Carol II van Roemenië

Carol II (Sinaia, 15 oktober 1893 — Estoril, 4 april 1953) was koning van Roemenië tussen 1930 en 1940. Carol II was de één na laatste koning van Roemenië. Zijn opvolger en voorganger was zijn eigen zoon, koning Michaël I, die zowel voor als na hem regeerde.

Tijdens zijn koningschap werd Roemenië zwaar getroffen door de Grote depressie. Hierdoor kwam ook het fascisme in Roemenië op. De fascistische partijen kregen steeds meer aanhang. In 1938 besloot Carol II daarom een koninklijke dictatuur te stichten, waarin de grondwet opzij werd geschoven en politieke partijen verboden werden. Niet veel later brak de Tweede Wereldoorlog uit, waarin Roemenië zich neutraal verklaarde. Nadat Polen en Frankrijk aangevallen waren, besloot Carol II zich aan te sluiten bij de nazi's. Roemenië verloor hierdoor grote delen van zijn gebied aan Hongarije, Bulgarije en de Sovjet-Unie. Carol II was hierdoor enorm onpopulair geworden. In 1940 moest hij hierdoor aftreden onder dwang van premier Ion Antonescu. Hierna moest hij het land verlaten en heeft nooit meer kunnen terugkomen.

Levensloop

Carol II in 1918

Jeugd

Carol werd geboren in 1893 op het kasteel Peleș. Carol was de eerste Roemeense koning uit het huis Hohenzollern die Roemeens sprak als moedertaal en ook orthodox was opgegroeid. De koningen uit het huis voor hem spraken Duits als moedertaal en waren katholiek. Hij was de oudste zoon van kroonprins Ferdinand I en Marie van Edinburgh. Overigens waren zijn ouders niet betrokken bij zijn opvoeding. Zijn opa, koning Carol I, vond dat de ouders te jong waren. Toch probeerde zijn moeder zich met de opvoeding te bemoeien. Dit leidde tot ruzies tussen zijn moeder en opa.

Tijdens zijn jeugd stond hij bekend als playboy. Hij hield ervan om verwend te worden, om te feesten en van vrouwen. Dit zorgde er ook voor dat de kroonprins enkele buitenechtelijke kinderen kreeg; al toen hij 19 jaar oud was. Zijn opa was hier niet blij mee en stuurde de kroonprins het leger in in 1913. Hierdoor diende hij ook de Eerste Wereldoorlog. Tijdens de oorlog ontmoette hij de Roemeense Zizi Lambrino met wie hij trouwde in Odessa in 1918. Voor het huwelijk had de kroonprins geen goedkeuring. Volgens de Roemeense wet mocht een Roemeens troonopvolger niet met iemand trouwen uit Roemenië. Carol was het hier niet mee eens en wilde zelfs stoppen met kroonprins te zijn. Dit werd geweigerde door de regering. Op 25 maart 1919 werd het huwelijk tussen Zizi en Carol ontbonden.

Tegen die tijd was Zizi zwanger geraakt en in 1920 werd hun zoon, Carol Lambrino, geboren. Zijn zoon mocht niet in Roemenië bleven en werd meteen met zijn moeder naar Parijs gestuurd. Pas in 2004 kreeg zijn zoon de Roemeense nationaliteit en heeft net voor zijn dood het land bezocht.

Familie en controverses

Carol II en zijn vrouw Helena

Op 10 maart 1921 trouwde Carol met Helena van Griekenland in Athene. Helena wist van Carol's verleden, maar was erg verliefd op hem. Dit huwelijk werd goedgekeurd, aangezien men zo een band wilde opbouwen tussen Roemenië en Griekenland. Beide landen grensden aan Bulgarije, wat tijdens de Eerste Balkanoorlog was gaan aanvallen. Met deze band wilde men een bondgenootschap opbouwen. Het paar kreeg slechts één zoon, Michaël. Na de geboorte van hun zoon kreeg Carol verschillende affaires met verschillende vrouwen. Ook ging hij door met feesten en drinken.

Een van deze vrouwen was Magda Lupescu. Dit werd gezien als nog erger, aangezien Magda Joods was en de Roemeense politiek erg tegen Joden was. Hierdoor vond de Roemeense Nationale Liberale Partij dat Carol ongeschikt was voor het koningschap. Roemenië raakte verdeeld over de relatie en Carol besloot zijn taken als kroonprins neer te leggen. Hij gaf zijn titel aan zijn zoontje en verhuisde samen met Magda naar Parijs. Zijn vrouw, Helena, en zoon bleven achter in Roemenië. De twee scheidden officieel van elkaar in 1928. In 1927 overleed koning Ferdinand I, waardoor Michaël op vijfjarige leeftijd koning werd van Roemenië. Hij was te jong om zelf te regeren, waardoor een raad kwam van drie regenten.

