Nederlandse Publieke Omroep
| Stichting Nederlandse Publieke Omroep | |
| |
| Logo van de NPO sinds 2014 | |
| Land |  Nederland
|
| Slagzin | Open NPO |
| Organisatievorm | Stichting Privaatrechtelijke rechtspersoon |
| Oprichting | 31 mei 1951 (als Nederlandse Televisiestichting) |
| Voorganger | Nederlandse Televisiestichting Nederlandse Omroep Stichting |
| Voorzitter | Frederieke Leeflang |
| Ministerie | Onderwijs, Cultuur en Wetenschap |
| Taak | Coördineren samenwerking taak- en ledenomroepen; verzorgen van publiek toegankelijke nieuws-, cultuur- en sportuitzendingen. |
| Grondslag | Mediawet 2008 |
| Locatie | Mediapark, Hilversum |
| Werknemers | 450 (2022) |
| Website https://over.npo.nl/ | |
Portaal  Politiek
| |
|---|---|
| Portaal Televisie
| |
De Nederlandse Publieke Omroep, voluit Stichting Nederlandse Publieke Omroep en afgekort NPO, is de publieke omroep van Nederland. De NPO is ook de bestuursorganisatie voor alle publieke omroepen die onder de Nederlandse Publieke Omroep vallen. Sinds 1 januari 2022 is Frederieke Leeflang de voorzitter van de raad van bestuur van de NPO.
De NPO moet zorgen voor de samenwerking tussen taak- en ledenomroepen, de programmering op televisie, radio en het internet, het verdelen van het geld onder de omroepen, de verspreiding, aankoop en verkoop van programma, de ondertiteling op NPO-zenders en onderzoek naar de kwaliteit van programma's.
Bestuur en organisatie
De Nederlandse Publieke Omroep is een stichting en een zelfstandig bestuursorgaan. Net zoals alle andere stichtingen mag de NPO geen winst maken en dit ook niet proberen. Een zelfstandig bestuursorgaan (afgekort: zbo) is in Nederland een organisatie die taken van de overheid uitvoert (in dit geval het verzorgen van een onafhankelijke televisie- en radiovoorziening), maar waarvan een ministerie niet mag bepalen wat de organisatie precies doet. De NPO is zo'n zbo om te voorkomen dat het ministerie of de overheid zich gaat bemoeien met wat er op televisie en radio wordt uitgezonden. Om te aan de andere kant te voorkomen dat de de NPO zonder controle kan doen wat hij wil, is de staatssecretaris voor Cultuur en Media van het ministerie van Onderwijs, Cultuur en Wetenschap richting de Eerste en Tweede Kamer verantwoordelijk voor de dingen die de NPO doet. Wat de NPO wel of niet mag doen, staat vastgelegd in de Mediawet. Deze wet is aangenomen door de wetgever, de Eerste en Tweede Kamer der Staten-Generaal.
De NPO wordt bestuurd door een raad van bestuur. Sinds 1 januari 2022 is Frederieke Leeflang de voorzitter van de raad van bestuur van de NPO. Deze raad bestaat uit een voorzitter en ten hoogste twee andere leden. De raad van bestuur wordt benoemd door een raad van toezicht, die toezicht moet houden op de raad. Sinds 10 januari 2018 is Tjibbe Joustra de voorzitter van de raad van toezicht. De leden van de raad van toezicht worden bij koninklijk besluit benoemd. Tot 2011 hield de raad ook toezicht op de NOS, maar tegenwoordig heeft de NOS een aparte raad van toezicht.
Financiering
De NPO wordt voor een deel betaald uit de begroting van het ministerie van Onderwijs, Cultuur en Wetenschap, voor een deel uit reclame-inkomsten (STER-inkomsten), de distributie-inkomsten, de vergoedingen die anderen moeten betalen om de auteursrechten te verkrijgen voor het openbaar gebruik van NPO-programma's en inkomsten uit programmagegevens. Vroeger werd de NPO betaald door kijk-en-luistergeld (geld dat iedereen moest betalen om maar de televisie te kunnen kijken of naar de radio te kunnen luisteren), maar dat is in 2000 afgeschaft.
Omroepen
In Nederland bepaalt de Mediawet wat de NPO al dan niet mag doen en hoe de zendtijd op televisie en radio moet worden verdeeld. Volgens de wet bestaan er twee soorten omroepen: taakomroepen (of omroepstichtingen) en ledenomroepen of (omroepverenigingen).
