Ademhaling: verschil tussen versies
k (→Wat zie je: clean up) |
|||
| (17 tussenliggende versies door 11 gebruikers niet weergegeven) | |||
| Regel 1: | Regel 1: | ||
| + | Om te kunnen blijven leven moet je zuurstof inademen. Als je dit niet doet ga je vrijwel meteen dood. Alle [[organismen]] hebben lucht nodig en niemand kan zonder. Zelfs een plant heeft lucht nodig. En je verwacht het niet, vissen ook! In het water zitten namelijk kleine lucht deeltjes waardoor de vissen toch kunnen ademhalen. Kijkuit, wij mensen kunnen dit niet je zal gewoon water in je longen krijgen waardoor je dus kan verdrinken. |
||
| − | Je '''ademhaling''' is de manier waarop een mens lucht inademt en de lucht naar zijn longen brengt om de zuurstof eruit te halen. Zuurstof is nodig voor het lichaam om te kunnen leven. En die zuurstof zit in de lucht. Daarom adem je de hele dag door lucht vol zuurstof in via je mond en je neus. Die lucht gaat via de luchtpijp naar je [[longen]], een groot orgaan in je borstkas. In de longen wordt de zuurstof uit de lucht gefilterd. Het [[hart]] pompt voortdurend het [[bloed]] langs de longen om de zuurstof op te halen. Daarna wordt de zuurstof via het bloed door de rest van het lichaam gebracht. |
||
| + | ==Wat zie je== |
||
| − | Je kunt de ademhaling bij mensen ook zien. Als je inademt, worden de longen volgepompt met lucht, als een soort ballon. Je borstkas komt daardoor naar voren. Als je uitademt lopen je longen weer leeg, en gaat je borstkas weer omlaag. |
||
| + | [[bestand:Diafragma ademhaling.gif|right|thumb|de ademhaling]] |
||
| + | Als je ademhaalt, zie je je buik en borst bewegen. Je ademt in en uit. De ribben beschermen de longen in de borstkast. Tussen de ribben zitten spieren, die zijn hier weggelaten. Samen met de buikspieren maken ze de borstkast groter of kleiner. Dit is het middenrif. Dat gaat omhoog als de buikspieren zich samentrekken. Je ademt uit en weer in. In en weer uit. |
||
| + | [[Categorie:De mens]] |
||
| − | ==Koolstofdioxide en uitademen== |
||
| ⚫ | |||
| − | Het lichaam produceert bij alles wat het doet [[koolstofdioxide]]. Dat is een afvalstof van het lichaam, en die moet uit het lichaam worden afgevoerd. In de longen wordt niet alleen zuurstof uit de lucht gehaald, maar ook de koolstofdioxide in de lucht gestopt. Als je weer uitademt, wordt de koolstofdioxide dus samen met de lucht uit het lichaam gevoerd. Teveel koolstofdioxide is giftig voor het lichaam. Zo komt het dat als je je erg moet inspannen, het lichaam extra snel gaat ademen. Er wordt dan namelijk veel koolstofdioxide geproduceerd en dat moet snel het lichaam uit. |
||
| − | == |
+ | ==Ademhaling== |
| + | Bij ademhaling stroomt er lucht naar een van de longen. Waarbij zuurstof vanuit de lucht wordt opgenomen in het bloed en [[koolstofdioxide]] wordt afgegeven aan de lucht. De zuurstofarme en koolstoolstofdioxiderijke lucht wordt vervolgens weer uitgeademd door de neus of mond. |
||
| − | De koolstofdioxide is voor mensen en dieren een afvalstof, maar voor planten juist weer een stof die ze nodig hebben om te groeien. De planten filteren daarom de koolstofdioxide uit de lucht. De planten kunnen van koolstofdioxide, water en licht stoffen maken om van te groeien. Daarbij ontstaat ook weer zuurstof. Dat proces heet [[fotosynthese]]. Gek genoeg is de zuurstof voor de planten juist weer een afvalstof, en dus geven ze de zuurstof af aan de lucht. Zo is de cirkel weer rond, want die zuurstof wordt door mensen en dieren weer ingeademd! |
||
| + | ==Ademhalingsproces== |
||
| − | == Geeuwen == |
||
| + | Ademhaling gebeurt meestal onbewust maar men kan ook bewust in en/of uit ademen of de adem even inhouden. Onbewust inademen wordt gestuurd door een impuls vanuit het ademhalingscentrum in het verlengde merg van de [[hersenstam]]. Dit centrum reageert op de koolstofdioxideconcentratie. Stijgt deze concentratie, dan wordt er sneller geademd om de concentratie terug te brengen op optimaal niveau. |
