Uiterlijk

Spiegeltje, spiegeltje...

Uiterlijk of esthetiek verwijst meestal naar de manier waarop iemand eruitziet. Soms verwijst het specifiek naar iemands gezicht. In een andere context betekent uiterlijk 'op het laatste moment'; in dit geval kan het woord 'esthetiek' niet gebruikt worden.

Terug naar PIM-systeem

Voorbeelden in de taal

• "Uiterlijk vertoon"- met veel tam tam iets laten zien
• "Uiterlijk zag je niets aan hem, maar van binnen kookte hij!" - Je kon niet zien dat hij boos was aan de manier waarop hij eruitzag.

• "Hij had een ongunstig uiterlijk." - Zijn gezicht was lelijk.

• "Uiterlijk 31 december moet u betalen." - Het laatste moment waarop u nog kunt betalen is 31 december.

De manier waarop je verschijnt

Er zijn oneindige variaties in menselijke verschijningen. Het is dan ook best een leuke bezigheid om op een terras naar de voorbij lopende mensen te kijken. Antropologen geloven dat de fysieke verschijning van mensen de ontwikkeling van persoonlijkheid en sociale relaties aanzienlijk beïnvloeden. Simpel gezegd zou je kunnen zeggen "soort zoekt soort". Mensen zijn gevoelig voor hun fysieke verschijning. Wat vindt de ander van je uiterlijk?  Sommige verschillen in het menselijk uiterlijk zijn genetisch bepaald, andere uiterlijkheden zijn het resultaat van leeftijd, levensstijl of ziekte, en vele zijn het resultaat van persoonlijke opsmuk zoals mode, make-up, haardracht enzovoorts.

Sommige mensen hebben enkele verschillen in verband gebracht met etniciteit, zoals de vorm van het skelet, bouw van het gezicht (botstructuur, prognathie) of de manier van bewegen. Verschillende culturen leggen in verschillende mate de nadruk op fysieke verschijning en het belang ervan voor sociale status (hoe belangrijk je bent) en andere verschijnselen. Hierbij kun je ook denken aan piecings, tatoeages, sieraden, hoofdtooien, streek- of klederdracht enzovoorts. Een uniform of bedrijfskleding zegt vaak iets over het beroep en kan mede voor een indrukwekkend of juist sjofele uitdrukking zorgen. Bovendien kunnen rang- en onderscheidingstekens zoals bij politie en militairen een belangrijke indruk achterlaten. Soms kun je met uiterlijkheden laten zien tot welke club je hoort, zoals een clubshirt of een clubsjaal.

Aspecten

Verschillende aspecten worden belangrijk geacht voor het fysieke uiterlijk van de mens.

Fysiologische verschillen

Mensen zijn verspreid over de hele wereld behalve Antarctica (op een enkele onderzoeker na). Ze vormen een variabele soort. Lang is dat uitgedrukt in rassen en rassenverschillen, maar dat is onjuist. Er bestaat maar één (nog levende) mensenras: de Homo sapiens sapiens.

Bij volwassenen varieert het gemiddelde gewicht van ongeveer 40 kg voor de kleinste en lichtst gebouwde tropische mensen tot ongeveer 80 kg voor de zwaardere noordelijke volkeren. De lengte varieert ook tussen de geslachten. De kleur van de huid, het haar en de ogen varieert ook aanzienlijk, met donkerdere pigmentatie die overheerst in tropische klimaten en lichter in de poolgebieden. Andere fysiologische verschillen zijn:

• Genetische verschillen, etnische verwantschap, geografische afkomst.
• Lengte, lichaamsgewicht, huidskleur, lichaamshaar, geslachtsorganen, moedervlekken, wijnvlekken, sproeten, haarkleur, haartextuur (krul, slag, stijl), oogkleur, oogvorm, neusvorm (neusbrug ), orenvorm (oorlellen), lichaamsvorm
• Lichaamsvervormingen, verminkingen en andere variaties zoals amputaties, littekens, brandwonden en wonden zijn medebepalend voor je uiterlijk.

Fysiologische veranderingen op de lange termijn

Door het verouderingsproces raakt de huid haar elasticiteit kwijt en krijg je rimpels. Men probeert daar van alles tegen te doen als zalfjes, botox-behandelingen en zelfs een facelift, waarbij de huid als het ware weer wordt strak getrokken. De vraag is echter of dat gezond is en dat hiermee de natuurlijke uitstraling verloren gaat.

Bij het ouder worden krijg je ook haaruitval en vergrijzing. Ook dat probeert men op allerlei manieren tegen te gaan, bijvoorbeeld door het haar te verfen.

Fysiologische veranderingen op korte termijn

• Blozen, huilen, flauwvallen, de hik, geeuwen, lachen, stotteren, seksuele opwinding, zweten, rillen, bloedneus, huidskleurveranderingen door zonneschijn of vorst.

Kleding, persoonlijke bezittingen en opzettelijke lichaamsaanpassingen

• Kleding, inclusief hoofddeksels en schoeisel; sommige kleding verandert of vormt de vorm van het lichaam (bijvoorbeeld korset, steunpanty, beha). Wat schoeisel betreft, hoge hakken laten een persoon langer lijken.
• Stijl en kleur van het kapsel (zie ook hanenkam, dreadlocks, vlechten, paardenstaart, pruik, haarspeld, gezichtshaar, baard en snor)
• Cosmetica, toneelmake-up of schmink, bodypaint, permanente make-up
• Lichaamsaanpassingen, zoals piercings, tatoeages, littekens, onderhuidse implantaten
• Plastische chirurgie
• Decoratieve voorwerpen (sieraden) zoals kettingen, armbanden, ringen, oorbellen
• Medische hulpmiddelen of hulpmiddelen voor het veranderen van de lichaamsvorm (tandbeugels, verband, gipsverband, gehoorapparaat, halskraag, krukken, contactlenzen in verschillende kleuren, brillen, gouden tanden). Het uiterlijk van dezelfde persoon kan bijvoorbeeld heel verschillend zijn, afhankelijk van of ze een van de bovengenoemde aanpassingen gebruiken.
• Oefeningen, bijvoorbeeld bodybuilding

Andere functionele voorwerpen, tijdelijk bevestigd aan het lichaam

• Stofbril
• Haar ornamenten zoals extensies
• Hoeden en petten
• Hoofdtooien
• Koptelefoon / handsfree telefoon headset
• Juwelen
• Maskers
• Prothetische ledematen
• Zonnebril
• Horloges