Amerikaanse Burgeroorlog: verschil tussen versies
| Regel 50: | Regel 50: | ||
===Economische aspecten=== |
===Economische aspecten=== |
||
| + | De reden dat de slavernij zo omstreden was, had ook met de economie te maken. In het zuiden was men vooral afhankelijk van de [[landbouw]]. Hier waren grote plantages, waar onder andere [[katoen]] werd verbouwd. Aangezien slaven goedkoop waren, slavenhouders hoefden hen geen loon te betalen, werden ze in veel plantages gebruikt. Hierdoor konden de staten hun landbouwproducten voor een goedkope prijs verkopen aan het noorden en Europa. Vooral katoen werd tegen de 19e eeuw geliefd in Europa, wat voornamelijk uit het zuiden van de Verenigde Staten kwam. In het zuiden was haast geen industrie, aangezien dit in het noorden was te vinden. Het noorden van afhankelijk van de industrie en de handel. De fabrieken hadden minder arbeiders nodig dan op het platteland en daarnaast was er geen behoefte aan hele lage lonen. In de noordelijke gebieden waren er weliswaar landbouwgebieden, maar boeren hadden hier veel minder grond dan in het zuiden. Het toestaan van de slavernij zou voor landbouwgebieden in het noorden economisch niet gunstig zijn. Daarom was er in het noorden geen behoefte aan slavernij, terwijl er in het zuiden wel behoefte aan de slavernij was. |
||
| + | |||
| + | Volgens Lincoln zou er in het zuiden ook geen behoefte aan de slavernij zijn als er meer industrie was. Lincoln wilde na de oorlog het zuiden industrialiseren, maar door zijn dood is hier nooit echt iets van terechtgekomen. |
||
== Oorlogschronologie == |
== Oorlogschronologie == |
||
Versie van 14 mei 2021 16:30
 |
Werk in uitvoering! Aan dit artikel wordt de komende uren of dagen nog gewerkt. Belangrijk: Laat dit sjabloon niet langer staan dan nodig is, anders ontmoedig je anderen om het artikel te verbeteren. De maximale houdbaarheid van dit sjabloon is twee weken na de laatste bewerking aan het artikel. Kijk in de geschiedenis of je het artikel kunt bewerken zonder een bewerkingsconflict te veroorzaken. |
|
Dit artikel is nog niet af. |
| Over dit artikel en/of onderwerp bestaat er ook een portaal! Klik hier om het portaal te bekijken! |
| Amerikaanse burgeroorlog | ||
|
| ||
|---|---|---|
| Datum | 12 april 1861 - 9 april 1865 | |
| Locatie | .svg){kind=small} Verenigde Staten
| |
| Overwinning voor | De Unie | |
| Strijdende partijen | ||
| Verenigde Staten van Amerika (Unie)
|
.svg){kind=small} Geconfedereerde Staten van Amerika (Confederatie)
|
|
| Leiders | ||
| Abraham Lincoln Ulysses S. Grant
|
Jefferson Davis Robert E. Lee
|
|
| Troepensterkte | ||
| : 1.556.000
|
: 800.000
|
|
| Verliezen | ||
| 110.000 gesneuveld op het slagveld 360.000 totaal aantal doden 275.200 gewonden |
93.000 gesneuveld op het slagveld 258.000 totaal aantal doden 225.000 gewonden |
|
Portaal  Geschiedenis
| ||
De Amerikaanse Burgeroorlog (Engels: American Civil War), soms ook de Oorlog tussen Staten (War between States) genoemd, was een oorlog in de Verenigde Staten tussen 1861 en 1865. De oorlog was tussen de Noordelijke Staten (de Unie) onder leiding van Abraham Lincoln en de Zuidelijke Staten (de Confederatie) onder leiding van Jefferson Davis. De oorlog ontstond nadat de Zuidelijke Staten zich afscheidden van de Verenigde Staten en een zelfstandig land gingen vormen; de Geconfedereerde Staten van Amerika. Tijdens de oorlog vonden er veel bloedige gevechten en veldslagen plaats. Hierdoor is de Amerikaanse Burgeroorlog de dodelijkste oorlog op Amerikaans grondgebied.
