Cookeilanden

Cookeilanden Cook Islands Kūki 'Āirani
Hoofdstad	Avarua
Aantal inwoners	15.342 (2021)
Oppervlakte	236 km²
Regeringsvorm	Overzees gebiedsdeel van Nieuw-Zeeland
Godsdienst	Protestantisme (56%) Rooms-katholicisme (17%)
Taal	Engels (English) Rarotongaans (Māori Kūki 'Āirani)
Munteenheid	Cookeilandse dollar Nieuw-Zeelandse dollar
Volkslied	Te Atua Mou E
Nationale feestdag	Constitution Day (eerste maandag van augustus)
Landcode	CK
Portaal Nieuw-Zeeland

De Cookeilanden (Engels: Cook Islands en Rarotongaans: Kūki 'Āirani) zijn een groep eilanden in het werelddeel Oceanië. De Cookeilanden zijn vernoemd naar ontdekkingsreiziger James Cook. De Cookeilanden zijn officieel onderdeel van Nieuw-Zeeland, al kunnen de eilanden een hoop voor zichzelf bepalen. De eilanden bevinden zich in de buurt van Niue, Samoa, Tokelau en Frans-Polynesië. De Cookeilanden hebben 15 bewoonde eilanden, waarvan de meeste inwoners wonen op Rarotonga. Op de Cookeilanden wordt zowel Engels als Rarotongaans gesproken. De hoofdstad van Cookeilanden is Avarua en er wonen zo'n 17.500 mensen.

Geschiedenis

De Cookeilanden zijn gebouwd sinds 1000 v.Chr, door de Polynesiërs. De Polynesiërs waren een zeevarend volk, dat zich verspreide over verschillende eilanden in de Grote Oceaan. Oorspronkelijk kwamen ze van Tahiti en voeren helemaal naar de Rarotonga, het hoofdeiland van de Cookeilanden. De eerste European bereikte de eilanden in 1595. Dat was Spanjaard Álvaro de Mendaña de Neira, die op het eiland Pukapuka aankwam (toen bekend als San Bernardo). De Portugees Pedro Fernandes de Queirós bereikte in 1606 Rarotonga.

De Britse ontdekkingsreiziger James Cook bereikte de Cookeilanden in 1773 en opnieuw in 1777. De eilanden hadden toen verschillende namen. Pas na 1820 werd de naam Cookeilanden gebruikt ter nagedachtenis van Cook. In 1813 bereikte John Williams de eilanden en begon ze te verkennen, waardoor er rellen uitbraken tussen de eilanders en de zeelieden. Hierdoor vertrokken de Europeanen en kwamen pas weer in 1821 terug. Dat jaar werd het christendom naar de eilanden gebracht. De eilanden waren gedurende de 19e eeuw een belangrijke stop voor walvisjachten door Amerikaanse, Britse en Australische schepen. Deze schepen brachten ook hout, water en voedsel naar de eilanden.

De eilanden behoorden aanvankelijk bij geen één land tot dat de Britten in 1888 de Cookeilanden opnamen als protectoraat. De reden hiervoor was dat Frankrijk in de regio bezig waren met het koloniseren van de eilanden, zoals Tahiti. De eilanders vroegen de Britten om de Cookeilanden op te nemen als territorium in 1900. De Britten accepteerden dit en namen de eilanden hetzelfde jaar nog op. Hoewel de eilanders zich zagen als Britse staatsburgers, was de Britse staat en monarchie vrij vreemd voor de inwoners van de eilanden. In 1901 werd besloten dat de Cookeilanden onder het gebied van Nieuw-Zeeland vielen, dat toen ook een Britse kolonie was. Hierdoor kregen de Cookeilanden een band met Nieuw-Zeeland.

Toen de Nieuw-Zeelanders in 1949 de Nieuw-Zeelandse nationaliteit kregen in plaats van de Britse, was dit ook het geval voor de Cookeilanden. De eilanden werden toen rechtstreeks door de Nieuw-Zeeland bestuurd, maar in 1965 kregen de eilanden zelfbestuur. In 2019 waren er plannen om de eilanden van naam te veranderen, maar dit werd uiteindelijk niet gedaan.

Geografie

Op deze foto zie dat het eiland Pukapuka de ringvormig is. Een ringvormig eiland wordt een atol genoemd.

