Regering-De Croo

Een diagram van de zetelaantallen van de regeringspartijen.

De regering-De Croo is de huidige Belgische federale regering. Deze regering is op 1 oktober 2020 aangetreden. De regering is het gevolg van de langere formatie na de Belgische federale verkiezingen 2019. Het hoofd van de regering is premier Alexander De Croo, waar de regering ook naar vernoemd is.

In de media wordt regering-De Croo ook wel Vivaldi of de Vivaldicoalitie genoemd. Deze naam is afgeleid van de Italiaanse componist Antonio Vivaldi, bekend vanwege het muziekstuk De vier jaargetijden. In de regering-De Croo zitten namelijk zeven politieke partijen uit vier politieke families. Dit zijn de sociaaldemocraten (Parti Socialiste en Vooruit), de liberalen (Mouvement Réformateur en Open Vld), de groenen (Ecolo en Groen) en de christendemocraten (CD&V).

In de Kamer van Volksvertegenwoordigers hebben de regeringspartijen 87 van de 150 zetels in handen. De regering-De Croo was de opvolger van regering-Wilmès II.

Ontstaan

Voorgeschiedenis

Tussen 2014 en 2018 was de regering-Michel I aan de macht. De regering bestond uit de Vlaamse partijen Open Vld, CD&V en N-VA en de Waalse Mouvement Réformateur (MR). In de regering was sprake van een Franstalige minderheid, waardoor MR de premier (Charles Michel) mocht leveren. Op 9 december 2018 stapte de N-VA uit de regering vanwege de ondertekening van het VN-Migratiepact. Hierdoor verloor de partij haar minderheid en viel de regering.

CD&V, Open Vld en MR bleven doorgaan totdat er nieuwe regering gevormd was (onder de naam regering-Michel II). De Belgische federale verkiezingen 2019 waren inmiddels al uitgeroepen en werden niet vervroegd.

Verkiezingsuitslag

Tijdens de Belgische federale verkiezingen 2019 werden alle regeringspartijen afgestraft. Samen verloren zij een kwart van hun zetels. Ook de sociaaldemocraten (PS en sp.a) verloren zetels. Ondertussen wonnen Vlaams Belang, PVDA-PTB, Ecolo en Groen juist zetels. De N-VA bleef de grootste partij, maar moest acht zetels inleveren.

De versplintering zorgde voor een moeilijke situatie. Vlaams Belang en PVDA-PTB waren sowieso uitgesloten door (vrijwel) alle partijen. De N-VA wilde niet samenwerken met de Parti Socialiste en sp.a (het huidige Vooruit). De Waalse christendemocraten (Cdh) leden een grote verkiezingsnederlaag en wilden ook niet deelnemen aan de regering. Hier kwamen zij later op terug.

Door de benoeming van Charles Michel tot voorzitter van de Europese Raad werd zijn functie als premier tijdelijk vervangen door Sophie Wilmès. De regering-Michel II ging verder als de regering-Wilmès I (bestaande uit MR, CD&V en Open Vld). Oorspronkelijk was de bedoeling dat zij zou aanblijven totdat er een nieuwe regering gevormd was. Door de uitbraak van de coronapandemie werd deze regering omgevormd tot de regering-Wilmès II. Deze regering bestond uit MR, CD&V en Open Vld, maar kreeg ook gedoogsteun van PS, sp.a, Ecolo, Groen, Cdh, N-VA en DéFI. Enkele dagen later trok de N-VA haar gedoogsteun weer in.

