Bolivia

Plurinationale Staat Bolivia Estado Plurinacional de Bolivia Bulibiya Mama Llaqta Wuliwya Suyu Wuliwya Suyu Tetã Volívia nog 33 andere benamingen
Hoofdstad	Sucre (officieel) La Paz (regeringszetel)
Aantal inwoners	11.797.257 (2021)
Oppervlakte	1.098.581 km²
Regeringsvorm	Presidentiële republiek
President	Luis Arce (sinds 2020)
Vicepresident	David Choquehuanca (sinds 2020)
Godsdienst	Christendom (89,3%) Geen religie (10,1%) Overig (0,6%)
Taal	Spaans, Quechua, Aymara, Guaraní, Araona, Baure, Bésiro, Canichana, Cavineño, Cayubaba, Chácobo, Chíman, Ese Ejja, Guarasu'we, Guarayu, Itonama, Leco, Machajuyai-Kallawaya, Machineri, Maropa, Mojeño-Trinitario, Mojeño-Ignaciano, Moré, Mosetén, Movima, Pacawara, Puquina, Siriona, Tacana, Tapieté, Toromona, Uru-Chipaya, Weenhayek, Yawanawa, Yuki, Yuracaré en Zamuco. (overzichtelijke lijst)
Munteenheid	Boliviano
Volkslied	Bolivianos, el hado propicio
Nationale feestdag	6 augustus
Landcode	BOL

Bolivia is een land in Zuid-Amerika. Het is één van de twee landen in Zuid-Amerika die niet aan de zee grenzen (het andere land is Paraguay). Vroeger grensde het land wel aan de zee, maar in de Salpeteroorlog tegen Chili is Bolivia de kuststrook kwijt geraakt.

Mensen in feestelijke kleren voor een festival in Sucre

Het land heeft een totale oppervlakte van 1.098.581 km2 (1,4 % ervan is water). Het volkslied heet Bolivianos, el hado propicio en de nationale feestdag is 6 augustus. Het land is vernoemd naar de vrijheidsstrijder Simon Bolivar. Simon Bolivar bevrijdde grote stukken van Zuid-Amerika van de Spanjaarden, waaronder ook het huidige Bolivia. De officiële hoofdstad van het land is Sucre, maar de regering zit in de stad La Paz. De grootste stad van het land is Santa Cruz. Voor de ontdekking van Amerika door Columbus werd het gebied waar nu Bolivia is bewoond door de Inca's.

Landschap

Het land bestaat uit ongeveer drie delen:

1. Het Andesgebergte. Dat is de langste bergketen ter wereld met in het westen de 6500 m hoge Cordillera Occidental, in het noordoosten de Cordillera Real met veel gletsjers. Op de hoogvlakte (De Altiplano) liggen het Titicacameer (waar de Aymara woonden) en het Poopómeer, door de rivier Desaguadero aan elkaar verbonden, in het zuidwesten van de hoogvlakte liggen salpeterwoestijnen en zoutmoerassen (bijv. Salar de Uyuni);
2. Het Oost-Boliviaans bergland, er komt water door de rivieren van de Amazone en het zogenaamde La Plata-systeem, er zijn veel dalen. Het lage bergland van Chiquitos, is de verbinding tussen de Andes en Mato Grosso;
3. Het Amazoneland, de grote laagvlakte in het oosten, bestaan grotendeels uit savannen, en voor een deel uit tropisch regenwoud. Het is vooral in het zuidoosten moerassig, met veel rivieren (De Mamoré, de Beni, de Madre de Dios).

Een top tien met de grootste steden:

1. Santa Cruz de la Sierra - 1.196.100
2. La Paz - 850.000
3. Cochabamba - 834.900
4. El Alto - 745.600
5. Oruro - 216.600
6. Sucre - 209.000
7. Tarija - 145.300
8. Potosí - 143.100
9. Montero - 84.000
10. Trinidad - 80.700

Klimaat

Bolivia ligt wel in het zuiden, maar het is niet overal in het land warm. Er zijn heus wel stukken waar het heel warm kan zijn, maar ook stukken waar het juist koud kan zijn (Zo als de hooglanden). Het land is ruim 1473 kilometer lang en het klimaat verschilt per regio.

In het noorden (Amazonegebied) is het klimaat tropisch en nat, in het zuidoosten is het droog en warm, in de valleien is het aardig koel en in het hoogland is het koud.

In de dalen van het Andesgebergte is het warm. In de laaglanden is een tropisch, vochtig klimaat. Het regenseizoen valt in de zomer, van december tot april. De winter, die van mei tot augustus duurt, is het droge seizoen. In Bolivia is het zomer als het bij ons winter is, en is het winter als het bij ons zomer is. Van december tot april is het regenseizoen, van mei tot augustus is het erg droog. Het hele jaar is de gemiddelde temperatuur 16 of 17 graden.

