Noord-Macedonië

Zoek je iets anders? Klik dan hier

Republiek Noord-Macedonië Република Северна Македонија (Republika Severna Makedonija )
Hoofdstad	Skopje
Aantal inwoners	1.832.696 (2021)
Oppervlakte	25.713 km²
Regeringsvorm	Parlementaire republiek
President	Stevo Pendarovski (sinds 2019)
Premier	Dimitar Kovačevski (sinds 2022)
Godsdienst	Christendom (70,7%) Islam (28,6%) Geen religie (0,5%) Overig (0,2%)
Taal	Macedonisch (Македонски) Albanees (Shqip)
Munteenheid	Noord-Macedonische denar
Volkslied	Denes nad Makedonija
Nationale feestdag	2 augustus
Landcode	MKD

Noord-Macedonië (ook wel Macedonië genoemd) is een land in het zuidoosten van Europa. Het ligt op de Balkan en grenst aan Albanië, Bulgarije, Servië en Griekenland. De hoofdstad van Noord-Macedonië is Skopje. Een andere belangrijke stad is Ohrid. Ohrid wordt gezien als "de tweede hoofdstad". Griekenland erkende Noord-Macedonië lange tijd niet. De wereldberoemde Alexander de Grote kwam uit Macedonië, maar Macedonië is ook een regio in Griekenland! Griekenland was daarom bang dat Macedonië ging zeggen dat Alexander de Grote in hun land was geboren. In werkelijkheid is Alexander geboren in het Griekse deel.

Op 12 februari 2019 is de naam na lang onderhandelen veranderd van "Macedonië" in "Noord-Macedonië". Op deze manier probeert men een einde te maken aan de jarenlange ruzie.

Geschiedenis

Oudheid

Het gebied waar Noord-Macedonië vandaag de dag ligt, heette gedurende oudheid Paeonië. In deze regio worden twee volkeren, dit waren de Thraciërs en de Illyriërs. Het land Noord-Macedonië ligt vandaag te dag ten noorden van de historische streek Macedonië. Deze streek werd bewoond door Grieken. De streek werd later tot land omgevormd. Onder de Macedonische koning Alexander de Grote, groeide dit land binnen een paar jaar uit tot een wereldrijk. Macedonië rijkte uit van de zuidelijke Balkan tot Egypte tot India.

Alexander wist binnen zijn korte leven dit grote rijk te stichten. Na zijn dood ging het over op diens troonopvolgers en raakte het rijk beetje bij beetje in verval. In 168 v.Chr. werd het gebied een provincie van het Romeinse Rijk en later een deel van het Byzantijnse Rijk.

Middeleeuwen en het Ottomaanse Rijk

De Balkan tijdens het verval van het Ottomaanse Rijk gedurende 1912.

Rond 600 n.Chr. drongen verschillende Servische en Bulgaarse volkeren door de zuidelijke Balkan, waaronder door Macedonië. Er volgde een strijd tussen de volkeren en de Byzantijnse keizers. Hierdoor waren de volkeren of de keizers de baas. Ondertussen werd de regio ook onderworpen aan het orthodox christendom. In de bloeitijd had keizer Basileios I gezag tot aan de Donau. In Macedonië was hierdoor een culturele bloei aan de gang, waarbij veel aandacht was voor de klassieke geleerdheid. Deze periode wordt de Macedonische renaissance genoemd. Na de Slag van Manzikert verslapte het gezag en na de vierde Kruistocht van 1204 en de oprichting van het Latijns Keizerrijk verslapte het gezag al helemaal. Hierdoor kregen de Slavische volkeren meer macht en konden zo staten creëren. In 1345 annexeert Servië een deel van Noord-Macedonië. Ondertussen waren ook de Turken met een opruk bezig en annexeerde de zuidelijke helft van Noord-Macedonië.

Tijdens deze periode werd de oorspronkelijke Griekse bevolking verdrongen door de Slavische bevolking. Het oorspronkelijke Macedonisch van de oudheid, een Grieks dialect, verdween daarmee ook. Het huidige Macedonisch is een Slavische taal, afgeleid van onder meer het Servisch. Tussen de 14e eeuw en 1912 was Noord-Macedonië, net als Servië, onderdeel van het Ottomaanse Rijk. Dit rijk was het rijk van de Turken en de voorloper van het huidige Turkije. Het Ottomaanse Rijk zou eeuwenlang een grote invloed hebben in de regio.