||
| − | Als iemand moe of verveeld is, verslappen de spieren die zorgen voor de ademhaling. Het lichaam is echter nog wel actief en er ontstaat een tekort aan zuurstof. Het lichaam reageert door te 'geeuwen'. Hierdoor wordt sterk ingeademd en wordt het zuurstofgehalte weer op peil gebracht. |
||
| + | ==Ademhaling in rust== |
||
| − | ==Filmpjes== |
||
| + | In rust ademen volwassenen ongeveer 12 tot 15 keer per minuut. |
||
| − | *[http://beeldbank.schooltv.nl/oneclip.jsp?id=1102 SchoolTV filmpje over de ademhaling] |
||
| + | |||
| − | *[http://beeldbank.schooltv.nl/oneclip.jsp?id=1108 SchoolTV filmpje over gaswisseling tijdens de ademhaling (zuurstof en koolstofdioxide)] |
||
| + | ==Ademhaling tijdens sport (inspanning)== |
||
| − | *[http://beeldbank.schooltv.nl/oneclip.jsp?id=1104 Beeldbankfilmpje over de luchtwegen] (alle organen die je voor de ademhaling gebruikt) |
||
| + | Vlak voor en tijdens de sport past de ademhaling zich aan. Impulsen vanuit hogere hersencentra, [[spieren]],gewrichten, warme en koude zintuigcellen en het balans tussen [[zuurstof]], [[koolstofdioxide]],waterstof in de bloedvaten en hersenstam verhogen de ademhaling. De ademhaling past zich aan de verhoogde vraag naar zuurstof. Na het sporten daalt de ademhaling snel, maar het duurt een tijd voordat de ademhaling terugkeert naar rustende niveaus. Bij een hevige sport/inspanning kan de ademhaling oplopen tot 80 keer per minuut. |
||
| − | *[http://beeldbank.schooltv.nl/oneclip.jsp?id=1218 Ademhalingsproef] |
||
| ⚫ | |||
Versie van 5 mei 2020 16:31
Om te kunnen blijven leven moet je zuurstof inademen. Als je dit niet doet ga je vrijwel meteen dood. Alle organismen hebben lucht nodig en niemand kan zonder. Zelfs een plant heeft lucht nodig. En je verwacht het niet, vissen ook! In het water zitten namelijk kleine lucht deeltjes waardoor de vissen toch kunnen ademhalen. Kijkuit, wij mensen kunnen dit niet je zal gewoon water in je longen krijgen waardoor je dus kan verdrinken.
Wat zie je
Als je ademhaalt, zie je je buik en borst bewegen. Je ademt in en uit. De ribben beschermen de longen in de borstkast. Tussen de ribben zitten spieren, die zijn hier weggelaten. Samen met de buikspieren maken ze de borstkast groter of kleiner. Dit is het middenrif. Dat gaat omhoog als de buikspieren zich samentrekken. Je ademt uit en weer in. In en weer uit.
Ademhaling
Bij ademhaling stroomt er lucht naar een van de longen. Waarbij zuurstof vanuit de lucht wordt opgenomen in het bloed en koolstofdioxide wordt afgegeven aan de lucht. De zuurstofarme en koolstoolstofdioxiderijke lucht wordt vervolgens weer uitgeademd door de neus of mond.
Ademhalingsproces
Ademhaling gebeurt meestal onbewust maar men kan ook bewust in en/of uit ademen of de adem even inhouden. Onbewust inademen wordt gestuurd door een impuls vanuit het ademhalingscentrum in het verlengde merg van de hersenstam. Dit centrum reageert op de koolstofdioxideconcentratie. Stijgt deze concentratie, dan wordt er sneller geademd om de concentratie terug te brengen op optimaal niveau.
Ademhaling in rust
In rust ademen volwassenen ongeveer 12 tot 15 keer per minuut.
Ademhaling tijdens sport (inspanning)
Vlak voor en tijdens de sport past de ademhaling zich aan. Impulsen vanuit hogere hersencentra, spieren,gewrichten, warme en koude zintuigcellen en het balans tussen zuurstof, koolstofdioxide,waterstof in de bloedvaten en hersenstam verhogen de ademhaling. De ademhaling past zich aan de verhoogde vraag naar zuurstof. Na het sporten daalt de ademhaling snel, maar het duurt een tijd voordat de ademhaling terugkeert naar rustende niveaus. Bij een hevige sport/inspanning kan de ademhaling oplopen tot 80 keer per minuut.