Religie

In Bolivia zijn de meeste mensen katholiek. Het Boliviaanse ‘christendom’ zit wel vol oude indianenverhalen. Kijk maar naar de Maagd van Socavón, die in de kathedraal vereerd wordt als de Heilige Maagd Maria. Van de Spanjaarden moesten de indianen katholiek worden. De heilige Moeder Maria, daar hadden ze geen moeite mee, die leek een beetje op hun Moeder Aarde. Maar de verering van Jezus is nooit zo populair geworden in de Boliviaanse kerken…

Politiek

Bolivia is een republiek. De regering zetelt in La Paz. Aan het hoofd van de regering staat een president, die ook het officiële staatshoofd is. Om de vijf jaar worden er presidentsverkiezingen gehouden. De president en het kabinet van ministers vormen samen de regering. Er zijn net als in Nederland twee kamers:

• De Camera de Senadros is de Senaat en heeft 27 zetels.
• De Camera de Diputados is de Kamer van Afgevaardigden (zoiets als de Tweede Kamer), en heeft 130 zetels.

Sinds 22 januari 2006 is Evo Morales de president van het land. Hij zegt zelf dat hij het eerste Boliviaanse staatshoofd is dat ook oorspronkelijk Boliviaans is. Hij komt uit een boerenfamilie en zet zich vooral in voor de boeren en armen in Bolivia. Zijn partij vindt dat de rijkdom in het land verdeeld moet worden. Evo Morales is voor de laatste keer in Nederland geweest op 27 november 2006. Niet iedereen is het eens met de politiek van Evo Morales. Morales heeft het land democratischer gemaakt en er zitten nu ook vrouwen en mensen van indiaanse afkomst in het het kabinet. Toch is er natuurlijk ook kritiek op de president.

Geschiedenis

• 13000 v. Chr. - De eerste bewoners van Bolivia zijn indianen. Ze leven nog behoorlijk primitief.
• 1441 na Chr. - Bolivia werd bestuurd door Inca’s.
• 1545 - De Spanjaarden vallen het gebied binnen. Dus ook de Inca’s kregen hier last van.
• 6 augustus 1825 - Bolivia is onafhankelijk geworden. Bolivia is vernoemd naar een beroemde vrijheidsstrijder. Het heette toen "República de Bolívar". Sindsdien zijn er tientallen staatsgrepen en oorlogen geweest.
• 1884 - Bolivia verloor samen met Peru de Salpeteroorlog tegen Chili. Daarom moest Bolivia het voortaan met een provincie minder doen, en ging die provincie naar Chili. Hiermee werd Bolivia helemaal van de zee afgesloten.
• 1932 tot 1935 - Rond deze tijd is Bolivia in oorlog met het buurland Paraguay. Meer dan 80.000 Bolivianen gingen dood.

Legenden en mythen

Huari en Socavón

Er was eens een groot bergmonster, dat tegelijk ook een god was. Huari was de naam van dit wezen. Dit monster was jaloers op de zonnegod Inti, omdat de indianen liever Inti aanbaden. Huari nam vreselijk wraak door vier plagen te sturen: hij stuurde een verschrikkelijke grote monsterslang, een enge slijmerige pad, een vieze reuzenhagedis en een verschrikkelijke mierenplaag. De mooie maagd Socavón doodde de monsters en redde de bevolking. Ze wordt nu vooral met carnaval vereerd.

Pachamama

In de taal van de Aymara betekent Pachamama Moeder Aarde. Ze werd (en wordt) vereerd in de hele Andes, in Peru en in Bolivia. De Andes is een gebergte. Ze wordt tegenwoordig met Maria(Jezus moeder) vergeleken. Haar bijnamen zijn Santa Maria, Mama Pacha of Santa Tierra (betekent Sinte Aarde) Pachamama is eigenlijk de aarde zelf. Ze werd door de Quecha ook als bergen, rotsen, bomen, rivieren, en dieren vereerd. Er wordt vaak aan Pachamama geofferd. Tijdens de regering van de Inca’s werden er zelfs lama’s geofferd aan Pachamama. De Inca’s beschouwden Pachamama als een drakengodin.

De vruchtenboom

Een mythe die alle stammen kenden, was dat al het voedsel groeide uit één boom. Toen die boom werd omgehakt vielen alle verschillende vruchten van de takken. Sinaasappels, peren bananen, citroenen, kokosnoten, mango’s, en alle ander vruchten. Alle meren, rivieren en zeeën.

