Ademhaling
Je ademhaling is de manier waarop een mens lucht inademt en de lucht naar zijn longen brengt om de zuurstof eruit te halen. Zuurstof is nodig voor het lichaam om te kunnen leven. En die zuurstof zit in de lucht. Daarom adem je de hele dag door lucht vol zuurstof in via je mond en je neus. Die lucht gaat via de luchtpijp naar je longen, een groot orgaan in je borstkas. In de longen wordt de zuurstof uit de lucht gefilterd. Het hart pompt voortdurend het bloed langs de longen om de zuurstof op te halen. Daarna wordt de zuurstof via het bloed door de rest van het lichaam gebracht.
Je kunt de ademhaling bij mensen ook zien. Als je inademt, worden de longen volgepompt met lucht, als een soort ballon. Je borstkas komt daardoor naar voren. Als je uitademt lopen je longen weer leeg, en gaat je borstkas weer omlaag.
Koolstofdioxide en uitademen
Het lichaam produceert bij alles wat het doet koolstofdioxide. Dat is een afvalstof van het lichaam, en die moet uit het lichaam worden afgevoerd. In de longen wordt niet alleen zuurstof uit de lucht gehaald, maar ook de koolstofdioxide in de lucht gestopt. Als je weer uitademt, wordt de koolstofdioxide dus samen met de lucht uit het lichaam gevoerd. Teveel koolstofdioxide is giftig voor het lichaam. Zo komt het dat als je je erg moet inspannen, het lichaam extra snel gaat ademen. Er wordt dan namelijk veel koolstofdioxide geproduceerd en dat moet snel het lichaam uit.
Fotosynthese
De koolstofdioxide is voor mensen en dieren een afvalstof, maar voor planten juist weer een stof die ze nodig hebben om te groeien. De planten filteren daarom de koolstofdioxide uit de lucht. De planten kunnen van koolstofdioxide, water en licht stoffen maken om van te groeien. Daarbij ontstaat ook weer zuurstof. Dat proces heet fotosynthese. Gek genoeg is de zuurstof voor de planten juist weer een afvalstof, en dus geven ze de zuurstof af aan de lucht. Zo is de cirkel weer rond, want die zuurstof wordt door mensen en dieren weer ingeademd!
Geeuwen
Als iemand moe of verveeld is, verslappen de spieren die zorgen voor de ademhaling. Het lichaam is echter nog wel actief en er ontstaat een tekort aan zuurstof. Het lichaam reageert door te 'geeuwen'. Hierdoor wordt sterk ingeademd en wordt het zuurstofgehalte weer op peil gebracht.
Filmpjes
- SchoolTV filmpje over de ademhaling
- SchoolTV filmpje over gaswisseling tijdens de ademhaling (zuurstof en koolstofdioxide)
- Beeldbankfilmpje over de luchtwegen (alle organen die je voor de ademhaling gebruikt)
- Ademhalingsproef