Onderdeel van Joegoslavië

Josip Broz Tito was 1943 tot 1980 de leider van Joegoslavië

In de 19e eeuw raakt het Ottomaanse Rijk in verval en valt langzamerhand uit elkaar. Begin 20e eeuw wordt koninkrijk Servië onafhankelijk en veroverd in 1912 Noord-Macedonië op het Ottomaanse Rijk. Het eens zo machtige Ottomaanse Rijk is letterlijk aan het instorten. Enkel het zuidoostelijke deel veroverd Servië niet, maar wordt door Bulgarije veroverd. In 1919, na de Eerste Wereldoorlog, wordt besloten dat Bulgarije dit alsnog moet afstaan aan Servië.

Tussen 1918 en 1929 was Noord-Macedonië onderdeel van het Koninkrijk der Serven, Kroaten en Slovenen. Dit land ontstaat na zowel de val van het Ottomaanse Rijk als de val van Oostenrijk-Hongarije. In 1929 wordt het land omgevormd tot Joegoslavië. Toentertijd was het land nog een koninkrijk. Noord-Macedonië heette toen het Vardarbanaat en kreeg Skopje als hoofdstad. Na de Tweede Wereldoorlog werd Joegoslavië een socialistische staat onder Tito. In 1946 kreeg het gebied de naam Macedonië. Joegoslavië was geen communistisch land, zoals de Sovjet-Unie of Oost-Duitsland, maar een socialistische staat. Joegoslavië had bijvoorbeeld contact met westerse landen en was tegen het beleid van de Sovjet-Unie. Aan de andere kant was Joegoslavië ook een dictatuur zonder recht op privébezit of vrijheid van meningsuiting.

Na de dood van Tito begon Joegoslavië ineen te storten. Er waren spanningen tussen de verschillende republieken en ook onderging het land een economische crisis. Uiteindelijk leidde dit tot onafhankelijkheidsoorlogen, zoals in Slovenië en Kroatië. In deze chaos kon Macedonië zich afsplitsen van de rest van Joegoslavië. Macedonië zelf ondervond weinig van de oorlogen in Joegoslavië en kon zich haast ongeschonden afsplitsen.

Na de onafhankelijkheid

Op de dit bilboard staat "De EU helpt Macedonië met 260.000 euro per dag. Samen voor een Europees Macedonië."

Op 8 september 1991 werd Noord-Macedonië onafhankelijk van Joegoslavië. Het land ging de Republiek Macedonië heten, maar hier was Griekenland het niet mee eens. Macedonië is namelijk een streek in Griekenland, waar veel Griekse cultuur (waaronder Alexander de Grote) vandaan kwam. Van de historische streek Macedonië lag slechts een heel klein deel in het land Macedonië zelf. Toen Macedonië is 1993 lid werd van de Verenigde Naties, blokkeerde Griekenland dit ook, maar gaf op toen het land werd aangeduid als de Voormalige Joegoslavische Republiek Macedonië of FYROM (Former Yugoslavian Republic of Macedonia) in het Engels. Griekenland blokkeerde echter nog wel het lidmaatschap van Macedonië van de Europese Unie.

In 1998 kwam de extreem-nationalistische regering van premier Gregoriefski aan de macht, terwijl er ook in Kosovo oorlog uitbrak. Dit leidde tot een conflict met Albanië. Veel Albanezen leefden namelijk ook in Macedonië en deze wilde onafhankelijkheid, net als Kosovo. In 2001 werd de strijd beëindigd tijdens het akkoord van Ohrid. De Albanezen in Macedonië kregen meer rechten, terwijl deze Albanezen de wapens neerlegden.

In juni 2018 werd een akkoord tussen Griekenland en Macedonië bereikt over een naamswijziging. Het land ging vanaf nu de Republiek Noord-Macedonië heten. Beide parlementen keurden dit goed en de inwoners van Macedonië keurden dit ook via een referendum goed. De belofte van Griekenland was dat het niet meer dwars zou liggen in de aanvraag van het EU-lidmaatschap van Noord-Macedonië. Sinds 12 februari 2019 heet het land Noord-Macedonië. Later dat jaar volgde een besprekingen over het starten van de onderhandelingsgesprekken van de EU met Noord-Macedonië en Albanië. Deze werden echter neergeslagen doordat Frankrijk en Nederland dit niet wilden. Noord-Macedonië werd op 27 maart 2020 lid van de NAVO.

Geografie

Een stukje landschap van Noord-Macedonië.

