Afghanistan: verschil tussen versies

Uit Wikikids
Naar navigatie springen Naar zoeken springen
Regel 261: Regel 261:
 
*[[Soennisme|Islam (soennisme)]] (79%)
 
*[[Soennisme|Islam (soennisme)]] (79%)
 
*[[Sjïsme|Islam (sjïsme)]] (18%)
 
*[[Sjïsme|Islam (sjïsme)]] (18%)
*Sikhisme (1%)
+
*[[Sikhisme]] (1%)
*Hindoeïsme(1%)
+
*[[Hindoeïsme]] (1%)
*Boeddhisme(1%)
+
*[[Boeddhisme]] (1%)
   
 
== Bekende Afghanen ==
 
== Bekende Afghanen ==

Versie van 17 jan 2019 17:44

Afghanistan
افغانستان
افغانستان

Flag of Afghanistan (2013–2021).svg  Flag of the Taliban.svg

De vlag van de erkende regering (links) en de vlag van de taliban (rechts)
Afghanistan (orthographic projection).svg
Hoofdstad Kaboel
Aantal inwoners 32.890.171 (2020)
Oppervlakte 652.864 km²
Regeringsvorm Islamitische republiek (erkend) Islamitische theocratie (taliban)
Staatshoofd president Amrullah Saleh
(erkend)
emir Haibatoellah Achoendzada (taliban)
Regeringsleider Abdullah Abdullah
(in ballingschap)
premier Abdul Kabir (taliban)
Religie soennitische islam (85-90%)
sjiitische islam (10-15%)
Officiële talen Dari en Pasjtoe
Munteenheid Afghaanse afghani
Volkslied Melli Tarana (erkend)
geen (taliban, muziek is verboden)
Nationale feestdag Onafhankelijkheidsdag (19 augustus)
Landcode AFG

Afghanistan is een land in Zuid Azië, en het wordt begrensd door: Iran, Pakistan, China, Turkmenistan, Uzbekistan en Tadzjikistan. Vroeger, heel lang geleden, in het begin van de 20e eeuw telde het land Afghanistan maar 4 miljoen inwoners. Dat is nu verachtvoudigd.

Geschiedenis

Afghanistan ligt voor een deel op het Indisch subcontinent. Daardoor delen zij een lange geschiedenis met landen zoals Pakistan, India en Bangladesh. Afghanistan was onderdeel van de oudste beschaving ter wereld, namelijk de Indusbeschaving. Afghanistan kende vroeger 3 religies: Zoroastrisme, hindoeïsme en boeddhisme. Deze reliegies werden op brute wijze weggevaagd door de arabieren, die de islam met zich meebrachten. Daarom is een heel groot deel van de afghanen ook moslim. Later, in de middeleeuwen, ontstond in Kabul, de hoofdstad van wat nu Afghanistan heet, het Mogolrijk. Dit was een rijk dat voor ruim 2 eeuwen over bijna het hele Indisch subcontinent zou heersen. Later viel het uit elkaar door onder andere de komst van de britten. Ook ontstond in de provincie Punjab in Pakistan/india een nieuwe religie: het Sikhisme. Dit sikhisme wordt tot op de dag van vandaag aangehangen door groepen Afghanen, maar helaas hebben veel Sikhs moeten vluchten voor de Taliban.

Aanval van de Britten

Vroeger probeerde de Britten de Afghanen aan te vallen zodat Afghanistan een kolonie van Engeland werd, dit hebben de Britten telkens geprobeerd. Maar het is de Britten nooit gelukt.

Oorlog

De oorlog in Afghanistan begon in oktober 2001. Deze oorlog maakt deel uit van de VS uitgeroepen oorlog tegen de taliban.

Taal

In Afghanistan wordt er verschillende talen gesproken. Inheems en buitenlands. De 2 officiële talen van Afghanistan zijn Dari (Afghaans Perzichs) en Pasjto. Meer dan de helft van de Afghanen is het Dari de moedertaal. En de kleinere talen zijn Oezbeeks, Turkmeens, Nuristani, Beloetsj enz. Het Dari is vrijwel het belangrijkste taal van Afghanistan. Bijna iedereen snapt het. Het wordt ook door heel veel mensen gebruikt. En Pashto niet zoveel. Bijde talen hebben een aanngepast Arabisch alfabet. Tegenwoordig wordt er ook Engels, Hindi en Urdu geleerd. En op universiteiten ook Frans, Duits etc...

Geografie

Afghanistan is een enorm land dat in het oosten en zuiden grenst aan Pakistan, in het westen aan Iran en in het noorden aan Turkmenistan, Oezbekistan en Tadzjikistan. Ook grenst het aan China. Afghanistan ligt in gebergtes, namelijk het hoogland van Iran en de Himalayas. Daarin liggen bergen van wel 7300 meter hoog. Er zijn vele vruchtbare valleien en vlaktes en in het zuiden ligt een grote woestijn.

Klimaat

Bergen is Afghanistan.

