Renaissance (periode): verschil tussen versies
(→Begin: red.) |
|||
| (42 tussenliggende versies door 20 gebruikers niet weergegeven) | |||
| Regel 1: | Regel 1: | ||
| + | {{Portaal beschikbaar|Renaissance|Deus Renaissance.png}} |
||
| − | De '''Renaissance''' is een periode in de Europese geschiedenis, een bloeiperiode van de kunsten en letteren. |
||
| + | [[Bestand:Holbein-erasmus.jpg|thumb|De Nederlandse humanist Erasmus]] |
||
| + | De '''renaissance''' is een periode in de Europese geschiedenis. "Renaissance" betekent letterlijk "wedergeboorte", een nieuwe bloei van kunst en cultuur. De Italiaanse geleerden ([[humanisme|"humanisten"]]) die het begrip meer dan 500 jaar geleden bedachten, vonden dat na een periode van de donkere middeleeuwen, een nieuwe gouden eeuw was begonnen. Humanisten en kunstenaars keken erg op naar de cultuur van de oude Grieken en Romeinen en vonden dat die nagevolgd en overtroffen diende te worden. Hun tijd zou dan niets minder zijn dan een 'wedergeboorte' van die gouden periode uit de [[Oudheid|Klassieke oudheid]]. |
||
| + | De renaissance begon niet overal tegelijk in Europa. De renaissance ontstond het eerst in [[Florence]] en later in omliggende gebieden, zoals de [[pauselijke staat]] en [[Pisa]]. Pas in de 16e eeuw drongen de renaissanceopvattingen door in Noord-Europa, dus in de tijd van de [[reformatie]]. |
||
| − | De Italiaanse humanisten die de termbedacht hebben, meenden dat na een periode van verval, de Middeleeuwen, een nieuwe gouden eeuw wasbegonnen, die niets minder was dan een 'wedergeboorte' van de verworvenheden van de Klassieke Oudheid. |
||
| + | ==Begin== |
||
| − | De Renaissance begon in Italië in de veertiende eeuw en verspreidde zich in de volgende eeuwen over de rest van Europa. |
||
| + | De Europese renaissance begon in het Italiaanse [[Florence (stad)|Florence]], waar rijke en machtige mensen, zoals de familie di Medici, opdrachten gaven aan kunstenaars en architecten om hun stad en hun huizen mooier te maken. [[Leonardo da Vinci]], [[Michelangelo]] en [[Rafaël]] behoorden tot wat soms 'de gouden eeuw' van de [[Italiaanse renaissance]] genoemd wordt. Maar eigenlijk 'begon' de renaissance al vroeger, met 15e-eeuwse kunstenaars zoals Ghiberti, Masaccio en Donatello. Degenen die deze beeldende kunstenaars inspireerden in hun werk waren humanisten als [[Petrarca]] en [[Boccaccio]]. Door deze geleerde schrijvers begon men de eigen tijd te zien als een nieuwe fase in de westerse geschiedenis. Na [[Italië]] verspreidden de idealen en ideeën van de renaissance zich in de volgende eeuwen over de rest van [[Europa (werelddeel)|Europa]]. |
||
| − | Jacob Burckhardt heeft de term als naam van een historische periode geïntroduceerd. |
||
| + | ==Historische periode == |
||
| − | Hedendaagse historici beschouwen de term veelal als problematisch. |
||
| + | Behalve als benaming voor een bloeiperiode van kunsten wordt 'renaissance' sinds de 19e eeuw ook gebruikt als historische periode. Het was de Zwitserse cultuur- en kunsthistoricus Jacob Burckhardt die dit gebruik als eerste voorstelde. Nu weten geschiedkundigen niet zo goed meer of de term ''renaissance'' wel zo goed gekozen is. Er zijn verschillende opvattingen over deze tijd (wat het precies inhield en wanneer het precies was). |
||
| + | Geschiedkundigen bedoelen met de renaissance in ieder geval de tijd tussen de [[middeleeuwen]] en de [[nieuwe tijd]]. De vijftiende en een groot deel van de zestiende eeuw horen dan bij de renaissance. Omdat de renaissance niet overal plaatsvond is het niet echt een tijdperk, zoals de middeleeuwen dat wel is. |
