Anne Frank

Monument in Utrecht

Annelies Marie "Anne" Frank (Frankfurt am Main, Duitsland, 12 juni 1929 - Bergen-Belsen februari 1945), was een Duits- Joods meisje. Ze is omgekomen in de Tweede Wereldoorlog, net als zes miljoen andere Joden. Ze stierf in het concentratiekamp Bergen-Belsen in Duitsland in februari 1945.

Ze is na haar dood in de hele wereld bekend geworden omdat ze tijdens de oorlog een dagboek heeft bijgehouden, dat na de oorlog is uitgebracht en in meer dan 70 talen is vertaald. Anne Frank is daarmee het symbool geworden van de zes miljoen joodse slachtoffers tijdens de Tweede Wereldoorlog.Er zijn ook heel veel boeken over haar geschreven. Daarnaast zijn er veel films en toneelstukken gemaakt over het dagboek en haar leven.

Anne Frank kreeg haar dagboek voor haar dertiende verjaardag op 12 juni 1942. De eerste regels uit haar dagboek zijn: ‘Ik zal hoop ik aan jou alles kunnen toevertrouwen, zoals ik het nog aan niemand gekund heb, en ik hoop dat je een grote steun voor me zult zijn.’ - 12 juni 1942.

Van Frankfurt naar Amsterdam

Anne was de dochter van Otto en Edith Frank-Holländer. Ze had een oudere zus Margot Frank, die geboren werd op 16 februari 1926. Op 13 maart In 1932 waren er verkiezingen in Duitsland, waarbij de nazi’s (de aanhangers van Hitler) veel stemmen wonnen. Adolf Hitler kwam aan de macht in 1933.. Anne's ouders zagen voor henzelf en de kinderen geen toekomst meer in Duitsland omdat Adolf Hitler joden vervolgde. Ze vluchtten naar Amsterdam in 1933 en gingen wonen aan het Merwedeplein 37 op de tweede verdieping.

Annes vader Otto ging in de zomer van 1933 naar Nederland, Edith in november, Anne en Margot gingen toen naar hun oma in Aken (vlak bij de Nederlandse grens). Margot ging in december 1933 naar Nederland en Anne volgde in februari 1934, waar ze als verjaardagscadeau voor Margot op de tafel werd gezet. Zij gingen in Amsterdam wonen. Anne en Margot gingen allebei naar school in de buurt en leerden Nederlands. Anne had veel vrienden op school en in de buurt genoot ervan om met ze te spelen. Anne hield van schaatsen, lezen, films en verzamelde plaatjes van filmsterren.

De familie Frank was liberaal -joods. Dat betekent dat ze zich verbonden voelden met de joodse tradities, maar niet streng waren wat betreft de regels

In Amsterdam had Anne Frank een fijne tijd, totdat de Duitse legers in mei 1940 Nederland binnenvielen en Nederland bezetten.Iedereen moest zich in 1941 melden en registreren of ze Joods of niet-Joods zijn. Er kwamen steeds meer maatregelen tegen de Joden en andere groepen die volgens de nazi's vernietigd moesten worden, zoals zigeuners (Sinti en Roma), gehandicapten, en homoseksuelen. Joden mochten niet meer naar de bioscoop, niet meer naar het zwembad en joodse kinderen zoals Anne Frank mochten alleen nog naar een joodse school met alleen joodse leerlingen. Joden kwamen steeds meer apart te staan.

Op 29 juni 1942 stond er in alle Nederlandse kranten dat de Duitse bezetter besloten had dat de Joden in werkkampen in Duitsland moesten gaan werken. Margot was een van de eerste die op 5 juli 1942 een oproep (brief) dat ze naar een werkkamp moest. Anne hoorde van haar vader dat ze de volgende ochtend direct gingen onderduiken. Aan de achterkant van het bedrijfsgebouw van haar vader aan de Prinsengracht 263 was een kleiner huis aangebouwd, dat leeg stond. Het heette het Achterhuis en was deel van het bedrijf Opekta waar Otto Frank directeur was. Op 6 juli 1942 verstopten zij zich in dat huis.

Onderduiken

Veel mensen geloofden niet dat ze naar Duitsland moesten om te gaan werken. Ze zochten naar huizen waar ze zich met hulp van bewoners konden verstoppen. Zo hoopten ze uit de handen van de Duitsers te blijven. Maar dat was niet gemakkelijk. Je moest een plek vinden en mensen die je wilden helpen. Het was ook gevaarlijk, want onderduiken was verboden.

Ook de vader en moeder van Anne Frank hadden een plan bedacht. Ze hadden in het geheim spullen naar het achterhuis gebracht. Vier mensen die voor Otto Frank werkten wilden helpen. Samen met Hermann van Pels, Auguste van Pels en hun zoon Peter van Pels doken ze onder. Later kwam er nog iemand bij, Fritz Pfeffer. Door de week en op zaterdag werkten er mensen in zijn bedrijf. Zij mochten absoluut niet te weten komen dat er mensen in het achterhuis waren ondergedoken. Er waren 4 mensen die het wel wisten en de onderduikers hielpen, Miep Gies, Bep Voskuijl, Johannes Kleiman en Victor Kugler. Ze zorgden voor eten en kleren en alle andere dingen die de onderduikers nodig hadden. Zoals schoolboeken voor Margot, Anne en Peter.