De oorlog ging over slavernij, ook al hebben sommige historici hierover een andere mening. Iedere staat mocht beslissen of zij de slavernij toestond of niet. De slavernij-kwestie zorgde voor veel spanningen tussen de vrije staten in het noorden en de slavenstaten in het zuiden. Vooral nadat de Verenigde Staten veel grondgebied hadden gewonnen na de Amerikaans-Mexicaanse Oorlog ontstond de vraag of deze nieuwe gebieden slavernij moesten toestaan of niet. Dit leidde tot allerlei compromissen, wetten en conflicten. Deze conflicten leidde tot een oorlog toen Abraham Lincoln tot president werd gekozen. Uit angst dat Lincoln de slavernij zou afschaffen, scheidden de zuidelijke staten zich af. Dit leidde tot een oorlog tussen de twee groepen staten. De oorlog is vooral in de Zuidelijke Staten uitgevochten. In het begin leek het erop dat de Zuidelijke Staten zouden winnen, maar uiteindelijk kregen de Noordelijke Staten de overhand. De oorlog ging het begin om het afscheiden van de Zuidelijke Staten, maar later ging de oorlog over het afschaffen van de slavernij.
De oorlog eindigde in feite toen de Geconfedereerde generaal Robert E. Lee zich overgaf aan de Unie-generaal Ulysses S. Grant, al waren daarna ook nog enkele gevechten. De Geconfedereerde Staten verloren de oorlog en traden weer toe tot de Verenigde Staten. President Lincoln, die een plan had om het zuiden herop te bouwen, werd enkele dagen na de overgave van Lee vermoord. Zijn vicepresident, Andrew Johnson, probeerde de twee groepen te verzoenen door alle Geconfedereerde soldaten gratie te verlenen. Hierna begon de Reconstructie onder president Ulysses S. Grant, die tot 1877 duurde. Hoewel de Amerikaanse Burgeroorlog het einde van de slavernij betekende, werden Afro-Amerikanen (met name in het zuiden) onderdrukt en moesten gescheiden van blanke Amerikanen leven (rassensegregatie). Deze situatie leidde tot grootschalige protesten in de jaren 1960. Daarnaast worden de Geconfedereerde Staten verheerlijkt door sommige inwoners in de Zuidelijke Staten uit trots op hun staat. Dit is mede de reden waarom er veel standbeelden van Geconfedereerde generaals en politici staan en de Geconfedereerde vlag nog steeds gebruikt wordt. Sommige van hen gaan zelfs zo ver dat de Amerikaanse Burgeroorlog nooit over slavernij heeft gegaan, de zogeheten Lost Cause Myth, en noemen het de Oorlog van Noordelijke Agressie.
Oorzaken
Geschiedenis van de slavernij
Slavernij bestond al in de Verenigde Staten toen het land nog een Britse kolonie was. Toen de Verenigde Staten zich onafhankelijk verklaarden in 1775 werd gesteld dat iedere Amerikaan gelijk was. Slavernij viel hier echter niet onder. De latere president, en slavenhouder, Thomas Jefferson zei dat de slavernij de schuld van de Britten was. Het houden van slaven in die tijd was niet heel ongewoon; voornamelijk in de landelijke gebieden waren slaven nodig voor de landbouw. Hoewel bepaalde invloedrijke Amerikaanse politici, zoals Alexander Hamilton en later John Quincy Adams, vochten voor het afschaffen van de slavernij, was in de grondwet besloten dat iedere Amerikaanse staat zelf mocht beslissen of het de slavernij toestond of niet. In het noorden werd de slavernij afgeschaft, terwijl in het zuiden de slavernij bleef bestaan.
De angst bestond echter dat de slavernij afgeschaft of opgelegd zou worden. De vrije staten in het noorden waren bang dat als er een meerderheid van slavenstaten was, dat de slavernij in het hele land toegestaan was. De slavenstaten in het zuiden waren juist bang dat als er een meerderheid van vrije staten was, dat de slavernij in het hele land zou worden afgeschaft. Op een gegeven moment was er een even aantal van slaven- en vrije staten, waardoor geen van de groepen een meerderheid had. Het probleem was dat de Verenigde Staten naar het westen wilde uitbreiden en nieuwe staten wilden toevoegen. President James Monroe bereikte daarom in 1820 de Missouri-compromis. Dit ontstond nadat Missouri als slavenstaat wilde toetreden. Aangezien de slavenstaten dan in de meerderheid zouden zijn, werd besloten dat voor iedere slavenstaat ook een vrije staat moest toetreden. In het geval van Missouri werd daarom gelijktijdig van Maine een vrije staat gemaakt. Er kwam een bepaalde lijn. Nieuwe staten onder deze lijn zouden automatisch slavenstaten worden en nieuwe staten boven de lijn zou automatisch vrije staten worden. In de jaren hierna traden staten daarom steeds in paren toe om de balans te behouden.