Het weer van Afghanistan verwisselt snel hoewel het meeste land droog, maar dan ook kurkdroog is. Je hebt in Afghanistan dan ook een steppeklimaat (noordwesten en noordoosten), een woestijnklimaat (zuiden en midden) en een landklimaat (noordoosten). Hierdoor komt het dat de seizoenen vaak verschillen van warmte, ik geef twee voorbeelden: de winter en de zomer. Je hebt in Afghanistan gewoon koude winters maar in de zomer heb je warme zomers.

Water

Door Afghanistan stromen ook rivieren, bijv. Band-e Amir de Koendoez, de Amu Darja, de Indus, de Kabul, de Panjshir, de Alisjang, de Koenar, de Hariroed, de Helmand etc.

Bestuurlijke indeling

Provincies

Provincie Hoofdstad Aantal districten Inwoners Oppervlakte
Badachsjan Fayzabad 28 805.500 44.059 km²
Badghis Qala-e-Now 7 420.400 20.591 km²
Baghlan Pol-e Chomri 15 782.500 21.112 km²
Balkh Mazar-e Sjarif 15 1.073.000 17.249 km²
Bamyan Bamyan 7 387.300 14.175 km²
Daykundi Nili 9 339.600 8088 km²
Faryab Maymana 14 840.400 48.471 km²
Ghazni Ghazni 19 1.040.100 22.915 km²
Ghowr Chaghcharan 8 485.000 36.479 km²
Helmand Lashkar Gah 13 782.100 58.584 km²
Herat Herat 16 1.544.800 54.778 km²
Jowzjan Sjeberghan 11 452.000 11.798 km²
Kabul Kabul 15 3.071.600 4.462 km²
Kandahar Kandahar 17 886.000 ?
Kapisa Mahmud Raqi 7 374.500 1842 km²
Khost Chost 12 487.400 4152 km²
Kunar Asadabad 15 381.900 11.798 km²
Kunduz Kunduz 7 833.300 8.040 km²
Laghman Mihtarlam 5 378.100 3.843 km²
Lowgar Pol-e Alam 7 322.400 3.880 km²
Nangarhar Jalalabad 22 1.261.900 ?
Nimruz Zaranj 5 138.500 41.005 km²
Nooristan Parun 6 145.400 9.225 km²
Uruzgan Tarin Kowt 6 314.100 30.784 km²
Paktia Gardez 11 467.500 6.432 km²
Paktika Sjaran 19 369.100 19.482 km²
Panjshir Bazarak 7 130.400 3.610 km²
Parvan Charikar 10 560.800 ?
Samangan Aybak 7 327.700 11.262 km²
[[Sar-e Pol (provincie)}Sar-e Pol]] Sar-e Pol 6 472.700 ?
Tachar Taloqan 17 827.500 12.333 km²
Wardak Meydan Sjahr 9 506.300 8938 km²
Zabul Qalat 9 365.920 17.343 km²

Grootste steden

Bevolking

In Afghanistan wonen er heel veel verschillende volken. Vaak zijn dat inheems oftewel volken die speciaal uit dat land komen. Maar er zijn ook mensen uit andere landen die in Afghanistan wonen o.a. de Oezbeken, Turkmenen en Tadzjieken. De drie belangrijkste etnische groepen zijn de Hazara's, Tadzjieken en Pashtuns.

  • Pashtuns (38%)
  • Tadzjieken (24%)
  • Hazara's (23%)
  • Oezbeken (8%)
  • Aimaken (3%)
  • Turkmenen (3%)
  • Beloetsjen (2%)
  • Overige (2%)

Religie

Bekende Afghanen

  • Hamid Karzai, de eerste president van de Islamitische Republiek Afghanistan van 2002 tot 2015
  • Mohammed Omar, talibanleider
  • Dadullah, talibanleider
  • Mohammed Zahir Shah, ex-koning
  • Ahmad Shah Massoud, "De Leeuw van Panjshir" één van de leiders van de Noordelijke Alliantie
  • Khaled Hosseini, bekende schrijver over heel de wereld
  • Daud Khan, de eerste Afghaanse president
  • Ahmad Zahir, de bekendste en meest geliefdste Afghaanse zanger
  • Ashraf Ghani, de huidige president van Afghanistan

Biologie

In het hooggebergte van Afghanistan leeft nog veel wild. Bijvoorbeeld de bedreigde sneeuwpanter en de lammergier. Verder leven er wilde geiten en schapen met lange, spectaculair gedraaide horens, gazellen en halfezels.

Vrijheid voor vrouwen

Afghanistan ook een land, waar vrouwen niet gelijk zijn. Dit komt omdat de regels daar streng zijn. Zo mogen vrouwen bijvoorbeeld niet naar school en ze moeten ook een hoofddoek dragen. En een boerka. Maar er gaan steeds meer vrouwen wel naar school tegenwoordig.

Fotogalerij


Afkomstig van Wikikids , de interactieve Nederlandstalige Internet-encyclopedie voor en door kinderen. "https://wikikids.nl/index.php?title=Afghanistan&oldid=542093"