Cadmium: verschil tussen versies

Versie van 13 okt 2021 11:20

Werk in uitvoering!
Aan dit artikel wordt de komende uren of dagen nog gewerkt.
Belangrijk: Laat dit sjabloon niet langer staan dan nodig is, anders ontmoedig je anderen om het artikel te verbeteren.
De maximale houdbaarheid van dit sjabloon is twee weken na de laatste bewerking aan het artikel.
Kijk in de geschiedenis of je het artikel kunt bewerken zonder een bewerkingsconflict te veroorzaken.

Dit artikel is nog niet af.

Portaal Scheikunde
Chemisch element

Staafje en 1 cm³ kubus Cadmium
Naam	Cadmium
Latijn
Symbool	Cd
Atoomnummer	48
Soort	(tweewaardig) metaal
Kleur	Zilverwit
Smeltpunt	321,07 ^oC
Kookpunt	767 ^oC

Cadmium is een chemisch element met het symbool Cd en atoomnummer 48 in het Periodiek Systeem van de scheikunde. Dit zachte, zilverwitte metaal lijkt chemisch op zink en kwik.

Voorkomen

Cadmium komt weinig voor in de aardkorst. Het is veel zeldzamer dan zink. De enige belangrijke cadmium mineraal is greenockiet (Cd S ), dat erg lijkt op sfaleriet (ZnS).

Cadmium wordt voornamelijk gemaakt als een bijproduct van de winning, smelting en raffinage van sulfidische ertsen van zink, en in mindere mate lood en koper. Kleine hoeveelheden cadmium, ongeveer 10% van het verbruik, worden gemaakt uit secundaire bronnen, voornamelijk uit stof dat vrijkomt bij de hergebruik van ijzer- en staal-schroot. De productie in de Verenigde Staten begon in 1907 maar het brede gebruik begon na de Eerste Wereldoorlog. Ook wordt er cadmium gehaald uit het hergebruik van cadmium houdende batterijen.

Steenkool kan aanzienlijke hoeveelheden cadmium bevatten, dat meestal in rookgassen terechtkomt.

Cadmium in erts of mineraal

Greenockiet is een zeldzaam cadmium sulfidemineraal bestaande uit cadmiumsulfide (CdS) in kristallijne vorm.

Geschiedenis

Het werd in 1817 gelijktijdig ontdekt door Stromeyer en Hermann , beide in Duitsland, als een onzuiverheid in zinkcarbonaat .

Gebruik

Cadmium is een zacht, kneedbaar, kneedbaar, zilverwit (tweewaardig) metaal. Het is op veel manieren vergelijkbaar met zink, maar vormt ingewikkelde verbindingen. In tegenstelling tot de meeste andere metalen is cadmium bestand tegen corrosie ("roesten") en wordt het gebruikt als een beschermende bedekking op andere metalen. Als een stuk metaal is cadmium onoplosbaar in water en niet brandbaar; in poedervorm kan het echter verbranden en giftige dampen afgeven.

Cadmium werd lange tijd gebruikt als corrosiebestendige beplating op staal , en cadmiumverbindingen worden gebruikt als rode, oranje en gele pigmenten , om glas te kleuren en om plastic te stabiliseren . Het gebruik van cadmium neemt over het algemeen af omdat het giftig is (het wordt specifiek vermeld in de Europese richtlijn inzake beperking van gevaarlijke stoffen ) en nikkel-cadmium-batterijen zijn vervangen door nikkel-metaalhydride- en lithium-ionbatterijen . Een van de weinige nieuwe toepassingen is in cadmiumtelluride zonnepanelen .

Biologie

Hoewel cadmium geen bekende biologische functie heeft in hogere organismen, is een cadmium-afhankelijk koolzuuranhydrase gevonden in mariene diatomeeën.

