Oostenrijkse parlementsverkiezingen 2024
| Oostenrijkse parlementsverkiezingen 2024 | |
|---|---|
← 2019 |
2029 → |
| Land |  Oostenrijk
|
| Datum | 29 september 2024 |
| Uitslag | |
| Kiesgerechtigd | 6.346.059 personen |
| Opgekomen | 4.929.745 personen |
| Opkomst | 77,68%
|
| Parlement | Nationale Raad (Oostenrijk) |
| Te verdelen | 736 zetels |
 |
Freiheitliche Partei Österreichs 28,85% |
 |
Österreichische Volkspartei 26,27% |
 |
Sozialdemokratische Partei Österreichs 21,14% |
de volledige resultaten staan verder in dit artikel. | |
| Kaart | |
 | |
Vorige bondskanselier |
|
Portaal  Politiek
| |
De Oostenrijkse parlementsverkiezingen 2024 werden gehouden op 29 september 2024. Bij de parlementsverkiezingen werden de 183 leden van de Nationale Raad gekozen. (De Nationale Raad kan worden vergeleken met de Nederlandse Tweede Kamer of de Belgische Kamer van Volksvertegenwoordigers.)
De verkiezingen werden voor het eerst in de Oostenrijkse geschiedenis geworden door de radicaal-rechtse Freiheitliche Partei Österreichs (Nederlands: 'Vrijheidspartij van Oostenrijk', afgekort FPÖ). De twee 'klassieke' regeringspartijen, dus de politieke partijen die meestal de verkiezingen winnen, eindigden op de tweede plek. Dat waren de conservatieve Österreichische Volkspartei (Nederlands: 'Oostenrijkse Volkspartij', afgekort ÖVP) en de sociaaldemocratische Sozialdemokratische Partei Österreichs (Nederlands: 'Sociaaldemocratische Partij van Oostenrijk', afgekort SPÖ).
Hoewel de FPÖ de meeste stemmen kreeg, komt de partij waarschijnlijk niet in de regering. De leiders van de ÖVP (Karl Nehammer) en de SPÖ (Andreas Babler) willen namelijk niet in een regering zitten met de FPÖ. De ÖVP zat wel tussen 1999 en 2005, en dan weer tussen 2017 en 2019 in een regering met de FPÖ, maar Nehammer vindt de partij nu 'ongeschikt' om mee te regeren. Babler van de SPÖ wil sowieso niet zitten in een regering met een radicaal-rechtse partij. De ÖVP en de SPÖ proberen daarom samen een regering te vormen, eventueel met het liberale NEOS – Das Neue Österreich und Liberales Forum (Nederlands: 'NEOS – Het Nieuwe Oostenrijkse en Liberale Forum') en/of de groene Die Grünen – Die Grüne Alternative (Nederlands: 'De Groenen – Het Groene Alternatief', afgekort GRÜNE). De ÖVP en SPÖ hebben samen slechts 92 zetels. Dat is nét genoeg voor een meerderheid.
Deelnemende partijen
Hieronder volgt een overzicht van de belangrijkste landelijke politieke partijen die meededen aan de verkiezingen. Ze staan op volgorde van het aantal stemmen dat ze bij de vorige verkiezingen in 2019 kregen.
| Partij | Partijleider | Richting | Stroming | Europese fractie | ||
|---|---|---|---|---|---|---|
|
Österreichische Volkspartei Oostenrijkse Volkspartij (ÖVP) |
Karl Nehammer | Centrumrechts tot rechts | Europeanisme | EVP | |
|
Sozialdemokratische Partei Österreichs Sociaaldemocratische Partij van Oostenrijk (SPÖ) |
Andreas Babler | Centrumlinks | Europeanisme | S&D | |
|
Freiheitliche Partei Österreichs Vrijheidspartij van Oosterijk (FPÖ) |
Herbert Kickl | Radicaal-rechts | Harde euroscepsis | Patriotten | |
 |
Die Grünen – Die Grüne Alternative De Groenen – Het Groene Alternatrief (GRÜNE) |
Werner Kogler | Centrumlinks tot links | Europeanisme | Groenen/EVA | |
 |
NEOS – Das Neue Österreich und Liberales Forum NEOS – Het Nieuwe Oostenrijkse en Liberale Forum (NEOS) |
Beate Meinl-Reisinger | Centrum | Europeanisme | RE | |
 |
Kommunistische Partei Österreichs/Junge Linke Communistische Partij van Oostenrijk/Jong Links (KPÖ+) |
Tobias Schweiger | Links tot radicaal-links | Eurocommunisme | Links | |
Achtergrond
De leden van de Nationale Raad worden op drie manieren gekozen. Een deel van de leden kan in het hele land worden gekozen, een deel van de leden in de deelstaten en een deel van de leden alleen in lokale districten. Het aantal zetels dat elke deelstaat of elk district heeft, wordt bepaald aan de hand van het aantal mensen dat daar woont. Hoe meer mensen er wonen in een deelstaat of een district, hoe meer zetels er te winnen zijn.
Een politieke partij krijgt in dit systeem altijd zetels als ze in een lokaal district wint. Politieke partijen die daar niet direct winnen, krijgen alsnog zetels als ze landelijk meer dan vier procent van de stemmen krijgen.
De leden van de Nationale Raad voeren hun werk niet in hun eentje uit, maar horen bij een partij waarvan zij vinden dat die het beste bij hen past. De winnaar van de parlementsverkiezingen mag samen met andere politieke partijen een regering vormen. Hierbij probeert de grootste partij om uiteindelijk minimaal 92 leden – een meerderheid – te krijgen, zodat de uiteindelijke regering haar plannen makkelijk door de Nationale Raad kan laten goedkeuren.
Verkiezingsuitslag
| 57 | 51 | 41 | 18 | 16 |
| FPÖ | ÖVP | SPÖ | NEOS | GRÜNE |
= Meer dan de helft (92/183) van de zetels
% = Percentage van het totaal aantal stemmen
◉ = Aantal zetels
| Partij | Partijleider | 2019 | 2024 | Verschil | |||||
|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|
| % | ◉ | % | ◉ | % | ◉ | ||||
| Freiheitliche Partei Österreichs | FPÖ | Herbert Kickl | 16,17% | 31 | 28,85% | 57 | +12,68% | +26 | |
| Österreichische Volkspartei | ÖVP | Karl Nehammer | 37,46% | 71 | 26,27% | 51 | -11,19% | -20 | |
| Sozialdemokratische Partei Österreichs | SPÖ | Andreas Babler | 21,18% | 40 | 21,14% | 41 | -0,04% | +1 | |
| NEOS – Das Neue Österreich und Liberales Forum | NEOS | Beate Meinl-Reisinger | 8,10% | 15 | 9,14% | 18 | +1,04% | +3 | |
| Die Grünen – Die Grüne Alternative | GRÜNE | Werner Kogler | 13,90% | 26 | 8,24% | 16 | -5,66% | -10 | |
| Kommunistische Partei Österreichs/Junge Linke | KPÖ+ | Tobias Schweiger | 0,69% | 0 | 2,39% | 0 | +1,70% | 0 | |
| overige partijen | 2,50% | 0 | 3,97% | 0 | +1,47% | 0 | |||
| totaal | 100,00% | 183 | 100,00% | 183 | |||||
Galerij
- Verkiezingskaarten
Uitslag per deelstaat
Uitslag per lokaal district
Uitslag per gemeente
Gleichstand betekent 'gelijke stand', dus dat twee of meer partijen ongeveer evenveel stemmen kregen in een gemeente.