Schuilen in het Achterhuis

Ze maakten gordijnen voor de ramen en ze moesten heel stil zijn, zodat de mensen die overdag in het bedrijf werkten hen niet konden horen. Ze wisten dat er zware straffen stonden op het onderduiken, daarom was er voortdurend angst voor ontdekking. Overdag konden ze zelfs de wc niet doortrekken omdat anders de andere mensen die in het bedrijf werkten er achter konden komen dat er onderduikers waren. Daarom moesten ze wachten totdat de mensen die overdag in het bedrijf werkten, weggingen. Niemand wist hoelang de oorlog zou duren.

Anne schreef regelmatig in haar dagboek. Het werd haar beste vriendin en die noemde ze Kitty. Op een dag in 1942 schreef Anne in haar dagboek onze schuilplaats is nu pas een echte schuilplaats geworden. Mijnheer Kugler ( een vriend van zijn vader) vond het namelijk beter om voor onze toegangsdeur een kast te plaatsen, maar dan natuurlijk een kast die draaibaar is en die dan als een deur opengaat I

Ontdekt

Anne Frank en de andere onderduikers hoopten dat de Duitsers hen niet zouden vinden. Ze waanden zich veilig in het huis aan de Prinsengracht in Amsterdam. Maar op 4 augustus 1944 werd de schuilplaats helaas ontdekt. Degene die hen arresteerde heette Karl Silberbauer. Op 4 augustus 1944 stopte 's ochtends tussen tien uur en halfelf een auto voor het huis aan de Prinsengracht 263. De ss-Oberscharfuhrer Karl Silberbauer, in uniform, stapte samen met ten minste drie Nederlandse helpers. Ze waren waarschijnlijk verraden, we weten alleen niet door wie. Het is ook mogelijk dat ze bij een huiszoeking ontdekt zijn. De onderduikers hadden er toen ruim twee jaar gezeten. Ze waren er namelijk op 6 juli 1942 gekomen.

Kort nadat de familie Frank gevangen was genomen, werden er in het Achterhuis Annes dagboek en andere schriften gevonden door Miep Gies en Bep Voskuijl. Alle 8 onderduikers werden op 8 augustus naar Kamp Westerbork gebracht, vanaf daar werden ze getransporteerd naar het concentratie- en vernietigingskamp Auschwitz. Dat lag in Polen dat ook door de Duitsers was bezet.

Dat was voor Anne de laatste keer dat ze haar vader heeft gezien. Vanuit Auschwitz werden Anne en haar zus Margot naar het concentratiekamp Bergen-Belsen in Duitsland gebracht. Anne kwam daar een van haar beste vriendinen uit Amsterdam tegen. Ze heette Hanneli Goslar. Hanneli had het iets beter dan Anne, want ze kreeg soms een voedselpakket van het Rode Kruis. Ze probeerde Anne te helpen door wat eten over het hek naar haar toe te gooien.

Bergen-Belsen lag tussen de steden Hamburg en Hannover. Anne Frank stierf daar aan vlektyfus, in februari 1945, een paar dagen na haar zus Margot. Ze was toen nog geen 16 jaar oud. Ze was ziek en omdat er geen medicijnen waren en ze door honger was verzwakt, overleed ze. Ook zes andere onderduikers uit het Achterhuis kwamen om. Haar vader, Otto Frank, bleef als enige van het gezin in leven. .

Risico's voor onderduikgevers

Zoals de familie van Anne Frank zijn er ongeveer 28.000 joden die ondergedoken zijn geweest tijdens de oorlog. Van de 28.000 ondergedoken joden werden er 12.000 ontdekt, gevangengenomen en afgevoerd. Meestal waren ze net als de familie Frank verraden. Ook voor onderduikgevers was het gevaarlijk. Vaak werden ook zij gearresteerd. Van de 4 onderduikgevers van de familie Frank werden: de twee vrouwen Miep Gies en Bep Voskuijl werden niet gearresteerd. De twee mannen wel: Johannes Voskuijl en Victor Kugler. Johannes kwam vrij omdat hij ziek was, Victor wist te ontsnappen.

Tijdlijn

• 1929: Anne Frank geboren in Frankfurt am Main, Duitsland
• 1933: De familie Frank verhuist van Frankfurt am Main, naar Amsterdam
• 10 mei 1940: De Duitsers vallen Nederland binnen
• 6 juli 1942: de familie Frank duikt onder aan de Prinsengracht 263 in Amsterdam
• 4 augustus 1944: De familie Frank wordt verraden en opgepakt
• eind februari 1945: Anne Frank overlijdt in het concentratiekamp Bergen-Belsen
• 1945: Einde van de oorlog. Otto Frank krijgt het dagboek van een van de helpers: Miep Gies
• 1947: Otto Frank publiceert het dagboek van Anne Frank. Het heeft als titel: 'Het Achterhuis'.