Veiligheid

Toepassingen

Nikkel Cadmium (NiCd) batterijen
Treinstel met cadmiumgele verf

Plaats in het periodiek systeem

Periodiek systeem

H

He

Li

Be

B

C

N

O

F

Ne

Na

Mg

Al

Si

P

S

Cl

Ar

K

Ca

Sc

Ti

V

Cr

Mn

Fe

Co

Ni

Cu

Zn

Ga

Ge

As

S

e

Br

Kr

Rb

Sr

Y

Zr

Nb

Mo

Tc

Ru

Rh

Pd

Ag

Cd

In

Sn

Sb

Te

I

Xe

Cs

Ba

*

Hf

Ta

W

Re

Os

Ir

Pt

Au

Hg

Tl

Pb

Bi

Po

At

Rn

Fr

Ra

**

Rf

Db

Sg

Bh

Hs

Mt

Ds

Rg

Cn

Nh

Fl

Mc

Lv

Ts

Og

↓

*

La

Ce

Pr

Nd

Pm

Sm

Eu

Gd

Tb

Dy

Ho

Er

Tm

Yb

Lu

**

Ac

Th

Pa

U

Np

Pu

Am

Cm

Bk

Cf

Es

Fm

Md

No

Lr

@@ Regel 16: / Regel 16: @@
 == Voorkomen ==
-Cadmium komt weinig voor in de [[aardkorst]]. Het is veel zeldzamer dan zink. Cadmium komt voor als een kleine deel in de meeste zink-[[Erts|ertsen]] en is een bijproduct van de zinkproductie. De enige belangrijke cadmium mineraal is greenockiet (Cd S ), dat erg lijkt op sfaleriet (ZnS).
+Cadmium komt weinig voor in de [[aardkorst]]. Het is veel zeldzamer dan zink. De enige belangrijke cadmium mineraal is ''greenockiet'' (Cd S ), dat erg lijkt op ''sfaleriet'' (ZnS).
-Kleine hoeveelheden cadmium, ongeveer 10% van het verbruik, worden geproduceerd uit secundaire bronnen, voornamelijk uit stof dat vrijkomt bij de recycling van ijzer- en staalschroot. De productie in de Verenigde Staten begon in 1907  maar het brede gebruik begon na de Eerste Wereldoorlog.
+Cadmium wordt voornamelijk gemaakt als een bijproduct van de winning, smelting en raffinage van ''sulfidische'' [[Erts|ertsen]] van [[Zink (element)|zink]], en in mindere mate [[Lood (element)|lood]] en [[Koper (element)|koper]]. Kleine hoeveelheden cadmium, ongeveer 10% van het verbruik, worden gemaakt uit ''secundaire'' bronnen, voornamelijk uit stof dat vrijkomt bij de hergebruik van [[IJzer (element)|ijzer]]- en [[staal]]-schroot. De productie in de [[Verenigde Staten van Amerika|Verenigde Staten]] begon in 1907 maar het brede gebruik begon na de [[Eerste Wereldoorlog]]. Ook wordt er cadmium gehaald uit het hergebruik van cadmium houdende batterijen.
+[[Steenkool]] kan aanzienlijke hoeveelheden cadmium bevatten, dat meestal in rookgassen terechtkomt.
 == Cadmium in erts of mineraal ==
+<gallery>
+Bestand:Greenockite-259580.jpg|'''Greenockiet''' is een zeldzaam cadmium sulfidemineraal bestaande uit cadmiumsulfide (CdS) in kristallijne vorm.
+</gallery>
 == Geschiedenis ==
@@ Regel 31: / Regel 36: @@
 === Biologie ===
-Hoewel cadmium geen bekende biologische functie heeft in hogere organismen, is een cadmium-afhankelijk koolzuuranhydrase gevonden in mariene diatomeeën .
+Hoewel cadmium geen bekende biologische functie heeft in hogere organismen, is een cadmium-afhankelijk koolzuuranhydrase gevonden in mariene diatomeeën.
 == Veiligheid ==
 == Toepassingen ==
+<gallery>
+Bestand:NiCd various.jpg|Nikkel Cadmium (NiCd) batterijen
+Bestand:Tyne and Wear Metro train 4001 at Pelaw 01.jpg|Treinstel met cadmiumgele verf
+</gallery>
 == Plaats in het periodiek systeem ==