Allegorie van de grot: verschil tussen versies
(→Het verhaal: red.) |
|||
| Regel 9: | Regel 9: | ||
== Het verhaal == |
== Het verhaal == |
||
| − | Het verhaal gaat als volgt: stel je voor, zegt Plato, dat mensen in een grot aan een muur vastgeketend zitten, zodanig dat ze slechts recht voor zich uit kunnen kijken. Wat zien ze? Schaduwen van voorwerpen die achter hen door een vuur op de rotswand worden geworpen. Met die schaduwen bedoelt Plato dat wat die gevangenen kennen slechts meningen zijn. Hun kennis is dus geen echte kennis. Ook de voorwerpen die achter hen worden gedragen, zijn slechts tweedehandse kennis. |
+ | Het verhaal gaat als volgt: stel je voor, zegt Plato, dat mensen in een grot aan een muur vastgeketend zitten, zodanig dat ze slechts recht voor zich uit kunnen kijken. Wat zien ze? Schaduwen van voorwerpen die achter hen door een vuur op de rotswand worden geworpen. Met die schaduwen bedoelt Plato dat wat die gevangenen kennen slechts meningen zijn. Hun kennis is dus geen echte kennis. Ook de voorwerpen die achter hen worden gedragen, zijn slechts tweedehandse kennis. |
| + | |||
| + | Om de werkelijkheid te leren kennen, moet de gevangene zich bevrijden van zijn ketenen en een tocht naar het zonlicht aandurven. Dat zonlicht zal hem eerst verblinden, maar als hij eraan gewend is, zal hij de schoonheid van de wereld buiten de grot ontdekken. Echter, als hij terugkeert naar de duistere grot om de andere gevangenen te vertellen over de echte wereld, kan hij niets meer zien. Zijn metgezellen zullen daaruit afleiden dat het zonlicht hem heeft geschaad en zullen weigeren hem naar buiten te volgen. Ze zullen hem zelfs willen doden. Bij dit laatste zinspeelt Plato op [[Socrates]]' veroordeling en dood. |
||
Wat Plato hier zegt is dat wat we om ons heen zien slechts onvolmaakte kopietjes zijn van de eeuwige Vormen in het zonlicht. Pas als de filosoof in staat is om in te zien dat de tijdelijke en veranderlijke dingen om hem heen slechts flauwe afspiegelingen zijn van die eeuwige "Vormen" of "Ideeën", is hij geschikt om leider van de staat te worden. Wie daar niet in slaagt, is veroordeeld om de eeuwige gevangene te blijven van illusies. |
Wat Plato hier zegt is dat wat we om ons heen zien slechts onvolmaakte kopietjes zijn van de eeuwige Vormen in het zonlicht. Pas als de filosoof in staat is om in te zien dat de tijdelijke en veranderlijke dingen om hem heen slechts flauwe afspiegelingen zijn van die eeuwige "Vormen" of "Ideeën", is hij geschikt om leider van de staat te worden. Wie daar niet in slaagt, is veroordeeld om de eeuwige gevangene te blijven van illusies. |
||
Versie van 3 apr 2020 15:14
De allegorie van de grot is een van de beroemdste verhalen van de Griekse filosoof Plato (ca. 427 v. Chr.-347 v.Chr.)
Plato
Zoals je misschien weet, leefde Plato meer dan tweeduizend jaar geleden in Athene. Dankzij zijn leerlingen en tijdgenoten is er veel van zijn werk overgebleven. Plato was niet alleen een bijzonder knap filosoof, maar ook een uitmuntend verteller van verhalen. Met die verhalen, "dialogen", wilde hij zijn leer onderwijzen en verspreiden.
Allegorie
Allegorie van de grot is een passage uit de dialoog Staat (originele Griekse titel:”Πολιτεία/”Politeía”). Het is een zogeheten "socratische dialoog" van Plato, geschreven omstreeks 380 v.Chr. De thema's die hij hierin behandelt zijn rechtvaardigheid, de ideale staat, en de opvoeding van de filosoof. Met "allegorie" wordt in de letterkunde bedoeld: een vertelling waarmee de schrijver eigenlijk iets anders wil zeggen, iets met een diepere betekenis. Wat Plato vertelt over mensen die in een grot zitten opgesloten is een symbool dat naar iets anders verwijst. Dat 'iets' is de moeizame weg die een filosoof en staatsman moet volgen om in het bezit te komen van ware kennis.
Het verhaal
Het verhaal gaat als volgt: stel je voor, zegt Plato, dat mensen in een grot aan een muur vastgeketend zitten, zodanig dat ze slechts recht voor zich uit kunnen kijken. Wat zien ze? Schaduwen van voorwerpen die achter hen door een vuur op de rotswand worden geworpen. Met die schaduwen bedoelt Plato dat wat die gevangenen kennen slechts meningen zijn. Hun kennis is dus geen echte kennis. Ook de voorwerpen die achter hen worden gedragen, zijn slechts tweedehandse kennis.
Om de werkelijkheid te leren kennen, moet de gevangene zich bevrijden van zijn ketenen en een tocht naar het zonlicht aandurven. Dat zonlicht zal hem eerst verblinden, maar als hij eraan gewend is, zal hij de schoonheid van de wereld buiten de grot ontdekken. Echter, als hij terugkeert naar de duistere grot om de andere gevangenen te vertellen over de echte wereld, kan hij niets meer zien. Zijn metgezellen zullen daaruit afleiden dat het zonlicht hem heeft geschaad en zullen weigeren hem naar buiten te volgen. Ze zullen hem zelfs willen doden. Bij dit laatste zinspeelt Plato op Socrates' veroordeling en dood.
Wat Plato hier zegt is dat wat we om ons heen zien slechts onvolmaakte kopietjes zijn van de eeuwige Vormen in het zonlicht. Pas als de filosoof in staat is om in te zien dat de tijdelijke en veranderlijke dingen om hem heen slechts flauwe afspiegelingen zijn van die eeuwige "Vormen" of "Ideeën", is hij geschikt om leider van de staat te worden. Wie daar niet in slaagt, is veroordeeld om de eeuwige gevangene te blijven van illusies.