Bosporus
De Bosporus is een water dat/zeestraat die Europa van Azië scheidt. Dit is de verbinding van de Zwarte Zee en de Zee van Marmara. Aan deze zeestraat ligt de miljoenenstad Istanboel. De Bosporus is 698 meter breed en 32 kilometer lang. De Bosporus heeft tevens een symbolische betekenis, het wordt gezien als de scheiding tussen Azië en Europa.
De Bosporus was en is een belangrijke handelsroute. De Krimoorlog ging onder andere over de heerschappij over de Bosporus.
Geschiedenis
De Bosporus is ontstaan na de ijstijd. Toen overstroomde de Middellandse Zee en vond het overvloedige water zijn weg naar de Zwarte Zee. Tijdens de laatste ijstijd was de Bosporus er namelijk niet. De Zwarte Zee was toen een enorm zoetwatermeer en er was er totaal geen verbinding met de Middellandse Zee. Na de ijstijd is deze verbinding weer hersteld. Men weet echter niet precies hoe dit gebeurd en er zijn hierover verschillende theorieën.
De Bosporus is al sinds de Griekse oudheid een belangrijke verbinding geweest. De Griekse stadstaat Athene was bijvoorbeeld erg afhankelijk van de graanimporten vanuit Scythië in de 5e eeuw v.Chr. Athene had hierdoor nauwe banden met de steden en volkeren langs de Bosporus. De Perzische koning Darius I stak uiteindelijk de Bosporus over en ging richting de Donau. Hij maakte een brug die bestond uit verschillende boten. In 330 n.Chr. werd de Bosporus nog belangrijker toen de Romeinse keizer Constantijn de nieuwe hoofdstad van het Romeinse Rijk, Constantinopel, hier bouwde. Later werd deze stad in 1453 ingenomen door de Ottomanen, die de stad Istanboel noemden.
Op de Bosporus hebben tijdens de Russisch-Turkse Oorlog (1877-1878) en de Slag om Gallipoli in 1915 gevechten plaatsgevonden. Na de Eerste Wereldoorlog stelde het verdrag van Sèvres dat de Bosporus internationaal terrein was. Griekenland en de landen aan de Zwarte Zee hielden toezicht op dit terrein. Turkije was het hier niet mee eens, aangezien het land de Bosporus omringde. Het verdrag van Montreux uit 1936 verklaarde dat de Bosporus onder Turks gezag viel, maar dat andere landen een vrije toegang hadden. Tijdens de Tweede Wereldoorlog was Turkije neutraal en weigerde het schepen van landen die meededen aan de oorlog toegang te verlenen. De Sovjet-Unie was het hiermee niet eens en onder druk van Jozef Stalin opende Turkije de Bosporus voor de schepen van de Sovjet-Unie. Sindsdien wordt de Bosporus erg veel door Rusland gebruikt voor het transporteren van olie
Zie ook
Straat van Kertsj, vroeger bekend als de Cimmerische Bosporus