De overstroming van Bogota

Lang geleden, toen de maan er nog niet was, leefden er op de vlakte van Bogota wilden, zonder enige regels. Ze wisten niet wat landbouw was. Toen verscheen er op een dag een oude man. Hij kwam uit het oosten. Hij had een lange, dichte baard. De grijsaard heette: Bochica, Nemuetheba en Zuhe. Drie verschillende namen dus. Hij leerde de wilden dat ze niet naakt moesten rondlopen maar zich aan te kleden. Hij leerde ze ook akkers te bebouwen en koren te zaaien en te oogsten. Hij leerde ze hutten bouwen. Hij bracht ook zijn vrouw mee, die ook drie namen had: Chia, Yubecayguaya en Huythaca. Helaas, ze was een kwaad iemand. Zij haatte de mensen als haar man iets voor hen maakte, en dan maakte zij het weer kapot. Zij liet de rivier Funzha zo veel vollopen, dat die het hele dal van Bogota overstroomde. Door de vloed verdronken bijna alle mensen die daar woonden en enkelen konden zich redden. Toen de oude man dit zag werd hij woedend op zijn vrouw. Hij joeg haar weg van de aarde. De oude man brak rotsen bij het dal zodat het water weg kon stromen. Hij bracht iedereen weer bij elkaar en hielp hun steden te bouwen.

Het vuur en de Jager

Eens gingen een man en een jongen op jacht naar eten. In die tijd bestond er nog geen vuur en wapens als pijl en boog. De man ontdekte een kolibrienest. De man vroeg aan de jongen of hij er naartoe wou klimmen de rotsen op. Er waren geen uitsteeksels, dus de jongen kon niet naar boven klimmen. Ze hakten een boom om, en maakten er een ladder van. Toen de jongen naar boven klom en in het nest keek, zag hij dat het leeg was, op twee ronde stenen na. Hij riep naar beneden dat er alleen stenen in lagen. De man geloofde hem niet en begon met de ladder te schudden. De jongen greep zich vast aan de rotsen. Hij pakte ook de stenen. Hij gooide ze naar achteren, en greep naar een uitstekende steen. De stenen belanden op het hoofd van de man, die met een doffe dreun op de grond viel. De jongen kon nog net op de rots springen voor de ladder omviel. Hij zat daar dagen achter een, waardoor hij heel mager werd, niet meer dan een schaduw. Op een dag kwam er een jaguar langs, die hem aanbood met hem mee te gaan, en zijn zoon te worden. De jongen stemde hier mee in, en ging met hem mee naar zijn hut. In het midden van de hut van de jaguar lag een brandend houtblok. Toen hij er naar vroeg legde de jaguar uit wat het was, en hij kookte er ook een stuk vlees op. Ze werden goede vrienden en deden alles samen. Maar de vrouw van de jaguar, die in verwachting was van haar eerste jong, hield niet van de jongen. De jongen had een pijl en boog gekregen van de jaguar. De vrouw van de jaguar stak haar klauwen altijd uit naar de jongen uit als de jaguar er niet was. Op een dag toen ze dat weer deed, schoot de jongen een pijl in de poot van het jaguarwijfje. Hij rende weg en nam de boog met pijlen en het houtblok mee. Toen de jaguar thuis kwam en het zag was hij woedend. Hij zwoer dat hij niet pijl en boog zou gebruiken om op mensen te jagen maar zij klauwen en tanden. Iedereen was blij dat jongen terug was gekomen, vanwege het vuur en de boog met pijlen.

Dieren

• Condor - De condor oftewel Andescondor is een van de twee symbolen van Bolivia. Deze grote vogel kan wel 70 jaar oud worden. Deze vogel kan een spanwijdte van wel meer dan 3 meter breed worden! Hij is de grootste van alle vliegende roofvogels.
• Andeshert - Het andere symbool van Bolivia. Hij wordt tussen de 45 en de 65 kilo worden, maar ook wel 100. Ze worden vanaf de grond ongeveer 80 cm. Men denkt dat er nog maar minder dan duizend van zijn.
• Bergkat of Andeskat - Deze dieren zul je niet zo gauw in de dierentuin tegenkomen. Er is er namelijk geen een in gevangenschap! Hij komt alleen boven de 3.500 meter voor. Hij is zelfs gezien op 4.800 tot 5.100 meter.
• Lama - Ook de lama is een echt symbool voor Bolivia. Ongeveer 70% van alle lama’s leeft in Bolivia. Wereldwijd leven er zo’n 3,7 miljoen Lama’s. Hij kan leven op meer dan 4000 meter hoog! Hij wordt 109 tot 119 cm hoog en 130 tot 155 kilo zwaar.
• Luiaard - De lengte van de luiaard is 45 tot 50 cm. Hij wordt niet heel zwaar, maar 2 tot 5 kilo. Hij wordt ongeveer 40 jaar. De naam van de luiaard zegt het al, hij doet niet veel. Hij slaapt superveel en het grootste deel van de dag, en doet dat als hij aan een boom hangt.