Rondworm
| Rondwormen Nematoda | |||
|---|---|---|---|
|
| |||
| Leefgebied | Wereldwijd | ||
| Leefomgeving | vochtige tot natte omstandigheden | ||
| Behoort tot de | Wormen, Dieren | ||
| |||
De rondwormen of nematoden (nematoda), vormen een stam of phylum met plant - parasitaire nematoden die ook wel aaltjes worden genoemd. Ze zijn superklasse een die in een breed aantal soorten van omgevingen leeft. Ze zijn ingedeeld bij de wormen, maar vallen ook samen met geleedpotigen.
In tegenstelling tot de vaag vergelijkbare platwormen, hebben nematoden een buisvormig spijsverteringssysteem, met openingen aan beide uiteinden.
Klassen
Je hebt drie klassen:
- Chromadora
- Enoplea
- Secernenthee
Alle soorten die daarbinnen vallen zijn moeilijk van elkaar te onderscheiden. Men schat dat er meer dan 25.000 soorten zijn, misschien zelfs wel een miljoen.
Verspreiding
Rondwormen of Nematoden hebben zich met succes aangepast aan bijna elk ecosysteem (leefomgeving): van zee (zout) tot zoet water, bodems, van de poolgebieden tot de tropen, evenals de hoogste tot de laagste hoogten. Ze komen zelfs voor zelfs op grote diepten, 0,9–3,6 km onder het aardoppervlak in goudmijnen in Zuid-Afrika. Samen vormen ze zo'n 80% van alle individuele dieren op aarde! De vele parasitaire vormen omvatten ziekteverwekkers in de meeste planten en dieren. Een derde van de geslachten komt voor als parasieten van gewervelde dieren; ongeveer 35 soorten nematoden komen voor bij de mens.
Beschrijving
Nematode betekent in het Latijn en Oud Grieks zoiets als draad. Rondwormen of Nematoden zijn zeer kleine, slanke wormen: meestal ongeveer 5 tot 100 µm (spreek uit mu) dik en 0,1 tot 2,5 mm lang. De kleinste nematoden zijn zo klein dat je ze alleen onder een microscoop kunt zien, terwijl vrijlevende soorten wel 5 cm kunnen worden, en sommige parasitaire soorten zijn nog groter, met een lengte van meer dan 1 m. Het lichaam is vaak 'versierd' met richels, ringen, borstelharen of andere kenmerkende structuren. De borstelharen hebben vaak een voelfunctie. Ze hebben een soort mond met drie of zes lippen, die vaak een reeks tanden aan de binnenrand dragen. Onder hun huid hebben ze een laag spiercellen die in samenwerking met de zenuwkoorden voor de voortbeweging zorgen. Ze hebben geen maag, dus de mond sluit eigenlijk aan op de darmen. Het voedsel wordt in dit kanaal verplaatst door de lichaamsbeweging. Ze spelen een belangrijke rol in de afbraak van stikstofhoudend afval. Dat wordt uitgescheiden (uitgepoept) in de vorm van ammoniak.
Bij de rondwormen heb je mannetjes en vrouwtjes (ze zijn tweehuizig). De vrouwtjes leggen eieren.
Verschillende vrijlevende soorten voeden zich met uiteenlopende materialen als bacteriën , algen , schimmels , kleine dieren, uitwerpselen, dode organismen en levend weefsel.
Parasitaire rondwormen leven in harten, darmen e.d. van gastheren, waaronder de mens. Soms kunnen ze een dodelijke ziekte veroorzaken. Voorbeelden zijn de haakwormen, draadwormen (Enterobius), Aarsmade (Enterobius Vermicularis), Adenophorea
en zweepwormen (Trichuris trichiura).
Afhankelijk van de soort kan een nematode gunstig of schadelijk zijn voor de gezondheid van planten. Enerzijds kunnen ze ongedierte doden, anderzijds kunnen ze planten aantasten. Vooral voor sier- en voedingsgewassen kan dat zeer nadelig zijn. Door wisselteelt (elk jaar een andere soort planten op dezelfde akker) toe te passen, kan schade verminderd of voorkomen worden.