Madame Bovary
| Madame Bovary | |
| |
| Informatie | |
| Schrijver | Gustave Flaubert |
| Taal (origineel) | Frans |
| Land |  Frankrijk
|
| Genre | Realistische roman |
| Datum | 1856 |
Portaal  Literatuur
| |
Madame Bovary is een beroemde roman van de Fransman Gustave Flaubert. Het was de eerste roman die hij schreef en waarmee hij meteen beroemd werd. Madame Bovary is een van de eerste romans van het realisme. Het werk werd uitgegeven in 1856 en zorgde voor veel discussies. Flaubert moest zelfs vanwege de roman voor de rechter verschijnen.
De roman volgt Emily Bovary, de vrouw van een dokter op het platteland. Aangezien Emily het leven wil ontsnappen besluit ze een lux leven te leiden. Ook heeft ze regelmatig affaires met andere mannen. Hoewel het verhaal vrij simpel is, zit het boek veel details. Flaubert spendeerde dan ook veel tijd in zijn zoektocht naar het juiste woord (le mot juste).
Samenvatting
Hieronder staat de samenvatting van een verhaal. Soms is het niet leuk als je al weet hoe het verhaal afloopt! |
Charles Bovary is een verlegen en arme student. Hierdoor wordt hij vaak door zijn klasgenoten geplaagd. Hij studeert medicijnen om dokter te worden. Charles zijn moeder heeft veel invloed op zijn leven. Zijn moeder regelt daarom een huwelijk voor hem met Héloïse Dubuc. Héloïse is een rijke maar onaantrekkelijke weduwe. Charles is daardoor helemaal niet verliefd op haar. Ondertussen gaat Charles werken in het plaatsje Tôtes.
Op een dag wordt hij geroepen om naar een boerderij te gaan, aangezien een boer zijn been heeft gebroken. De dochter van deze boer is Emma Rouault. Emma is niet alleen erg mooi, maar ook slim en aardig. Ze leest vaak populaire boeken van dat moment, waardoor ze naar romantiek en rijkdom snakt. Charles wordt verliefd op Emma en brengt steeds meer tijd door op de boerderij. Héloïse wordt daarom jaloers en verbied Charles om te gaan. Niet veel later overlijdt Héloïse, waardoor Charles weer Emma gaat bezoeken. Uiteindelijk besluiten de twee te gaan trouwen.
Charles probeert het Emma zo goed mogelijk naar haar zin te maken. Hoewel Charles niet arm is, is hij ook zeker niet rijk. Emma raakt hierdoor al snel verveeld met haar leven. Dit wordt al helemaal erg als de twee het elegante bal van de markies d'Andervilliers bezoeken. Charles merkt dat zijn vrouw steeds verdrietiger wordt, waardoor ze naar Yornville verhuizen. Emma krijgt een dochter (Berthe), maar al snel raakt ze verveeld met het moederschap. In plaats van het platteland verlangt ze naar de stad (Parijs), waar van alles gebeurd. Emma begint zich daarom ook luxer te gedragen; ze besluit tijdschriften uit Parijs te lezen, de nieuwste mode te dragen en haar eigen kamertje modern in te richten.
Emma ontmoet Léon Dupuis; een rechtenstudent die Parijs studeert. De twee hebben dezelfde interesses. Emma wordt verliefd op Léon, maar wil dit niet toegeven. Léon vertrekt daarom naar Parijs. Ondertussen raakt het huwelijk tussen Emma en Charles in een slomp. Charles houdt nog steeds veel van Emma, maar Emma raakt uitgekeken op Charles.
Op een dag komt de rijke landeigenaar Rodolphe Boulanger langs die een ongeluk heeft gehad. Emma wordt direct verliefd op hem. Rodolphe is ook verliefd op Emma. Hierdoor brengen de twee steeds meer tijd door en beginnen zelfs een geheime relatie. Na vier jaar vraagt Emma om samen weg te lopen, maar Rodolphe weigert dit. Rodolphe beëindigt de relatie hierna, waardoor Emma ernstig ziek wordt.
Niet veel later bezoeken Emma en Charles de opera, waar Emma opnieuw Léon ontmoet. Léon en Emma besluiten samen een geheime relatie te beginnen. Ze vertelt aan Charles dat ze voor pianolessen elke week naar de stad moet. In plaats daarvan boekt ze iedere week dezelfde hotelkamer en ontmoet Léon daar. Emma en Léon groeien na een tijdje uit elkaar. Emma gaat zich hierdoor steeds luxer gedragen. Ze koopt allerlei dure spullen en kleding, terwijl ze hier geen geld voor heeft. Daarom besluit ze geld te lenen bij de handelaar Lheureux. Emma raakt hierdoor steeds dieper in de schulden.
Lheureux wil na een tijdje zijn geld terug, maar Emma heeft het niet. Hierdoor smeekt ze allerlei mensen om geld; inclusief Rodolphe en Léon. Toch wil niemand haar helpen. Emma besluit daarom om bij de apotheek arsenicum (rattengif) te kopen. Ze drinkt dit op en wordt enorm ziek. De ziekte wordt steeds erger en Emma gaat zelfs hallucineren. Uiteindelijk overlijdt ze kort nadat Charles ontdekt dat ze zichzelf vergiftigt heeft.
Charles is enorm verdrietig, aangezien hij nog steeds veel van Emma houdt. Charles wist niet dat Emma vreemdging. Hij veranderd haar kamer in een soort van heiligdom, terwijl zijn overige bezittingen worden afgenomen om de schulden te betalen. Uiteindelijk vindt hij de liefdesbrieven van Rodolphe en Léon, waardoor zijn hart breekt. Charles wordt ernstig ziek en overlijdt. Zijn dochter, Berthe, moet bij zijn moeder gaan wonen. Berthe's oma overlijdt niet veel later, waardoor zij de rest van haar leven in armoede leeft.