Taakomroepen
Volgens de wet hebben een aantal omroepen een taakopdracht. Deze omroepen hebben geen leden, maar mogen vanwege hun taakopdracht wel uitzenden op kanalen van de NPO. Iedere volwaardige ledenomroep krijgt ongeveer evenveel zendtijd.
| Taakomroep | Oprichting | Taak | ||
|---|---|---|---|---|
 |
Nederlandse Omroep Stichting (NOS) |
29 mei 1969 | Nieuws verzorgen op alle televisie- en radiozenders van de NPO, teletekst en de website van de NOS. | |
 |
NTR | 1 januari 2011 | Het maken en uitzenden van achtergrondjournalistiek en kunst- en cultuurprogramma's, progamma's over minderheden, jeugd en educatie en achtergrondjournalistiek. | |
| Omrop Fryslân | 1988 | Het maken van programma's in het Fries voor de Friestalige gemeenschap in Nederland. | ||
| Socutera | 1988 | Het in beeld brengen van goede doelen. | ||
| Zendtijd voor Politieke Partijen | 1962 | In de Zendtijd voor Politieke Partijen krijgen politieke partijen de ruimte krijgen om hun standpunten te communiceren. | ||
Op de kanalen van de NPO worden de reclames verzorgd door de STER. De STER is echter geen taakomroep.
Ledenomroepen
Ledenomroepen zijn omroepen die aanspraak maken op zendtijd op kanalen van de Nederlandse Publieke Omroep, omdat ze voldoende leden hebben. Daarnaast hebben zij alleen recht om uitzendingen te maken als hun programma's een toegevoegde waarde hebben aan het huidige omroepbestel. Ook moeten zij een maatschappelijke, culturele, godsdienstige of geestelijke stroming vertegenwoordigen. Deze omroepen kunnen verdeeld worden in twee groepen: omroepen die meer dan 150.000 leden hebben en daarom een volwaardige ledenomroep zijn, en aspirant-omroepen die minder dan 150.000 leden maar meer dan 50.000 leden hebben, waardoor ze op proef mogen uitzenden.
| Omroep | Oprichting | Soort | Ledental | Stroming of doel(groep) | ||
|---|---|---|---|---|---|---|
 |
AVROTROS | 1 januari 2014 | Ledenomroep (samen met PowNed) |
400.000 (2019) | Liberalisme | |
 |
BNNVARA | 1 januari 2014 | Ledenomroep | 407.000 (2020) | Progressivisme | |
| Evangelische Omroep (EO) |
21 april 1967 | Ledenomroep | 300.000 (2019) | Christelijk-sociaal | ||
 |
Humanistische Omroep (HUMAN) |
1989 | Ledenomroep (samen met VPRO) |
90.000 (2021) | Humanisme | |
 |
KRO-NCRV | 1 januari 2014 | Ledenomroep | 401.863 (2021) | Christelijk-sociaal | |
 |
Omroep MAX (MAX) |
2002 | Ledenomroep (samen met WNL) |
360.000 (2019) | Ouderen | |
 |
PowNed | 7 januari 2009 | Ledenomroep (samen met AVROTROS) |
58.000 (2020) | Jongeren | |
 |
VPRO | 29 mei 1926 | Ledenomroep (samen met HUMAN) |
300.000 (2014) | Vrijzinnigheid | |
 |
Omroep Wij Nederland (WNL) |
16 februari 2009 | Ledenomroep (samen met MAX) |
50.000 (2019) | Liberaal-conservatisme | |
 |
Ongehoord Nederland (ON!) |
25 november 2019 | Aspirant-omroep | 53.000 (2020) | Directe democratie | |
 |
Omroep ZWART (ZWART) |
22 september 2020 | Aspirant-omroep | 55.000 (2020) | Pro-inclusie | |
De omroepen AVROTROS en Powned, HUMAN en VPRO, en MAX en WNL werken samen, omdat er volgens de wet maar zes ledenomroepen kunnen zijn. Op papier zijn de ledenomroepen dus AVROTROS-Powned, BNNVARA, EO, KRO-NCRV, MAX-WNL en VPRO-HUMAN.
Diensten
De NPO levert voor alle omroepen de ondertiteling (dienst TT888), en NPO Start (tot 2017 NPO Gemist en daarvoor Uitzending Gemist) en NPO Plus, waarop NPO-programma's online te zien zijn. Op NPO Start kunnen kijkers een uitzending van een NPO-programma terugkijken. Voor NPO Plus moet betaald worden, maar in ruil daarvoor krijgen kijkers geen STER-reclame te zien en kunnen kijkers ook programma's, series en films bekijken die niet op de televisie worden uitgezonden. De diensten NPO Start en NPO Plus vallen niet onder een omroep, maar onder de directe verantwoordelijkheid van de NPO.
Zie ook
| Nederlandse Publieke Omroep | |||||||||||||
|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|
|
|||||||||||||