Noord-Macedonië ligt op de Balkan, in Zuid-Oost-Europa. Het grenst aan Albanië, Griekenland, Bulgarije en Servië. Noord-Macedonië grenst aan geen enkele zee. In Noord-Macedonië wonen 2.087.171 mensen (2013) en het land heeft een oppervlakte van 25.713 km² (1,8% water). De bevolkingsdichtheid is 81 mensen per vierkante kilometer. Het landschap van Noord-Macedonië is bergachtig, het grootste deel is tussen de 600 en 900 meter hoog. De Korab is met 2764 meter de hoogste berg van het land. Deze berg ligt op de grens met Albanië. De hoogste berg die helemaal in Noord-Macedonië ligt, is de Titov Vrv (2748 m). In het westen en noorden liggen bergketens. Noord-Macedonië heeft tientallen meren, het Doiranmeer, het Prespameer, en het Meer van Ohrid zijn de grootste meren. De rivier de Vardar is met haar 388 km lengte de langste rivier van het land en stroomt door de hoofdstad Skopje.

Omdat Noord-Macedonië bijna op de grens van 3 aardplaten ligt, komen er soms aardbevingen voor.

Klimaat

De Korab, de hoogste berg van Noord-Macedonië.

Noord-Macedonië heeft een gematigd landklimaat. Het weer wordt ook beïnvloed door de Middellandse Zee. Het land heeft warme en droge zomers en koele winters met neerslag. Met uitzondering van de zomer, wordt de temperatuur bepaald door de vele bergen die er zijn. In de zomer is het er wel 30 tot 40 graden. De warme zomermaand wordt afgesloten door flinke onweersbuien. In de bergen valt veel sneeuw. Op sommige plekken blijft de sneeuw soms tot mei of juni liggen. Skopje heeft in de winter ook vaak last van grote sneeuwbuien. Doordat Noord-Macedonië in de Balkan ligt, zijn er vaak grote verschillen tussen de dag- en nachttemperatuur.

De gemiddelde temperatuur voor augustus is 26 °C, dit is ook de hoogste gemiddelde temperatuur van het jaar. De laagste gemiddelde temperatuur is -6 °C in januari. In juli en augustus heeft Noord-Macedonië de meeste zonne-uren. De hoofdstad Skopje heeft 2094 zonne-uren per jaar. In de wintermaanden valt veel neerslag, het meeste in november en december.

Dieren

Skopje.

Noord-Macedonië heeft een zeer gevarieerde flora en fauna. De bruine beer, lynx en de jakhals zijn beschermde dierensoorten in het land. Er leven ook wolven, maar deze zijn niet beschermd, omdat ze een bedreiging vormen voor schapen en koeien. In de nationale parken leven bijna dezelfde dieren als bij ons. Verder komen er veel schildpadden voor. In de meren komen karpers, brasems, meervallen en baarzen voor. De Strumica-alver, Dojran-alver, Ohrid-forel, Dojran-voorn en de Macedonische serpeling zijn uniek voor Noord-Macedonië. Er zijn ook veel vogelsoorten, waaronder trekvogels, gieren, ooievaars en arenden.

Grote steden

Grote steden in het land zijn:

• Skopje - 500.000 inwoners
• Kumanovo - 78.000
• Bitola - 78.000
• Prilep - 70.000
• Tetovo - 55.000

Bevolking

Algemeen

De traditionele kleding van het Macedonische volk

Noord-Macedonië heeft meer dan 2 miljoen inwoners en het land heeft nog steeds te maken met een bevolkingsgroei. Deze groei vlakt de afgelopen jaren door emigratie en vergrijzing af. Zo'n 65% van de bevolking is Macedoniër en 25% is Albanees. Daarnaast zijn er nog kleine groepen Turken, Romani, Serviërs, Bosniaken, Kroaten, Montegrijnen en Bulgaren.

Het land heeft nog altijd te maken met schendingen van de mensenrechten. Bedreigingen en intimidatie aan mensenrechtenactivisten en journalisten en meldingen van mishandeling door de politie komen veel voor in het land. Vanwege de aanvraag voor het EU-lidmaatschap is dit de laatste jaren aanzienlijk gedaald. Diverse wetten hebben mishandelingen en bedreigingen voorkomen of zwaar (of zwaarder) bestraft. In 2019 werd voor het eerst een Gay Pride in de hoofdstad Skopje gehouden.

Talen

Het Macedonische alfabet in schrijfletters.

