Gospels

Mahalia Jackson

Gospel of Gospelmuziek is een muziekstijl die is ontstaan uit de Afro-muziek die de (voormalige) slaven zongen en speelden, eerst nog op de katoenvelden van de zuidelijke staten van de Verenigde Staten. De originele gospel behoort tot de zogeheten Negrospirituals. Dit zijn traditionele religieuze volksliederen van de Noord-Amerikaanse zwarte slaven, waarin westerse en Afrikaanse elementen versmelten. De teksten zijn christelijk geïnspireerd en verwijzen vaak naar het Oude Testament. De melodieën zijn eenvoudig en aanvankelijk droevig of klagend. Deze muziek ging zich rond 1900 'mengen' met de muziek en zang uit Europa en kreeg (religieuze) elementen vanuit de blanke cultuur van met name Britse (kerk)gezangen. De muziek is sterk ritmisch en heeft dus vooral te maken met het geloof. Het wordt vaak gezongen door een koor met een soort van voorzanger of solist. Oorspronkelijk zong het koor vooral droevige klaagzangen (hymnen), soms neuriënd. Deze hymnen stamde al uit de 18e eeuw. Tegenwoordig wordt het koor en de voorzanger begeleid met een (kerk)orgel of piano en een kleine combo (drum en elektrische gitaren) en gaat het er veel uitbundiger aan toe. Tijdens de kerkelijke eredienst waar de gospels gezongen worden, ontstaat vaak tijdens de preek een soort van wisselwerking van 'vraag en antwoord' tussen de voorganger en de gemeente (zeg maar het publiek in de kerk). Dit verschijnsel zie je later ook terug in de soulmuziek. Rond de jaren 1935 is er een invloed vanuit de blues, vooral door Thomas Andrew Dorsey (1899-1993). Zo ontstaat de gospel 'nieuwe stijl'. In de jaren 1940-1950 wordt gospelmuziek in Amerika helemaal 'big business': bladmuziek en (78 toeren) grammofoonplaten gaan als warme broodjes over de toonbank. "Up Above My Head" van Sister Rosetta Tharpe (1915-1973) wordt een tophit.

Het Engelse woord gospel komt van het Oud-Engelse goð ('goed') en spell ('nieuws, boodschap'). Het betekent zoiets als 'goed nieuws' of 'goede/blijde boodschap'. In de gezangen is behalve het geloof ook de strijd om gelijke burgerrechten terug te vinden. In de jaren 1970 nemen veel blanke kerken (ook in Europa) de ritmische manier van zingen uit de gospel over. In Nederland zijn de Continental Singers het bekendste voorbeeld.

Een belangrijke vertolkster (zangeres die dit muziekgenre zingt) is Mahalia Jackson (1911-1972). Zij wordt ook wel de koningin (First Lady) van de gospelmuziek genoemd. Later ontstond vanuit een mix van de gospel en de rhythm-and-blues de soul. In diezelfde periode zong de later bekende rock-'n-roll zanger Elvis Presley ook gospels. Tot voor kort was Aretha Franklin (1942-2018) een belangrijke vertolkster van de gospel.

Links

Youtube:

Gospels

Links

Navigatiemenu

Zoeken