Pools-Litouwse Gemenebest

Werk in uitvoering! Aan dit artikel wordt de komende uren of dagen nog gewerkt. Belangrijk: Laat dit sjabloon niet langer staan dan nodig is, anders ontmoedig je anderen om het artikel te verbeteren. De maximale houdbaarheid van dit sjabloon is twee weken na de laatste bewerking aan het artikel. Kijk in de geschiedenis of je het artikel kunt bewerken zonder een bewerkingsconflict te veroorzaken.

Dit artikel is nog niet af.

Republiek van de Poolse Kroon en Grootvorstendom Litouwen Rzeczpospolita Korony Polskiej i Wielkiego Księstwa Litewskiego
Hoofdstad	Krakau (1569-1596) Warschau (1596-1795)
Oppervlakte	± 815,000 km² (1582) ± 990,000 km² (1618)
Aantal inwoners	± 6.500.000 (1582) ± 10.500.000 (1618)
Taal	Latijn, Pools, Duits, Wit-Russisch, Oekraïens, Litouws, Jiddisch, Lets, Estisch, Russisch en Nederduits
Religie	Rooms-katholiek
Adellijk huis	Huis Jagiello (1569-1587) Huis Wasa (1587-1668) Huis Wettin (1697-1763)
Bestuursvorm	Monarchie
Portaal Geschiedenis

Het Pools-Litouwse Gemenebest, vaak Polen-Litouwen genoemd, was een land dat bestond van 1569 tot 1795. Het land ontstond doordat het koninkrijk Polen en het grootvorstendom Litouwen één land werden. Polen-Litouwen was een van de grootste en meest bevolkte landen in de 16e en 17e eeuw. De twee officiële talen van het land waren Latijn en Pools, maar er werden ook andere talen gesproken. Het gemenebest was in feite een federatie tussen Litouwen en Polen. Beide landen hadden een mate van zelfbestuur. Zij hadden dezelfde vorst (personele unie). De koning van Polen was namelijk ook de groothertog van Litouwen.

Hoewel beide landen waren officieel gelijk, maar in feite had Polen meer macht dan Litouwen. De hoofdstad van het land lag ook Polen. Het gemenebest was vrij modern van zijn tijd. Het was oorspronkelijk een kiesmonarchie, waarin de koning gekozen werd door het parlement. De macht van de koning werd ook beperkt door het parlement. Vanaf 1791 was het land een constitutionele monarchie. Ook was er godsdienstvrijheid, wat toen erg bijzonder was.

Het land viel uiteen tijdens de Poolse delingen. Dit betekende dat het land werd opgedeeld tussen Oostenrijk, Rusland en Pruisen.

Geschiedenis

Unie van Lublin

Het samenworden van het koninkrijk Polen en het grootvorstendom Litouwen gebeurde door middel van de Unie van Lublin. De keuze van de koningen gebeurden door een stemming door edelen.

Koningen en groothertogen

• Sigismund II August (1569-1572)
• Hendrik (1573-1575)
• Stefanus (1575-1586)
• Sigismund III/IV (1586-1632)
• Wladislaus IV/II (1632-1648)
• Jan II Casimir (1648-1668)
• Michaël (1668-1673)
• Jan III Sobieski (1673-1674)
• August II (1674-1704)
• Stanislaus (1704-1709)
• August II (1709-1733)
• August III (1733-1763)
• Stanislaus August (1764-1795)

Sommige heersers hadden twee rangnummers. Dit komt doordat zij een ander rangnummer hadden in Litouwen als in Polen.