De officiële taal van Noord-Macedonië is het Macedonisch. Dit is een Slavische taal, die sommige wordt gezien als een dialect van het Bulgaars. Sprekers van beide talen kunnen elkaar namelijk vrij makkelijk verstaan. Daarnaast is ook het Albanees een officiële taal, maar enkel in speciale situaties. In gemeenten waar meer dan 20% van de bevolking Albanees spreekt, worden de overheidsdiensten ook in het Albanees aangeboden. Daarnaast wordt dit ook in grote steden gedaan. In deze gemeenten en steden vind men ook straatnaamborden in zowel het Macedonisch als Albanees. Het aanbieden van het Albanees door de overheid was het gevolg van het akkoord van Ohrid uit 2002.

Daarnaast zijn er diverse minderheidstalen in Noord-Macedonië, waaronder het Turks, Grieks en Servisch.

Religie

De gevel van de Šarena Džamija-moskee in Tetovo uit 1438.

In Noord-Macedonië is 65% van het land christelijk. Zij hangen voornamelijk de Macedonisch-Orthodoxe Kerk aan, één van de oosters-Orthodoxe kerken. Deze kerken verschillen op diverse vlakken met de protestantse en katholieke kerken in de rest van Europa. In Noord-Macedonië zijn meer dan 1800 kerken en het land zelf is in 10 bisdommen ingedeeld.

33% van het land is islamitisch, waarmee het land na Kosovo, Bosnië en Herzegovina en Albanië het hoogste aantal moslims van Europa heeft. Deze moslims zijn van Europese afkomst en komen voornamelijk uit Albanië, Turkije en Roemenië. Er zijn weinig Macedonische moslims in het land. Er zijn zo'n 580 moskeeën in Noord-Macedonië. 1,5% van het land hangt een andere of geen religie aan.

Politiek

Landelijke politiek

Het parlementsgebouw van Noord-Macedonië in Skopje.

Noord-Macedonië is een republiek, waardoor het staatshoofd een president is. De huidige president van Noord-Macedonië is Stevo Pendarovski en de huidige premier van het land is Oliver Spasovski. Om president van Noord-Macedonië te worden, moet iemand de Noord-Macedonische nationaliteit hebben, minimaal 40 jaar oud zijn en de laatste tien jaar in het land gewoond hebben. De president wordt gekozen in verkiezingen en een kandidaat moet hierbij minimaal 50% van de stemmen behalen om president te worden. Gebeurd dit niet wordt er een tweede rond gehouden, waarin de twee populairste kandidaten het tegen elkaar opnemen.

Het parlement van Noord-Macedonië is het Assemblee van Noord-Macedonië, dat bestaat uit één kamer van 120 leden. In het parlement zijn er altijd 3 zetels die de Macedoniërs buiten Noord-Macedonië vertegenwoordigen. Om de vier jaar zijn er verkiezingen en een parlementslid kan geen ontslag nemen.

Europese Unie

De Europese Unie en Noord-Macedonië

Noord-Macedonië vroeg op 22 maart 2004 het lidmaatschap voor de Europese Unie aan. Het motto hiervan was De zon is ook een ster. Dit verwijst naar de zon op de Noord-Macedonische vlag en de sterren op de EU-vlag; oftewel Noord-Macedonië hoort ook bij de Europese Unie. Het grootste struikelblok was dat Griekenland dit niet wilde, vanwege de naam van het land. In 2018 werd hierover een akkoord bereikt, waarna Griekenland de aanklachten liet vallen en Noord-Macedonië in 2019 zijn huidige naam kreeg - enkel vanwege het EU-lidmaatschap.

De Noord-Macedonische regering loste ook andere struikelblokken op, zoals de bescherming van de Albanese minderheid en lhbt'ers. Later in 2019 zou er een bespreking zijn over het starten van de toetredingsonderhandelingen met Noord-Macedonië en Albanië. Frankrijk stemde echter tegen, aangezien volgens de Franse president Emmanuel Macron eerst de Europese Unie hervormd moest worden. Ook Nederland stemde tegen. Volgens de Nederlandse regering voldeed Noord-Macedonië wel aan de eisen, maar Albanië niet. Een voorstel van Nederland om enkel met Noord-Macedonië de onderhandelingsgesprekken te laten beginnen werd afgewezen. De Noord-Macedonische regering kondigde nieuwe verkiezingen aan, terwijl de Europese Unie de toetredingsprocedure veranderde. Door het veranderen van de toetredingsprocedure konden volgens Nederland de onderhandelingsprocedures beginnen en ook Macron bewoog zich naar de start van deze gesprekken toe.