||
| − | Over karakter en periodisering van het tijdvak wordt zeer uiteenlopend gedacht. |
||
| + | ==Video== |
||
| − | Voor zover historici de term gebruiken, bedoelen zij hiermee de overgangstijd van Middeleeuwen naar Nieuwe Tijd. |
||
| + | [https://www.youtube.com/watch?v=iub_5l8T5rY&list=PLi_srCikhtghrNa6Ti1d4aSyPQzQ3JI63&index=37/ Erasmus: humanisme in de Renaissance] |
||
| + | {{Navigatie tien tijdvakken}} |
||
| − | In dat geval worden in de regel zowel de vijftiende als een groot deel van de zestiende eeuw tot de Renaissance gerekend. |
||
| ⚫ | |||
| + | [[Categorie:Cultuur]] |
||
| + | [[en:Renaissance]] |
||
| − | Aangezien de veranderingen die plaatsgrepen tijdens en door de Renaissance niet overal in Europa uniform waren, vindt het gebruik van de term als historische periode bij moderne historici niet algemeen ingang |
||
| + | [[es:Renacimiento]] |
||
| − | |||
| + | [[eu:Errenazimentu]] |
||
| − | {{Beginnetje}} |
||
| + | [[fr:Renaissance]] |
||
| ⚫ | |||
Huidige versie van 19 jul 2024 om 08:30
|
Over dit artikel en/of onderwerp bestaat er ook een portaal! Klik hier om het portaal te bekijken! |
De renaissance is een periode in de Europese geschiedenis. "Renaissance" betekent letterlijk "wedergeboorte", een nieuwe bloei van kunst en cultuur. De Italiaanse geleerden ("humanisten") die het begrip meer dan 500 jaar geleden bedachten, vonden dat na een periode van de donkere middeleeuwen, een nieuwe gouden eeuw was begonnen. Humanisten en kunstenaars keken erg op naar de cultuur van de oude Grieken en Romeinen en vonden dat die nagevolgd en overtroffen diende te worden. Hun tijd zou dan niets minder zijn dan een 'wedergeboorte' van die gouden periode uit de Klassieke oudheid.
De renaissance begon niet overal tegelijk in Europa. De renaissance ontstond het eerst in Florence en later in omliggende gebieden, zoals de pauselijke staat en Pisa. Pas in de 16e eeuw drongen de renaissanceopvattingen door in Noord-Europa, dus in de tijd van de reformatie.
Begin
De Europese renaissance begon in het Italiaanse Florence, waar rijke en machtige mensen, zoals de familie di Medici, opdrachten gaven aan kunstenaars en architecten om hun stad en hun huizen mooier te maken. Leonardo da Vinci, Michelangelo en Rafaël behoorden tot wat soms 'de gouden eeuw' van de Italiaanse renaissance genoemd wordt. Maar eigenlijk 'begon' de renaissance al vroeger, met 15e-eeuwse kunstenaars zoals Ghiberti, Masaccio en Donatello. Degenen die deze beeldende kunstenaars inspireerden in hun werk waren humanisten als Petrarca en Boccaccio. Door deze geleerde schrijvers begon men de eigen tijd te zien als een nieuwe fase in de westerse geschiedenis. Na Italië verspreidden de idealen en ideeën van de renaissance zich in de volgende eeuwen over de rest van Europa.
Historische periode
Behalve als benaming voor een bloeiperiode van kunsten wordt 'renaissance' sinds de 19e eeuw ook gebruikt als historische periode. Het was de Zwitserse cultuur- en kunsthistoricus Jacob Burckhardt die dit gebruik als eerste voorstelde. Nu weten geschiedkundigen niet zo goed meer of de term renaissance wel zo goed gekozen is. Er zijn verschillende opvattingen over deze tijd (wat het precies inhield en wanneer het precies was).
Geschiedkundigen bedoelen met de renaissance in ieder geval de tijd tussen de middeleeuwen en de nieuwe tijd. De vijftiende en een groot deel van de zestiende eeuw horen dan bij de renaissance. Omdat de renaissance niet overal plaatsvond is het niet echt een tijdperk, zoals de middeleeuwen dat wel is.
Video
Erasmus: humanisme in de Renaissance