Men dacht dat de compromis ervoor zorgde dat het probleem was opgelost en voor altijd zou blijven. Na de Mexicaans-Amerikaanse Oorlog veroverden de Verenigde Staten een enorm stuk grondgebied van Mexico. Een probleem ontstond toen na de oorlog Californië als staat wilde toetreden. De denkbeeldige lijn liep dwars door Californië. Hoewel werd voorgesteld om de staat in tweeën te splitsen, wilde de inwoners van de staat dit niet. Daarnaast wilde men een spoorlijn aanleggen van de oostkust naar Californië via Chicago. Het stuk tussen Chicago en Californië ging echter over land dat geen bestuur had. Men wilde deze gebieden een bestuur geven, maar de vraag was of de slavernij in deze gebieden toegestaan was. President Millard Fillmore bereikte een nieuwe compromis, de compromis van 1850. Californië kon als vrije staat toetreden, maar zou één senator sturen die vóór de slavernij was. Daarnaast mochten nieuwe staten zelf beslissen of ze de slavernij toestonden of niet. Dit laatste was een probleem. Slaven werden namelijk gezien als bezit en de Amerikaanse grondwet beschermt bezit. Dit zou in theorie betekenen, dat als zelfs één persoon met één slaaf in de staat zou wonen de slavernij in die staat toegestaan was. President Franklin Pierce zorgde daarnaast nog dat dit door de Kansas-Nebraska Act werd bevestigd. Deze twee beslissingen leidden tot grote gevechten tussen voorstanders en tegenstanders van de slavernij in het gebied tussen Chicago en Californië. Het Kansas-territorium werd hierdoor zelfs Bleeding Kansas (Bloedend Kansas) genoemd.
Deze wetten waren voordelig voor de slavenstaten. De vrije staten vreesden dat de slavernij aan hun werd opgelegd. In het noorden werd daarom de Republikeinse Partij opgericht, die de slavernij wilde afschaffen. De Democratische Partij was voorstander van de slavernij en was vooral sterk in het zuiden. Franklin Pierce werd opgevolgd door de Democraat James Buchanan. Buchanan moest de situatie bekalmen, maar faalde hierin. Buchanan hield zich buiten discussies over de slavernij, terwijl de situatie alleen maar erger werd. Een bekend voorbeeld was toen de anti-slavernij, Republikeinse senator Charles Sumner (Massachusetts) in elkaar werd geslagen door door een pro-slavernij, Democratische senator uit South Carolina in de vergaderzaal van de Senaat. Het falende optreden van Buchanan als president zorgde ervoor dat de Republikein Abraham Lincoln de presidentsverkiezingen van 1860 won. Hoewel Lincoln de slavernij tijdens de oorlog zou afschaffen, wilde Lincoln dit voor de oorlog niet doen. Lincoln vond, net als veel Republikeinen in die tijd, dat de slavernij vanzelf zou uitsterven.
Abolitionisme
Na het ontstaan van de Verenigde Staten ontstonden er ook groepen die de slavernij wilden afschaffen. Vooral in New England en New York was de anti-slavernijbeweging groot. Politicus Alexander Hamilton en president John Quincy Adams waren een van de eerste die zich tegen de slavernij uitspraken. Ook veel Amerikaanse schrijvers, waaronder Ralph Waldo Emerson en Henry David Thoreau, spraken zich uit tegen de slavernij. Het bekendste boeken tegen de slavernij zou echter de De hut van Oom Tom van Harriet Beecher Stowe worden. Het boek gaat over de goedaardige, christelijke slaaf Oom Tom, die steeds verkocht wordt van eigenaar op eigenaar. Oom Tom weet steeds iedere eigenaar te laten inzien dat hij een goed persoon is. Zijn laatste eigenaar is echter slecht en wil de goedheid uit Oom Tom slaan. Oom Tom overlijdt hierdoor, maar vergeeft in zijn laatste woorden de moordenaars. Dit maakt zoveel indruk op de moordenaars, dat zij zich tegen de slavernij afkeren. Het boek werd een groot succes in de Verenigde Staten en ook in veel andere landen.