Onderhandelingen

Door de coronapandemie kwamen de onderhandelingen in een versnelling. De crisis zorgde namelijk voor veel zorgen over het land. Ook hield men zich bezig met de situatie na de pandemie en hield regering met een economische crisis. Verschillende onderhandelaars kwamen voorstellen:

• Paul Magnette (PS) en Conner Rousseau (sp.a) wilden een regering bestaande uit de christendemocraten (CD&V en Cdh), de liberalen (MR en Open Vld) en de sociaaldemocraten (PS en sp.a). Dit voorstel werd de Arizonacoalitie genoemd. De drie kleuren van de politieke families kwamen namelijk ook voor in de vlag van de Amerikaanse staat Arizona. Georges-Louis Bouchez (MR) vond deze optie enkel bespreekbaar als alle andere opties al besproken waren.
• Egbert Lachaert (Open Vld), Joachim Coens (CD&V) en Georges-Louis Bouchez (MR) wilden een Zweedse coalitie aangevuld met de sociaaldemocraten. Volgens de drie partijvoorzitters zouden de partijen van de regering-Michel I (N-VA, MR, CD&V en Open Vld) worden aangevuld door Cdh, PS en sp.a. Deze coalitie zou overigens slechts een kleine minderheid hebben van 76 van de 150 zetels. Ook waren er zorgen over spanningen tussen de N-VA en de sociaaldemocraten op economisch vlak. De partijen besloten om de tafel te zitten, maar de sp.a stapte uiteindelijk uit de onderhandelingen.

Bart De Wever (N-VA) en Paul Magnette (PS) besloten vervolgens te praten over drie thema's: een staatshervorming, sociaal-economische plannen en migratie. De N-VA en PS kwamen vervolgens met het idee om samen met de christendemocraten (CD&V en Cdh) en één liberale partij (Open Vld of MR) in een regering te stappen. Hierbij leek de Open Vld de meest geschikte kandidaat. Toch wilde de Open Vld niet zonder de MR in de regering stappen. De Wever en Magnette traden vervolgens af als preformateurs.

Vervolgens werden de groenen (Ecolo en Groen) en de Franstalige partij DéFI bij de onderhandelingen betrokken. Op 18 augustus 2020 kreeg Egbert Lachaert van koning Filip de opdracht een regering te vormen. Hij kwam met de idee van de Vivaldicoalitie. Toch was er kritiek, aangezien de regering een Nederlandstalige minderheid had. Dit werd opgelost door de functie van premier Nederlandstalig te maken. De partijen leken overtuigt op CD&V na. Toch besloten de Vlaamse christendemocraten in de onderhandelingen te stappen. De koning stelde vervolgens Conner Rousseau en Egbert Lacheart als preformateurs aan. De partijen wisten eind september 2022 een akkoord te bereiken. Vervolgens werden Alexander De Croo en Paul Magnette aangesteld als formateurs.

Beëdiging

De regering kreeg in het federaal parlement de steun van PS, Vooruit, Groen, Ecolo, CD&V, Open Vld en MR. Enkel de N-VA, Vlaams Belang en PVDA-PTB stemden tegen. Cdh en DéFI onthielden zich beide van een stem.

Op 1 oktober 2022 kwam de regering beëdigd en kon met werken beginnen.

Samenstelling

Huidige samenstelling

De huidige regering is de regering-De Croo. Deze regering bestaat uit de volgende partijen:

•      PS (19 zetels),
•      MR (14),
•      CD&V (12),
•      Open Vld (12),
•      Ecolo (12),
•      Vooruit (9) en
•      Groen (8).