Het dagboek

Anne Frank begon er in te schrijven op 12 juni 1942, haar 13e verjaardag. Ze schreef:

12 juni 1942
Ik zal hoop ik aan jou alles kunnen toevertrouwen, zoals ik het nog nooit aan iemand gekund heb, en ik hoop dat je een grote steun voor me zult zijn. En op zaterdag 20 juni 1942 schreef ze over de toestand: Na mei 1940 ging het bergaf met de goede tijden: eerst de oorlog, dan de capitulatie. Jodenwet volgde op Jodenwet en onze vrijheid werd zeer beperkt. Joden moeten een jodenster dragen; Joden moeten hun fiets afgeven; Joden mogen niet in de tram; Joden mogen niet in een auto; Joden mogen alleen van 3 tot 5 uur boodschappen doen; Joden mogen alleen maar naar een Joodse kapper; Joden mogen vanaf 8 uur 's avonds tot 6 uur 's ochtends niet op straat; Joden mogen niet naar een zwembad, tennis-, hockey-of andere sportplaatsen. Joden mochten nog veel meer dingen niet.

Ze beschreef in het dagboek wat zij meemaakte tijdens de onderduik. Ze schreef brieven aan Kitty, een denkbeeldige vriendin. Ze begint haar brieven met Lieve Kitty. In maart 1944 hoort Anne een oproep op radio Oranje. De Nederlandse regering wil na de oorlog dagboeken van Nederlanders over de bezetting verzamelen en uitgeven. Om te weten wat de Nederlanders tijdens de oorlog hebben meegemaakt. Als Anne dat hoort, besluit ze haar dagboek wil uitgeven. Ze herschrijft daarvoor haar dagboek. Ze voegt er nog herinneringen aan toe en laat stukken tekst weg. Ze werkt hieraan tot haar arrestatie op 4 augustus. Op 1 augustus 1944 schrijft Anne haar laatste dagboekbrief.

Versies

Er zijn in de loop van de jaren verschillende versies van het dagboek gekomen.

Versie A

Dit is het dagboek zoals Anne dat op 12 juni 1942 begon. Ze schreef eerst in een poëziealbum dat ze voor haar dertiende verjaardag had gekregen. Toen dat vol was, schreef ze verder in dikke kantoorboeken. Versie A eindigt op 1 augustus 1944.

Versie B

Na een oproep van Minister Bolkestein op radio Oranje begon Anne haar dagboek te herschrijven en om te werken, verbeteren, liet stukken weg die ze niet interessant vond en voegde er herinneringen aan toe. In de tussentijd hield ze haar oorspronkelijke dagboek bij. De laatste brief die ze heeft herschreven beschrijft de gebeurtenissen tot 29 maart 1944.

Versie C

Versie C is het dagboek die Otto Frank uit de twee eerdere versies van Anne heeft samengesteld. Dat moest hij wel doen, want van de eerste twee versies waren stukken weg. Die had helper Miep Gies na de arrestatie niet gevonden in het Achterhuis. Hij heeft sommige stukken weggelaten. Ten eerste de stukken die over seksualiteit gingen, want in 1947 was daar niet over te praten en ten tweede heeft hij heel wat onaardige opmerkingen weggelaten die Anne maakte over haar moeder en haar vriendinnen.

Versie D

Eind 1991 is een nieuwe uitgave van het dagboek van Anne Frank verschenen. Hiervoor werd als uitgangspunt het dagboek genomen zoals Otto dit had samengesteld. Dit dagboek werd aangevuld met alle andere stukken van versie A en versie B, zonder weglatingen. Je zou deze versie, versie D kunnen noemen. Hij is een kwart dikker dan de vorige uitgave.

Versie E

Aan versie E zijn de later vier gevonden pagina's in 2001 toegevoegd. Bij deze versie wordt ook het boek ‘Verhaaltjes en gebeurtenissen vanuit het Achterhuis’ geleverd.

Beroemdheid

Anne Frank schreef in haar dagboek dat ze altijd al een schrijfster of een journaliste had willen worden. Ze is jong gestorven, en dus is daar eerst niks van terecht gekomen. Later vond een van de helpers, Miep Gies, haar dagboeken in het Achterhuis, waar meer dan twee jaar ondergedoken hadden gezeten. Haar vader Otto Frank liet haar dagboek in 1947 uitgeven als boek. Het werd een groot succes en werd wereldwijd gelezen. Het is een ook aantal keren verfilmd.

Videoclips

• Video over de haat en het racisme en het antwoord van Anne Frank

Externe links

• Het Achterhuis Online, een 3D-versie van het huis in Amsterdam waar Anne Frank tijdens de Tweede Wereldoorlog ondergedoken zat.* De Anne Frank Tijdlijn, met veel informatie over Anne, haar familie, en de Tweede Wereldoorlog

• Webpad Anne Frank

• Anne Frank in het Biografisch Woordenboek van Nederland

• Anne Frank Stichting

• Het Achterhuis Online