Blues
De blues is rond 1900 ontstaan. Het is een muziekstijl afkomstig van de zwarte bevolking in de Verenigde Staten en komt voort uit de werkliederen, ballades en country-liederen die op het platteland gezongen werden. Er is zelfs een mengeling met de Europese folksongs en traditionele Afrikaanse (wereld)muziek. De term blues wordt voor het eerst gebruikt omstreeks 1910. De jazzachtige blues is de vorm die voor het eerst op de 78-toeren grammofoonplaat wordt uitgebracht. De bekendste bluescomponist is dan W.C. Handy die de gangbare spreektaal in de songteksten verwerkt. Ook Ma Rainey en Bessie Smith waren van die vertellende blueszangeressen. Typerend voor de blues is de wat klagerige en slepende vierkwartsmaat en de zogeheten 'call-and-response' (vraag en antwoord) zoals dat ook bij de gospel gebeurt. Nu is dat vooral een 'call-and-response' tussen de zanger en de begeleidende gitaar.
De zogeheten countryblues wordt vanaf ca. 1926 tot in de jaren '50 steeds commerciëler uitgebracht en wordt daarmee steeds populairder. Succesvolle vertolkers als John Lee Hooker, Robert Johnson, Blind Lemon Jefferson en Big Joe Williams brengen hun platen uit. Naast de countryblues is er ook een stedelijke blues. Met de grote depressie trekken duizenden werkloze zwarte arbeiders naar het noorden en vestigen zich in industriële steden als Detroit en Chicago. De laatste wordt de vestigingsplaats van de Mississippiblues. In deze blues hoor je de armoede en het grimmige fabrieksleven terug (zie link "Poor Boy, Long Ways From Home"). De blues wordt wat rauwer en kent als belangrijkste muziekinstrumenten de banjo, slidegitaar en de mondharmonica ofwel 'bluesharp'. Bekende Chicago-blues artiesten zijn o.a. Little Walter, Jimmy Reed Eddie Boyd en Sunnyland Slim. Ook de latere Muddy Waters, John Lee Hooker en B.B. King hebben hier hun roots. Johnny Guitar Watson komt uit het 'Detroit-nest'. In de jaren 1960 keren een aantal zwarte artiesten de blues de rug toe omdat ze vinden dat de bluesmuziek teveel doet terugdenken aan het slavernijverleden. Zij gaan zich meer toeleggen op de soul en de funk. Onder de blanke artiesten blijft de blues populair en doet de elektrische gitaar, de bas, drums en het elektrische orgel zijn intrede. Aan het einde van de twintigste eeuw vind je de blues bij artiesten als Eric Clapton, Fleetwood Mac, Rolling Stones en Rod Stewart. In Nederland zijn o.a. Cuby and the Blizzards, Barrelhouse en Livin'Blues er mee bekend geworden. De blues ligt ook aan de basis van de rhythm & blues (R&B) en de rock-'n-roll. Een snelle vorm van blues op piano (ook ontstaan aan het eind van de 19e eeuw) is de boogiewoogie, waar ook de Nederlanders Rob Hoeke en Jaap Dekker mee bekend werden.
Misschien wel het meest zichtbare voorbeeld van de bluesstijl en de verdere hier uit voortkomende ontwikkelingen aan het einde van de 20e eeuw kwam in 1980, toen Dan Aykroyd en John Belushi de film "The Blues Brothers" uitbrachten.
links
- SchoolTV blues
- "St Louis Blues" - W. C. Handy
- "Jealous Hearted Blues" - Ma Rainey (1924)
- "Poor Boy, Long Ways From Home" - Gus Cannon (1927)
- "Highway 49" - Big Joe Williams (1961)
- "Mississippi delta blues" - Muddy Waters
- "Lucille" - B.B. King (1968)
- "Window of my eyes" - Cuby and the Blizzards (1968)
- "Sweet Home Chicago" - The Blues Brothers (1980)