De Cookeilanden liggen verspreid over een gebied van 2.200.000 km² in het zuiden van de Grote Oceaan. De eilanden liggen ten noordoosten van Nieuw-Zeeland tussen Frans-Polynesië en Amerikaans-Samoa. De eilanden zijn verdeeld in twee groepen; de Noordelijke Cookeilanden en de Zuidelijke Cookeilanden. Alle eilanden hebben de vorm van een atol. Een atol is een ringvormig eiland met in het midden een groot meer of zee. De eilanden zijn gevormd door voormalige vulkanen, die zijn gezonken en waarop koraal ging groeien. De Cookeilanden hebben 15 eilanden en twee koraalriffen. Deze twee koraalriffen zijn gezonken eilanden.

De eilanden zijn:

Noordelijke Cookeilanden

• Manihiki
• Nassau
• Penrhyn
• Pukapuka
• Rakahanga
• Suwarrow (onbewoond)

Zuidelijke Cookeilanden

• Atiu
• Mauke
• Mitiaro
• Takutea
• Aitutaki
• Mangaia
• Manuae (onbewoond)
• Palmerstoneiland
• Rarotonga

De eilanden hebben gematigd tot tropisch klimaat. Tussen maart en december komen er regelmatig tropische stormen voor, waarbij harde winden en veel regen zijn.

Bevolking

De tropische begroeiing van de eilanden.

Op de Cookeilanden worden twee officiële talen gesproken, namelijk het Engels en het Rarotongaans. Het Rarotongaans is familie van het Maori en wordt ook wel het Cookeilands Maori genoemd. Deze taal wordt voornamelijk op Rarotonga gesproken, waar verreweg de meeste inwoners wonen. Het Engels is een taal die op alle eilanden gesproken worden. Ieder eiland heeft zijn eigen taal of dialect, maar deze zijn niet erkend. Het christendom is de grootste religie op de eilanden. De meeste christen zijn protestants en klein aantal is katholiek. De meeste Cookeilanders hebben daarnaast nog een traditioneel geloof; de Polynesische mythologie. De goden uit deze mythologie worden nog steeds vereerd door sommigen.

Politiek

De Cookeilanden zijn officieel onderdeel van Nieuw-Zeeland en hebben een vrije associatie met het land. Een vrije associatie in een losse samenwerking tussen twee landen. De Cookeilanden kunnen op binnenlands gebied alles beslissen. Hierdoor hebben zelfs de bevoegdheid over o.a. onderwijs, rechtspraak, gezondheidszorg en huisvesting. Voor buitenlandse zaken is de overheid van Nieuw-Zeeland verantwoordelijk. Nieuw-Zeeland moet de eilanden in geval van oorlog beschermen. Ook vertegenwoordigt Nieuw-Zeeland de Cookeilanden op handelsmissies. Tegenwoordig kunnen de Cookeilanden ook zelf buitenlandse staatsbezoeken doen in overleg met de Nieuw-Zeelandse overheid.

De zonsondergang op Akaiami

Hierdoor hebben de Cookeilanden een eigen regering en een parlement. Ieder eiland heeft een eigen eilandsraad. De eilanden zijn (vaak) weer onderverdeeld in dorpen, die geleid worden door dorpsraden.

Economie

Doordat de Cookeilanden uit kleine eilanden bestaan, die erg afgelegen liggen van elkaar en andere landen, zijn de eilanden afgezonderd. Er zijn haast geen natuurlijke hulpbronnen en door de tropische stormen is er haast geen industrie. De Cookeilanden krijgen daarom veel hulp, vooral van Nieuw-Zeeland. De grootste sectoren zijn de mijnbouw, de visserij en de landbouw. De Cookeilanden hebben daarnaast hele lage belastingen, waardoor de buitenlandse bedrijven en rijke mensen hun geld naar de eilanden verplaatsen. Hierdoor zijn de Cookeilanden een van de grootste belastingparadijzen ter wereld, samen met de Britse Maagdeneilanden en de Kaaimaneilanden. Een andere belangrijke sector is het toerisme. Veel mensen, voornamelijk vanuit Nieuw-Zeeland, bezoeken de eilanden voor de stranden, de zon en de warme temperaturen.