De voornaamste reden voor toetreding tot de Europese Unie is volgens Noord-Macedonië dat het land hierdoor meer welvarend wordt. Voor het land wordt het makkelijker om te exporteren en importeren en daarnaast ontvangt het land veel subsidies voor allerlei zaken in het land. Toetreden zou ook voor het toerisme aantrekkelijk zijn, aangezien toeristen uit de Europese Unie geen paspoort nodig hebben. Op 23 maart 2020 zijn de onderhandelingsgesprekken tussen de EU en Noord-Macedonië gestart, nadat de toetredingsprocedure onder druk van Nederland en Frankrijk is veranderd.

Economie

De kerk van Johannes de evangelist aan het meer van Ohrid.

Na de onafhankelijkheid raakte het land aanvankelijk in een economische crisis door onder meer economische sancties, een blokkade door Griekenland en problemen bij de banken. Vanaf 1996 groeide de economie weer, maar werd in 1999 en 2001 opnieuw getroffen door de Kosovo-oorlog en het etnisch conflict. De werkloosheid was in 2005 38% en in 2015 27%, waarmee deze dus gedaald is. In 2009 werd Noord-Macedonië als vierde beste land genoemd, die de overstap naar een open markteconomie maakte. Het land weet namelijk de economie op een langzame, maar stabiele manier te laten groeien.

De munteenheid van het land is de Noord-Macedonische denar. Om buitenlandse bedrijven en investeringen te trekken maakt het land gebruik van belastingvoordelen. Voornamelijk chemische producten en machines en machineonderdelen worden in Noord-Macedonië geproduceerd. De grootste handelspartners van Noord-Macedonië zijn Duitsland, het Verenigd Koninkrijk, Griekenland en Italië. Ook wordt er veel gehandeld met andere Balkanlanden. Toerisme vormt ook een groot onderdeel van de Noord-Macedonische economie. De meeste toeristen komen uit Turkije, Servië, Griekenland, Bulgarije en Polen. Door middel van het opknappen van bezienswaardigheden en toerismecampagnes wordt het toerisme gestimuleerd.

Fotogalerij

• 

  Locatie in Europa

• 

  Satellietfoto

• 

  Vlag van Noord-Macedonië

• Macedonië comwapen.gif

  Wapen van Noord-Macedonië in de communistische periode

Externe link

• CIA worldfactbook

	Europese Unie
Lidstaten: België · Bulgarije · Cyprus · Denemarken · Duitsland · Estland · Finland · Frankrijk · Griekenland · Hongarije · Ierland · Italië · Kroatië · Letland · Litouwen · Luxemburg · Malta · Nederland · Oostenrijk · Polen · Portugal · Roemenië · Slovenië · Slowakije · Spanje · Tsjechië · Zweden Ultraperifere gebieden: Frankrijk: Frans-Guyana · Guadeloupe · Martinique · Mayotte · Réunion · Saint-Martin Portugal: Azoren · Madeira Spanje: Canarische Eilanden Kandidaat-lidstaten: Albanië · Bosnië en Herzegovina · Moldavië · Montenegro · Noord-Macedonië · Oekraïne · Servië · Turkije

	Landen, afhankelijke gebieden en niet-erkende staten in Europa
Albanië · Andorra · Armenië · Azerbeidzjan · België · Bosnië en Herzegovina · Bulgarije · Cyprus · Denemarken · Duitsland · Estland · Finland · Frankrijk · Georgië · Griekenland · Hongarije · IJsland · Ierland · Italië · Kazachstan · Kroatië · Letland · Liechtenstein · Litouwen · Luxemburg · Malta · Moldavië · Monaco · Montenegro · Nederland · Noord-Macedonië · Noorwegen · Oekraïne · Oostenrijk · Polen · Portugal · Roemenië · Rusland · San Marino · Servië · Slovenië · Slowakije · Spanje · Tsjechië · Turkije · Vaticaanstad · Verenigd Koninkrijk · Wit-Rusland · Zweden · Zwitserland Alle schuine landen liggen ook in een ander werelddeel. Afhankelijke gebieden: Ålandseilanden · Faeröer · Gibraltar · Guernsey · Jan Mayen · Jersey · Man · Spitsbergen Niet-erkende staten: Donetsk · Kosovo · Loegansk · Transnistrië · Tsjetsjenië