Bron (literatuur)
Een bron in de literatuur is een stuk tekst waar andere teksten op gebaseerd zijn. Een bron kan ook een persoon zijn. Hoe betrouwbaarder de bronnen zijn waar een tekst op gebaseerd is, des te betrouwbaarder is de tekst zelf ook. Het meest betrouwbaar zijn (in principe) wetenschappelijke bronnen/ artikelen. Wetenschappelijke bronnen zijn teksten waarin een onderzoeker zijn onderzoek beschrijft. Als een onderzoeker zijn onderzoek beschrijft in een wetenschappelijk artikel dan doet hij dat op de volgende manier:
- een korte samenvatting van zijn onderzoek;
- een theoretisch kader waarin de belangrijkste begrippen zijn beschreven;
- de manier waarop hij onderzoek heeft gedaan;
- de uitkomsten van het onderzoek;
- de conclusie uit het onderzoek;
- een discussie over zijn onderzoek.
Een onderzoeker gaat verder met zijn onderzoek waar andere onderzoekers zijn gestopt. Een onderzoeker moet dus eerst zelf veel bronnen lezen om verder te komen. Hij bouwt voort op het werk van anderen. In het Engels is hier ook een uitdrukking voor: Standing on the shoulders of giants(staan op de schouders van reuzen). Daarmee wordt bedoeld dat een onderzoeker het werk van zijn voorgangers serieus neemt en daar verder aan werkt.
Wetenschappelijke bronnen/ artikelen worden gepubliceerd in wetenschappelijke tijdschriften. Voordat ze daar in komen te staan gaan collega-wetenschappers kijken of ze het een goed artikel vinden. Dit noem je peer review. Dat is een Engelse term. Peer betekent "gelijke" en review betekent "beoordeling". Een gelijke (collega) beoordeelt het dus.
Journalisten en de politie gebruikt ook mensen als bron. Een bron kan dan ook anoniem zijn. Dat betekent dat de journalist en de politie de persoon wel kent maar dat in de krant of in de rechtbank niet de naam wordt genoemd. Niet iedereen vindt het werken met anonieme bronnen goed. Je kunt dan niet goed controleren of het verhaal waar is of niet.
Internet als bron
Je kunt heel veel informatie op internet vinden. Hoe weet je nu of een bron op internet ook betrouwbaar is? Daar kun je op verschillende manieren achter komen:
- kijk wie de auteur is van de informatie
- kijk wat het doel is van de website
- kijk wanneer het geschreven is
- kijk of andere bronnen hetzelfde zeggen of iets anders
- bedenk of je de tekst ook goed begrijpt.
- wees op je hoede.
ad1. Het is goed om te weten wie iets geschreven heeft. Is het geschreven door een hoogleraar, professor, onderzoeker of expert?
ad2. Is het doel van de website om te informeren? Of om iets te verkopen? Als er alleen maar positieve punten worden genoemd. Of het is een mening van iemand dan is de website minder betrouwbaar.
ad3. Als het al heel oud is dan zou het best wel eens achterhaald kunnen zijn. Misschien zijn er al weer nieuwe ontwikkelingen of inzichten ontstaan.
ad4. Vergelijk meerdere bronnen met elkaar zodat je weet of anderen er van zeggen.
ad5. Begrijp je de tekst ook en kun je het in eigen woorden navertellen of is het te moeilijk en begrijp er niets van? Als je het niet begrijpt kun je zelf ook niet controleren of het juist is of niet.
ad6. Iedereen kan alles op internet zetten. Ook mensen die je willen misleiden. Een voorbeeldje is de website over de boomoctopus die er heel echt uitziet maar vooral bedoeld is om je bewust te maken dat iedereen iets op internet kan zetten.