Theodor Herzl
Theodor Herzl (geboren te Boedapest in het Keizerrijk Oostenrijk op 2 mei 1960, overleden te Reichenau an der Rax in Oostenrijk-Hongarije op 3 juli 1904) was een Joods-Oostenrijk-Hongaarse ideoloog. Herzl is de grondlegger van de Zionistische Wereldorganisatie en wordt gezien als de vader van het moderne zionisme.
Leven
Theodor Herzl werd geboren in Boedapest, op dat moment gelegen in het Hongaarse deel van het Keizerrijk Oostenrijk. Hij was de zoon van Jacob Herzl en Jeanette Diamant, een zakenman en een vrouw uit een textielfamilie. De familie was niet streng religieus, maar vierde wel de joodse feesten. Herzl zat op het Evangelisch Gymnasium in Wenen en ging daarna studenten. Op de universiteit studeerde hij rechten en werd hij lid van een nationalistische studentenvereniging. Als student kreeg hij regelmatig te maken met antisemitisme (jodenhaat); Herzl werd zijn studentenvereniging uitgezet na een anti-Joods protest. In 1884 promoveerde Herzl en werd hij doctor in de rechtsgeleerdheid.
Herzl had ook veel interesse in schrijven en literatuur, en ging na zijn studie in Wenen aan de slag voor de liberale krant Neue Freie Presse. Tijdens Dreyfusaffaire tussen 1895 en 1906, waarbij Franse officieren de Joods-Franse officier Alfred Dreyfus valselijk beschuldigden van spionage, was Herzl verslaggever voor zijn krant in Parijs. Officier Dreyfus werd naar later bleek in 1895 veroordeeld aan de hand van valse verklaringen, maar een groep genaamd de antidreyfusards probeerden eerst met antisemetische bedoelingen de heropening van de rechtszaak te voorkomen. De omstreden veroordeling van Dreyfus leidde ertoe dat Herzl een jaar later een boek getiteld Der Judenstaat (Nederlands: 'De Jodenstaat') uitbracht. In het boek verklaart Herzl dat Joden zich niet kunnen aanpassen aan de Europese volkeren, omdat ze altijd worden gediscrimineerd. Herzl verklaarde daarom dat er een Joodse staat moest komen, waar alleen Joden zouden wonen.
Zionisme
Tussen 1896 en 1897 ontmoette Herzl regelmatig de dominee William Hechler. Hechler legde aan Herzl het Bijbelse begrip van het Beloofde Land uit. Ook kwam Herzl via Hechler in contact met groothertog Frederik I van Baden en diens broer keizer Wilhelm II van Duitsland. Via de groothertog van Baden kon Herzl steun verwachten van de Duitse keizer. In 1897 richtte Herzl de Zionistische Wereldorganisatie (toen nog 'Zionistische Organisatie' geheten), die het eerste zionistische congres organiseerde. Hechler werd door Herzl als christenzionist uitgenodigd. In het Baselprogram verklaarde de organisatie dat ze als doel heeft om een Joodse staat op te richten.