Koning van Roemenië

Carol II legt zijn eed af in 1930

Deze regenten hadden constant ruzie met elkaar, waardoor zij niet in staat waren om te besturen. Hierdoor voerde premier Iuliu Maniu een staatsgreep uit, waarbij hij deze drie regenten afzette. Het parlement koos vervolgens Carol tot de nieuwe koning van Roemenië. Hierdoor keerde hij terug naar het land en werd gekroond tot koning Carol II. De koning probeerde eerst de harten van het volk te winnen. Zijn reputatie was namelijk erg slecht. Hierdoor probeerde hij zich te gedragen als de gewone Roemeen in plaats van de elite. Dit werkte, aangezien de koning het volk naar de mond praatte (populisme). Hierdoor zag het volk niet Carol II als het probleem, maar zijn minnares Magda Lupescu. Lupescu werd gezien als de bron van het kwaad.

Roemenië was een erg pro-Frans land en in 1926 ging Roemenië een bondgenootschap met Frankrijk aan. Ook werd het bondgenoten met Polen, Tsjecho-Slowakije en Joegoslavië. Deze landen wilden elkaar beschermen tegen zowel nazi-Duitsland als de Sovjet-Unie. Toch ontstond na 1933 vragen over of Frankrijk Roemenië wel zou komen helpen. In 1934 probeerde NSDAP'er Alfred Rosenberg ervoor te zorgen dat de Duitse minderheid in Roemenië zich zou aansluiten bij Duitsland. Carol II zag dit als aanval op zijn land. Ondertussen ging het economisch slecht met Roemenië en kwam het fascisme in opkomst in het land. In 1937 kwam een nationalistische, antisemitische partij aan de macht. Hierdoor besloot de koning om in 1938 een staatsgreep uit te oefenen. Hij greep zelf de macht en riep een koninklijke dictatuur uit. Hierdoor werden alle partijen verboden, vrijheden tijdelijk opgeschort en de grondwet gold tijdelijk niet meer. De koning regeerde samen met de pro-democratische partijen. Op deze manier wilde Carol II voorkomen dat Roemenië fascistisch zou worden.

Carol II grijpt de macht

Toen de Tweede Wereldoorlog uitbrak, verklaarde Roemenië zichzelf neutraal. Het land wilde een bondgenootschap met Polen, maar Polen wees dit af. Nadat Polen en Frankrijk beide waren verslagen, besloot Carol II te onderhandelen met de nazi's. De nazi's beloofden Roemenië niet aan te vallen als er gebieden aan de Sovjet-Unie, Bulgarije en Hongarije gegeven werden. Dit ging onder meer om delen van Transsylvanië, Boekovina en Bessarabië (het tegenwoordige Moldavië). Carol II ging hiermee akkoord, waardoor hij voor veel onvrede zorgde in Roemenië. De koning dacht dat hij Roemenië buiten de oorlog had weten te houden, maar de koning wist niet dat nazi-Duitsland en de Sovjet-Unie een geheim akkoord hadden gesloten. In geheime delen van de Molotov-Ribbentroppact stond namelijk dat Roemenië grote delen zou verliezen.

Vervolgens braken er demonstraties uit in Roemenië in 1940. De spanningen liepen zo hoog op dat premier Ion Antonescu een staatsgreep pleegde. Hij dwong Carol II af te treden, maakte zijn zoon Michaël I koning van het land. Tegelijkertijd verkleinde hij de macht van de koning, waardoor de premier zelf alles kon bepalen.

In ballingschap

De koning verliet het land vervolgens. Hij woonde eerst in Mexico, maar verhuisde later naar Portugal. Later verhuisde hij weer terug naar Mexico-Stad. Hier wilde hij een beweging opzetten om Antonescu omver te werpen. In 1942 had hij hiervoor gesprekken met de Mexicaanse president, maar dit liep uit op niets. Ook probeerde hij de hulp van Roemenen in de Verenigde Staten en de steun van de Amerikaanse regering te krijgen. Carol II kreeg nooit de steun van de Amerikaanse Roemenen, aangezien veel van hen Joods waren. Zij vergaven Carol II niet, aangezien hij antisemitische politici had benoemd. De koning zette zich tijdens de oorlog in voor een vrij Roemenië. Hiervoor had hij de steun van de Poolse regering in ballingschap en bijna de steun van de Britse regering.

Na de oorlog trouwde Carol met Magda Lupescu op 3 juni 1947. Tegen die tijd was Roemenië communistisch geworden en was de monarchie afgeschaft. Roemeense monarchisten zagen Carol II niet als de echte koning van hun land, maar zijn zoon Michaël I. Carol II zou zijn zoon na 1940 nooit meer zien. Michaël kon zijn vader niet vergeven voor wat hij zijn moeder had aangedaan. Volgens zijn zoon had Carol II de koninklijke familie tot een schande gemaakt. Carol II overleed uiteindelijk in 1953 in Portugal. Hij lag eerst begraven in de grafkelder van de Portugese koninklijke familie. In 2003 werd zijn kist uiteindelijk verplaatst naar Roemenië.