Naam		Partij		Functie en bevoegdheden
Kernkabinet
	Alexander De Croo		Open Vld	Premier
	Pierre-Yves Dermagne		PS	Vicepremier en minister Economie en Werk
	David Clarinval		MR	Vicepremier en minister Middenstand, Zelfstandigen, KMO’s en Landbouw, Institutionele Hervormingen en Democratische Vernieuwing
	Georges Gilkinet		Ecolo	Vicepremier en minister Mobiliteit
	Vincent Van Peteghem		CD&V	Vicepremier en minister Financiën, belast met Coördinatie van de Fraudebestrijding en de Nationale Loterij
	Frank Vandenbroucke		Vooruit	Vicepremier en minister Sociale Zaken en Volksgezondheid
	Petra De Sutter		Groen	Vicepremier en minister Ambtenarenzaken, Overheidsbedrijven, telecommunicatie en post
	Paul Van Tigchelt		Open Vld	Vicepremier en minister Justitie en Noordzee
Ministers
	Hadja Lhabib		MR	Minister Buitenlandse Zaken, Europese Zaken en Buitenlandse Handel, en de Federale Culturele Instellingen
	Karine Lalieux		PS	Minister Pensioenen en Maatschappelijke Integratie, belast met Personen met een beperking en Armoedebestrijding
	Ludivine Dedonder		PS	Minister Defensie
	Zakia Khattabi		Ecolo	Minister Klimaat, Leefmilieu, Duurzame Ontwikkeling en Green Deal
	Annelies Verlinden		CD&V	Minister Binnenlandse Zaken, Institutionele Hervormingen en Democratische Vernieuwing
	Caroline Gennez		Vooruit	Minister Ontwikkelingssamenwerking en Grootstedenbeleid
	Tinne Van der Straeten		Groen	Minister Energie
Staatssecretariaten
	Thomas Dermine		PS	Staatssecretaris (toegevoegd aan de minister van Economie en Werk) Relance en Strategische Investeringen, belast met Wetenschapsbeleid
	Mathieu Michel		MR	Staatssecretaris (toegevoegd aan de eerste minister) Digitalisering, belast met Administratieve Vereenvoudiging, Privacy en met de Regie der gebouwen
	Marie-Colline Leroy		Ecolo	Staatssecretaris (toegevoegd aan de minister van Mobiliteit) Gendergelijkheid en Kansengelijkheid
	Nicole de Moor		CD&V	Staatssecretaris (toegevoegd aan de minister van Binnenlandse Zaken, Institutionele Hervormingen en Democratische Vernieuwing) Asiel en Migratie
	Alexia Bertrand		Open Vld	Staatssecretaris (toegevoegd aan de minister van Justitie, belast met Noordzee) Begroting en Consumentenbescherming

Wijzigingen

• Sophie Wilmès (MR) was tussen 1 oktober 2020 en 14 juli 2022 vicepremier en minister van Buitenlandse Zaken, Europese Zaken, Buitenlandse Handel en de Federale Culture Instellingen. Zij legde haar taken neer, aangezien haar man ernstig ziek was. Haar taak als vicepremier werd overgenomen door minister David Clarnival. Haar taak als minister werd overgenomen door Hadja Lahbib.
• Sammy Mahdi (CD&V) was tussen 1 oktober 2020 en 28 juni 2022 staatssecretaris van Asiel en Migratie, belast met de Nationale Loterij. Mahdi volgde Joachim Coens op als partijvoorzitter van het CD&V. Hierdoor besloot hij te stoppen als staatssecretaris. Hij werd opgevolgd door Nicole de Moor. Zijn belasting voor de Nationale Loterij werd overgenomen door Vincent Van Peteghem.
• Eva De Bleeker (Open Vld) was tussen 1 oktober 2020 en 18 november 2022 staatssecretaris van Begroting en Consumentenbescherming. De Bleker besloot ontslag te nemen nadat er verschillende fouten in de begroting stonden. De fouten werden verergerd doordat de coalitiepartijen begrotingsplannen aanpakten. De Bleker kon hierdoor haar functie niet uitvoeren. Zij werd opgevolgd door Alexia Bertrand (die overstapte van MR naar Open Vld).
• Meryame Kitir (Vooruit) was tussen 1 oktober 2020 en 17 december 2022 minister van Ontwikkelingssamenwerking en Grootstedelijk Beleid. Zij besloot haar taken neer te leggen vanwege mentale problemen en stress. Dit zou tot spanningen met medewerkers leiden. Zij werd opgevolgd door Caroline Gennez.
• Sarah Schlitz (Ecolo) was tussen 1 oktober 2020 en 26 april 2023 staatssecretaris van Gendergelijkheid, Gelijke Kansen en Diversiteit. Ze veroorzaakte een controverse toen ze haar eigen logo gebruikte in communicatie met ontvangers van subsidies. Hoewel dit niet verboden is, moet dit wel aangevraagd worden. Schlitz had geen toestemming en zei dat het zonder haar weten gebruikt werd. De Franstalige krant La Dernière Heure maakte bekend dat Schlitz weldegelijk hierop aangedrongen had. De oppositie diende een motie van wantrouwen in die door de coalitie werd tegengehouden. De motie zorgde echter voor verdeeldheid tussen de coalitiepartijen. Op 26 april 2023 diende Schlitz haar ontslag in. Zij werd opgevolgd door Marie-Colline Leroy op 2 mei 2023.
• Vincent Van Quickenborne (Open Vld) was tussen 1 oktober 2020 en 22 oktober 2023 vicepremier en minister van Justitie en Noordzee. In augustus 2023 plaste hij op zijn verjaardagsfeest tegen een politiebusje terwijl hij onder de invloed van alcohol was. Het politiebusje stond als beveiliging voor zijn woning. Het incident verergerde het conflict tussen de politievakbonden en de minister. De definitieve beslissing kwam nadat Van Quickenborne fouten gemaakt in de terreuraanslag op Zweden in Brussel op 16 oktober 2023. Van Quickenborne besloot af te treden en werd opgevolgd door Paul Van Tigchelt.