Daarnaast werden ook veel levensverhalen van bevrijde of ontsnapte slaven verteld. De bekendste verhalen zijn die van Frederick Douglass en Harriet Tubman, die zich inzetten voor de afschaffing van de slavernij. Douglass zette zich als spreker in voor het afschaffen van de slavernij. Tubman wist met de hulp van anderen een netwerk van smokkelroutes op te richten, genaamd de Underground Railroad. Deze smokkelroutes waren bedoeld om slaven te helpen ontsnappen en naar het vrije noorden, en later Canada, te brengen. Aan de andere kant waren er hierdoor ook slavenvangers, die ontsnapte slaven opspoorden in het noorden. Vooral na de compromis van 1850 werd dit duidelijk en veel ontsnapte en bevrijde slaven vluchtten naar Canada. Slavenvangers vingen ook vrije of bevrijde Afro-Amerikanen, waaronder Solomon Northup, wiens levensverhaal is verfilmd in de film 12 Years a Slave (2013).
Abolitionisten zouden zich later verenigen in de Republikeinse Partij. Daarnaast kregen de abolitionisten veel steun van de Britten en Canadezen, waar de slavernij al lang was afgeschaft.
State rights
De slavernij viel voor de oorlog onder de zogeheten state rights, oftewel de rechten van de staten. Dit betekende dat iedere staat zelf mocht beslissen over het toestaan of verbieden van slavernij. Al sinds de Amerikaanse Onafhankelijkheidsoorlog was er een strijd tussen de federale overheid en de overheden van de staten. De federale overheid is de overheid van de gehele Verenigde Staten. Deze overheid had sinds de onafhankelijkheidsoorlog steeds meer taken en rechten van de staten overgenomen, zoals het leger, buitenlandse zaken en het recht om munten te slaan. Slavernij was een zaak die de staten aangingen. Aangezien de slavernij een heel belangrijk punt was, wilden veel mensen dat de slavernij een taak bleef van de staten. Op deze manier wilde men een oorlog voorkomen. Maar de Verenigde Staten raakten uiteindelijk verdeeld over de slavernij. De abolitionisten wilden dat de overheid ingrijpen om de slavernij af te schaffen, terwijl voorstanders van de slavernij wilden dat de overheid zich niet met de slavernij zou bemoeien.
Na de oorlog zouden voormalige soldaten, generaals en politici van de Geconfedereerde Staten komen met de Lost Cause Myth. Zij stelden dat de oorlog niet ging over slavernij, maar state rights. Hoewel slavernij een state right was, ging de oorlog exact over het recht om zelf te beslissen over de slavernij. Verschillende staten die zich afscheidden, schreven in hun verklaring dat de slavernij de reden was van hun afscheiden. Nog altijd zijn er mensen die stellen dat de Amerikaanse Burgeroorlog ging over state rights in plaats van slavernij.
Economische aspecten
De reden dat de slavernij zo omstreden was, had ook met de economie te maken. In het zuiden was men vooral afhankelijk van de landbouw. Hier waren grote plantages, waar onder andere katoen werd verbouwd. Aangezien slaven goedkoop waren, slavenhouders hoefden hen geen loon te betalen, werden ze in veel plantages gebruikt. Hierdoor konden de staten hun landbouwproducten voor een goedkope prijs verkopen aan het noorden en Europa. Vooral katoen werd tegen de 19e eeuw geliefd in Europa, wat voornamelijk uit het zuiden van de Verenigde Staten kwam. In het zuiden was haast geen industrie, aangezien dit in het noorden was te vinden. Het noorden van afhankelijk van de industrie en de handel. De fabrieken hadden minder arbeiders nodig dan op het platteland en daarnaast was er geen behoefte aan hele lage lonen. In de noordelijke gebieden waren er weliswaar landbouwgebieden, maar boeren hadden hier veel minder grond dan in het zuiden. Het toestaan van de slavernij zou voor landbouwgebieden in het noorden economisch niet gunstig zijn. Daarom was er in het noorden geen behoefte aan slavernij, terwijl er in het zuiden wel behoefte aan de slavernij was.
Volgens Lincoln zou er in het zuiden ook geen behoefte aan de slavernij zijn als er meer industrie was. Lincoln wilde na de oorlog het zuiden industrialiseren, maar door zijn dood is hier nooit echt iets van terechtgekomen.
Oorlogschronologie
1861
Fort Sumter
De aanval Fort Sumter was de eerste slag in de Amerikaanse Burgeroorlog. De Zuidelijken bombardeerden het Fort een hele tijd toen uiteindelijk majoor Robert Anderson de overgave moest tekenen.
