Art- en experimentele rock

Live optreden van Pink Floyd in Docklands Arena (1989)

Artrock is een verzamelnaam voor alle experimentele rock en een muziekstijl binnen het genre rock dat vaak meer uitdagend is dan de gewone rock. Men maakt hierbij gebruik van moderne, experimentele (bij wijze van proberen) of ongebruikelijke elementen. Art rock streeft ernaar om van de standaard rock meer een kunst te maken, meer artistiek wordt dat ook wel genoemd. Er wordt gebruik gemaakt van muziekvormen uit stijlen als experimentele rock, avant-gardemuziek, klassieke muziek en jazz.

De muziek is vooral gemaakt met de bedoeling om er naar te luisteren in plaats van om op te dansen. Bij deze muziek wordt dan ook vaak gebruik gemaakt van elektronische effecten en de voortstuwende (strakke) ritmes van de vroege rock zijn verwijderd. De term Artrock kan soms door elkaar worden gebruikt met progressieve rock, hoewel de laatste vooral te herkennen is aan het gebruik van klassiek geschoolde instrumentale technieken en symfonische vormen als bij een klassiek symfonieorkest. De Artrock is wat luidruchtiger.

Doordat artrock en/of progressieve rock ingewikkelder was dan de gewone rock, werd deze muziek vooral gemaakt in een studio waarbij de producer van het begin tot het einde de leiding had en de muziek perfect op de band moest komen te staan. Over sommige stukjes (details) werd dan ook lang gedaan. De opnamestudio werd gezien als een muziekinstrument op zich om de stukken nog meer 'gelikt' te maken.

De grootste populariteit van de Artrock was in de vroege jaren '70 via Britse artiesten. De muziek heeft een theatraal karakter (groots, indrukwekkend). Het kon jongeren aanspreken vooral vanwege die grootse en indrukwekkende muzikaliteit. Artrock wordt het meest gekoppeld aan een bepaalde periode van rockmuziek, beginnend in 1966-67 en eindigend met de komst van punk halverwege de jaren '70. Daarna zou de artrock een plaats krijgen (meer onderverdeeld worden) in latere populaire muziekgenres van de jaren '70 en '90.

Wat opvalt is dat veel van de Britse topgroepen in de jaren zestig - waaronder leden van de Beatles, de Rolling Stones, de Kinks, de Who, 10cc, de Move, de Yardbirds en Pink Floyd - via de kunstacademie naar de muziek kwamen. Tegenwoordig heb je speciale pop- of rockacademies, ook in Nederland. Deze zijn te vergelijken met een conservatorium waar je een (klassieke) muziekopleiding kunt volgen.

Artrock bands

Larry Starr en Christopher Waterman's van het blad American Popular Music omschrijft artrock als een "vorm van rockmuziek die onderdelen van rock en Europese klassieke muziek vermengt". Ze verwijzen daarbij naar de Engelse rockbands King Crimson, Emerson-Lake & Palmer en Pink Floyd als voorbeelden. Deze bands hebben als kenmerken dat ze de muziek zo op elkaar afstemmen op een album dat je kunt spreken van composities (muziekstukken) in plaats van liedjes. Meestal zijn dit ingewikkelde en lange instrumentale stukken vergelijkbaar met die van een (klassiek) symfonie orkest. Je krijgt als het ware meer één verhaal met verschillende hoofdstukken. In de muziekstukken gaat het onder andere over politiek.

Ook het album "War of the Worlds" van Jeff Wayne is een voorbeeld van artrock of eigenlijk meer progressieve rock, wat een musical-achtig hoorspel is. Het is gebaseerd op het gelijknamige boek van H.G. Wells en vertelt het verhaal uit dit boek begeleid door enkele klassiek klinkende muzikale nummers. Wat de opzet betreft lijkt het op een klassiek muziekstuk als "Peter en de Wolf" van van Sergej Prokofjev.

Halverwege de jaren '60 waren "Pet Sounds" van the Beach Boys (1965) en "Sgt. Pepper's Lonely Hearts Club Band" van the Beatles (1967) voorbeelden van rock albums die een voorloper vormen van de artcock. Ook het debuutalbum "Freak Out!" Van Frank Zappa en de Mothers of Invention! (Juni 1966) werd gezien als "de eerste succesvolle vorm van kunstmuziek in een popomgeving". Het blad Clash Music noemt het debuutalbum van Velvet Underground uit maart 1967: "the original art-rock record" (een origineel artrock grammofoonplaat). Wie niet ongenoemd mag blijven als artrock artiest is David Bowie. Verder heb je bands als Sonic Youth, Blonde Redhead, Liars, Half Japanese en Roxy Music. Ook Queen, Alan Parsons Project, Supertramp, de Moody Blues, de Strawbs en Genesis zijn bekend met albums in de artrock en/of progressieve rock stijl.

De artrock had later invloed op de New Wave, punk en Indie

Links

• YouTube - Artrock bands