Bronnen

• Officiële website Federale Regering
• Baert, Danny & Arnoudt, Rik (15 juli 2022). "Sophie Wilmès (MR) stopt definitief als buitenlandminister door ziekte echtgenoot, opvolger wellicht vandaag bekend". VRT Nieuws. Gelezen op 12 mei 2024.
• El Bakkali, Lina (18 november 2022). "Staatssecretaris Eva De Bleeker (Open VLD) neemt ontslag na nieuwe fouten in begroting, opvolger Alexia Bertrand stapt over van MR naar Open VLD". VRT Nieuws. Gelezen op 12 mei 2024.
• Michiels, Cisse (3 juli 2023). "Voormalig minister Meryame Kitir (Vooruit) stopt met politiek". VRT Nieuws. Gelezen op 12 mei 2024.
• Michiels, Cisse & Arnoudt, Rik (26 april 2023). ""De situatie is onhoudbaar": Staatssecretaris Sarah Schlitz (Ecolo) neemt ontslag na heisa over gebruik persoonlijk logo". VRT Nieuws. Gelezen op 12 mei 2024.
• Temmerman, Marjan (25 juni 2022). "Sammy Mahdi (CD&V) geeft fakkel van Asiel en Migratie door: dit laat hij na voor zijn opvolger". VRT Nieuws. Gelezen op 12 mei 2024.
• Redactie (15 juli 2023). "Wie is Hadja Lahbib (52), nieuwe minister van Buitenlandse Zaken?: “Ik ben niet links, ik ben niet rechts, ik ben fundamenteel vrij”". Het Laatste Nieuws. Gelezen op 12 mei 2024.
• Vanhelden, Valerie (20 oktober 2023). "Minister van Justitie Vincent Van Quickenborne neemt ontslag in nasleep van aanslag in Brussel". VRT Nieuws. Gelezen op 12 mei 2024.

	Ministers in de regering-De Croo (PS/Vooruit, Ecolo/Groen, Open Vld/MR en CD&V)
(Vice)premiers: David Clarinval (MR) · Alexander De Croo (Open Vld/premier) · Pierre-Yves Dermagne (PS) · Georges Gilkinet (Ecolo) · Vincent Van Peteghem (CD&V) · Petra De Sutter (Groen) · Paul Van Tigchelt (Open Vld) · Frank Vandenbroucke (Vooruit) Ministers: Ludivine Dedonder (PS) · Caroline Gennez (Vooruit) · Zakia Khattabi (Ecolo) · Hadja Lahbib (MR) · Karine Lalieux (PS) · Tinne Van der Straeten (Groen) · Annelies Verlinden (CD&V) Staatssecretarissen: Alexia Bertrand (Open Vld) · Thomas Dermine (PS) · Marie-Colline Leroy (Ecolo) · Nicole de Moor (CD&V) · Mathieu Michel (MR)