deze methode wordt de veroordeelde op een stoel gezet, waarnaar er gedurende een korte tijd een grote stroom door het lichaam van de veroordeelde wordt gestuurd. De veroordeelde krijgt hierdoor een hartstilstand en het is hierdoor een vrij snelle pijnloze dood. Een enkele keer komt het voor dat de veroordeelde zo zweet, dat de stroom buitenom (via het zweet) loopt. Ernstige brandwonden is dan het gevolg en de veroordeelde heeft een kans de elektrische stoel te overleven (stroom legt het centrale zenuwstelsel niet plat). Deze manier wordt nu gebruikt in de Verenigde Staten.
• Guillotine: Een stellage met een valmes. De veroordeelde wordt gedwongen om zijn hoofd op een hakblok te leggen. Door middel van een koord kan een valmes worden losgemaakt, die vervolgens het hoofd van de romp hakt. De guillotine werd veel gebruikt in Frankrijk tijdens de Franse Revolutie, om adellijke Fransen mee te onthoofden. Ook de koning van Frankrijk, Lodewijk en zijn vrouw Marie-Antoinette zijn er toen mee gedood.
• Schietpeloton: Het schietpeloton is een groepje schutters die op een rij staan en op het teken van een officier allemaal tegelijkertijd op de veroordeelde schieten. Die is meestal meteen dood. Hoewel één schutter hetzelfde effect kan hebben, wordt voor een 'peloton' gekozen, zodat niet kan worden achterhaald wie het dodelijke schot loste.
• Injectie: De veroordeelde krijgt twee infusen. Eerst wordt een narcosemiddel toegediend, waardoor de veroordeelde niets meer voelt. Hierna wordt een spierverslapper toegediend waardoor alle spieren (inclusief ademhalingsspier) niet meer kunnen werken en even later een middel dat het hart uitschakelt.