Bratislava
Bratislava (Slowaaks: Prešporok) is de hoofdstad van Slowakije. Bratislava is ook de grootste en de belangrijkste stad van Slowakije. De stad ligt in het uiterste zuidwesten van het land, aan de weerszijden van de Donau. Bratislava ligt overigens dicht in de buurt van andere Europese hoofdsteden. De Oostenrijkse hoofdstad Wenen ligt op 60 kilometer afstand en de Hongaarse hoofdstad Boedapest op 200 kilometer afstand.
Bratislava heeft een grote rol gespeeld in de Duitse, Oostenrijkse en Hongaarse geschiedenis. Overigens woont nog steeds een grote Hongaarse minderheid in Bratislava. Tot 1919 werd Bratislava Presburg genoemd, maar tegenwoordig niet meer.
Geschiedenis
Bratislava bestond lang alleen uit een burcht met wat huizen eromheen. In 903 n.Chr. kwam deze burcht met omgeving in handen van de Hongaren. Hiermee werd Bratislava het meest westelijke punt van het Hongaarse rijk ooit. In de dertiende eeuw trok de stad immigranten aan uit voornamelijk Beieren en Oostenrijk. In 1467 kreeg de stad een universiteit, maar deze sloot enige tijd later weer. Toen Boedapest in 1541 werd veroverd door het Ottomaanse Rijk werden de Hongaarse koningen in Bratislava gekroond. Deze situatie zou blijven bestaan tot 1830. Ook werden tot 1848 de bijeenkomsten van het parlement in Bratislava gehouden. Boedapest kreeg hierdoor een belangrijkere functie en Bratislava viel terug tot provinciehoofdstad. Vanwege de ligging werd Bratislava op economisch en cultureel gebied beïnvloed door Wenen en op politiek gebied door Boedapest.
Na de Eerste Wereldoorlog viel Oostenrijk-Hongarije uiteen en werd Bratislava onderdeel van Tsjecho-Slowakije. De Slowaken vormden een minderheid, maar door dat de Tsjechen ook Tsjecho-Slowaken waren, toch een meerderheid. Desondanks waren bijna alle ambtenaren in Bratislava Tsjechisch en daarnaast woonden er veel Hongaren en Duitsers in de stad. Bratislava werd tevens een belangrijke stad voor joden. In 1939 werd Bratislava de hoofdstad van de Eerste Slowaakse Republiek, die sterk werd beïnvloed door Nazi-Duitsland. Tijdens deze tijd zijn 15.000 joden doorgevoerd naar concentratiekampen. In 1945 werd het land opgeheven en werd Tsjecho-Slowakije heropgericht, maar dit keer als communistisch land. Door het IJzeren Gordijn kwam Bratislava net achter deze afscheiding te liggen in 1947. De stad groeide echter enorm in deze tijd en veel gebouwen werden gebouwd in communistische stijl. Hierdoor werd Bratislava de derde stad van het land.
Sinds 1993 is Bratislava de hoofdstad van Slowakije, nadat Tsjecho-Slowakije dat jaar uiteenviel.
Bevolking
Het grootste gedeelte van de bevolking van Bratislava bestaat uit Slowaken. Meer dan 90% is Slowaaks. Iets minder dan 4% is Hongaars en rond de 1% is Tsjechisch. Overige grote bevolkingsgroepen zijn Duitsers, Roethenen, Oekraïners en Roma. De stad kent vanwege haar geschiedenis dus een Hongaarse minderheid. In 1910 was zelfs 41% van de inwoners Hongaars. Na 1920 kwamen de Hongaren echter in de verdrukking en in 1948 vond er tussen Hongarije en Tsjecho-Slowakije een bevolkingsruil plaats. Tegenwoordig is er nog maar een kleine minderheid, maar ook deze krimpt nog steeds. Waar er in 1911 nog 31.000 Hongaren waren in de stad waren dit er in 2011 nog maar 14.000. Er is overigens wel een Hongaarse basisschool, gymnasium en kerk in Bratislava te vinden voor deze minderheid.
Bezienswaardigheden
Het symbool van Bratislava is de burcht. Dit grote gebouw staat op een heuvel en reikt zo boven de stad uit. De burcht is in de 9e eeuw gebouwd, maar de huidige versie komt uit de 15e eeuw. In de burcht worden onder meer kroonjuwelen tentoongesteld. De oude binnenstad is bijna in zijn geheel behouden gebleven en kent vele schilderachtige straatjes. In de Martinsdom werden eeuwenlang de Hongaarse en Oostenrijkse koningen gekroond en het is de grootste kerk van de stad. De oude stadsmuur is door de eeuwen heen verdwenen. De Michaeltoren staat er daarentegen nog wel; ooit was dit een verdedigingstoren van de stadsmuur. In Bratislava is ook het Primataal Paleis te vinden. In 1805 tekenden Frankrijk en Oostenrijk hier toen de Vrede van Presburg; de twee landen sloten vrede na de Slag bij Austerlitz. Na de Tweede Wereldoorlog is de stad uitgebreid in de kenmerkende stijl van de Sovjet-Unie. Het stadsdeel Petržalka ziet er nog steeds zo uit, maar tegenwoordig zijn wel de parken en groenvoorzieningen veranderd. De beroemdste brug van de stad is de Most SNP. De brug wordt sinds 1972 gebruikt en herinnert aan de Slowaakse Opstand aan het einde van de Tweede Wereldoorlog. Op de brug is een restaurant gebouwd in de vorm van een vliegende schotel (genaamd UFO).
Stadsdistricten
Bratislava is verdeeld in vijf stadsdistricten:
- Bratislava I; bestaande uit de oude binnenstad.
- Bratislava II; het oostelijke deel van Bratislava.
- Bratislava III; het noordelijke deel van Bratislava.
- Bratislava IV; het westelijke deel van Bratislava.
- Bratislava V; het zuidelijke deel van Bratislava.
De districten zijn weer onderverdeeld in stadsdelen (vergelijkbaar met gemeenten). Elk stadsdeel heeft eigen burgemeester en gemeenteraad. Hierdoor heeft Bratislava zelf geen burgemeester. In totaal zijn er 17 stadsdelen.
Verkeer en vervoer
Bratislava beschikt onder meer over bussen, trams en trolleybussen. De laatste zijn bussen die op elektriciteit rijden en ook kabels (vergelijkbaar met de trein) boven hun hebben hangen. Bratislava heeft twee treinstations die stad met de rest van het land en allerlei buitenlandse bestemmingen verbinden. Ook ligt de grootste en belangrijkste luchthaven van Slowakije in de hoofdstad. Dit is luchthaven M. R. Štefánika. De luchthaven verwerkt jaarlijks twee tot drie miljoen reizigers en verbindt ze met verschillende steden, zoals Londen, Praag, Warschau, Stockholm en Rome.
| Grote steden in Slowakije | 
| ||
|---|---|---|---|
| Bratislava · Košice · Nitra · Prešov · Žilina | |||
| Hoofdsteden in Europa | |||||||
|---|---|---|---|---|---|---|---|
|
|||||||