The First Campaign
The First Campaign (de eerste veldtocht) was de eerste veldtocht in de Amerikaanse Burgeroorlog in het westen van Virginia (nu West Virginia) met als resultaat een noordelijke overwinning. Lee trok zich terug en Robert S. Garnett (de 2de generaal van Lee) sneuvelde.
1862
Slagen om Forten Henry en Donelson
De slagen om Forten Henry en Donelson waren twee veldslagen en ze maakten deel uit van de Toppunten in Grant's militaire loopbaan. Grant vroeg bij fort Donelson een Onvoorwaardelijke overgave.
Slag bij Shiloh
De slag bij Shiloh was een van de grootste veldslagen in het begin van de Amerikaanse Burgeroorlog. Het resultaat was een noordelijke overwinning en de zuidelijke generaal Albert Sidney Johnston sneuvelde.
Jackons Shenandoahvallei-veldtocht
Jacksons Shenandoahvallei-veldtocht was een van de belangrijkste veldtochten in de Amerikaanse Burgeroorlog hoewel Jackson de eerste veldslag van de veldtocht verloor, zou dat zijn enige nederlaag in de hele oorlog zijn. De eerste veldslag was wel een noordelijke overwinning, maar strategisch ook een zuidelijke overwinning.
1863
Slag bij Chancallorsville
De Slag bij Chancellorsville is een belangrijke veldslag in de Amerikaanse Burgeroorlog. Het noordelijke Army of the Potomac aangevoerd door Joseph Hooker moet zich weer uit Virginia terugtrekken. Hooker krijgt het commando over het XX legerkorps en het Army of the Potomac wordt gegeven aan Meade, die een zeer succesvolle leider zou zijn.
Begin van de Gettysburg-veldtocht
Het begin van de Gettysburg-veldtocht was een reeks van veldslagen waarvan de meeste een noordelijke overwinning hadden. Het noordelijke Army of the Potomac dat werd aangevoerd door George G. Meade kwam dan in de buurd van een stadje Gettysburg, Virginia.
Slag bij Gettysburg
De slag bij Gettysburg is de grootste veldslag in de Amerikaanse Burgeroorlog en een van de grootste in het Westelijk halfrond. Deze groote veldslag die drie dagen duurde wordt als het keerpunt in de oorlog beschouwd.
Terugtocht van Gettysburg
De terugtocht van Gettysburg is een onderdeel (net als de Slag bij Gettysburg) van de Gettysburg-veldtocht. De teruchtocht van Gettysburg is de terugtocht van Lee van Gettysburg. Lee's Army of Northern Virginia kon net optijd wegmarcheren van het Army of the Potomac.
1864
Overland-veldtocht
De Overland-veldtocht is een veldtocht in 1864 die een belangrijke rol speelt voor Grant. In de veldtocht verslaat Grant Lee, en Lee stopt bij elke veldslag. Daardoor gaat Lee trager vooruit en Grant blijft hem achtervolgen. Bij de eerste veldslag, die feitelijk gelijk was, leid Grant veel meer verliezen dan Lee dus sommigen zeggen dat de veldslag door Lee gewonnen werd. Maar dán reageert Grant als hoe nog nooit een Commandant van het Army of the Potomac heeft gereageerd. In plaats van zich terug te trekken zet hij meteen de achtervolging in. Lee wordt keer op keer overwonnen (met een paar uitzonderingen zoals de Slag bij Cold Harbor).
Begin beleg van Petersburg
Het begin van het beleg van Petersburg is het begin van het Beleg van Petersburg. In de Eerste slag bij Petersburg wonnen de zuidelijken maar in 1865 moeten de zuidelijken zich overgeven.
1865
Overgave van Petersburg
Na een beleg van verschillende maanden moet de zuidelijke stad Petersburg, Virginia zich eindelijk overgeven. Lee's leger trekt verder zonder bevoorrading en trekt door het bos op weg naar Appomattox, Virginia.
Appomattox-veldtocht
De Appomattox-veldtocht is de laatste veldtocht in de Amerikaanse Burgeroorlog. In het begin vechten ze bij Lewis Farm. De laatste veldslag is de Slag bij Appomattox Courthouse. Daar moest Lee de overgave van de Confederatie tekenen. De Confederatie stort als een kaartenhuis ineen en de regering geëvacueerd. Jefferson Davis is verslagen en de oorlog is voorbij.