Personages
- Emma Bovary (of Madame Bovary): Zij is het hoofdpersonage van de roman om wie alles draait. Emma is erg beïnvloed door de romantische boeken die ze leest. Hierdoor heeft ze ook een romantisch beeld van de wereld. Zij streeft naar liefde, rijkdom en het leven in de stad. Hij ideeën staan haaks tegenover waar ze woont (het Franse platteland). Hierdoor besluit ze boven haar stand te leven
, waardoor ze affaires en schulden krijgt. Emma leeft dan ook een schandalig leven. Toch heeft de lezer veel medelijden met haar, hoewel ze verkeerde dingen doet. - Charles Bovary: Hij is de man van Emma en een arts op het platteland. Charles is het tegenovergestelde van Emma. Hij een simpele man die erg hard werkt. Hij houdt veel van zijn vrouw en doet een hoop om het naar haar zin te maken. Charles is echter verblind door zijn liefde voor Emma. Hierdoor ziet hij haar fouten niet en heeft geen idee wat ze allemaal doet.
- Rodolphe Boulanger: Hij is rijke landeigenaar die meerdere minnaressen heeft. Rodolphe doet net als Emma allerlei schandalige dingen, maar hij heeft het geld om dit te doen. Gedurende de roman heeft hij steeds minder interesse in Emma.
- Léon Dupuis: Hij een rechtenstudent met dezelfde interesses als Emma. Hij wordt verliefd op Emma en de twee hebben een affaire.
- Monsieur Lheureux: Hij is een sluwe handelaar en probeert de mensen in Yornville te overtuigen om geld van hem te lenen. In het verleden heeft al verschillende mensen en bedrijven in de schulden weten te brengen. Desondanks besluiten Emma en Charles bij hem te lenen, waardoor ze in de schulden komen.
- Monsieur Homais: Hij is de apotheker van Yornville. Homais heeft echter nooit medicijnen gestudeerd, wat later aan het licht komt. Homais en Charles Bovary zijn concurrenten van elkaar. Homais is de enige in het boek die een vrolijke einde krijgt. Hij wordt namelijk de nieuwe huisarts van Yornville.
Plaats en tijd
Madame Bovary vindt vrijwel geheel op het Franse platteland in Normandië plaats. Het eerste gedeelte van het boek vindt plaats in het Franse plaatsje Tôtes, wat echt bestaat en in de buurt van Rouen ligt. Emma en Charles Bovary verhuizen later naar Yornville. Yornville is door Flaubert verzonnen, maar is gebaseerd op het plaatsje Ry in Normandië. Flaubert woonde tijdens zijn jeugd in deze regio van Frankrijk.
Het is niet helemaal duidelijk wanneer het boek zich precies afspeelt, maar er zijn wel schattingen. Volgens de Amerikaan Francis Steenmuller speelt Madame Bovary zich af tussen oktober 1827 en augustus 1846. Deze periode komt grotendeels overeen met de Julimonarchie (1830-1848) toen Lodewijk Filips I koning van Frankrijk was. Flauberts beschrijvingen van het leven op het platteland en het opkomen van de middenklasse komen met deze periode overeen.
Thema's
In Madame Bovary zijn er verschillende thema's:
- Het verschil tussen platteland en stad: Emma Bovary woont zelf op het platteland, maar droomt van het leven in de stad. Volgens haar is het platteland saai en bekrompen. Zij ziet de stad juist als modern en levendig. Hierdoor probeert ze een luxe leven te leiden. Ze koopt tijdschriften, richt haar kamer in en kleedt zich volgens de laatste mode.
- Verlangen en ontevredenheid: Emma Bovary is ook erg ontevreden met haar leven. Haar verlangen naar de stad is erg beïnvloed door romantische boeken. Hierdoor heeft ze verkeerd beeld van de stad wat niet overeenkomt met de realiteit. Emma wil de realiteit van haar leven niet omarmen. In plaats van een goede moeder en een echtgenote te zijn gaat ze vreemd en koopt luxe kleding. Ze heeft ook een verkeerd beeld van de liefde. Volgens haar bestaat liefde alleen uit romantiek en passie, waardoor ze niet van Charles of haar eigen kind houdt.
- Macht en machteloosheid: Toch neemt de lezer het Emma niet kwalijk wat ze doet. Emma is namelijk gevangen doordat ze een vrouw is. Hierdoor is altijd afhankelijk van een man. Ze kan niet van Charles scheiden of hem verlaten. Hierdoor heeft ze geen opties voor een ander leven. Emma's ideeën en acties zijn dan ook een soort van ontsnapping aan deze realiteit. Ook heeft Emma alleen haar vrouwelijkheid om aan liefde en geld te komen. Ze heeft hierdoor geen vrijheid, terwijl mannen dat wel hebben.
- De ontoereikendheid van taal: Flaubert spendeert een hoop tijd om te zoeken naar het juiste woord. In Madame Bovary probeert hij ook de juiste woorden te vinden voor bepaalde emoties. Toch is het niet altijd mogelijk om emoties en ideeën juist te beschrijven. In het boek zorgt taal ook vaak voor foute communicatie. Emma kan vaak haar gevoelens niet onder worden brengen.
Publicatie en rechtszaak
Zoals veel boeken in de 19e eeuw werd Madame Bovary niet gelijk als één boek uitgegeven. In plaats daarvan werd het boek in gedeeltes uitgegeven in het literaire tijdschrift Revue de Paris. Boeken waren erg duur in de 19e eeuw, terwijl tijdschriften een stuk goedkoper waren. Schrijvers gaven hun verhalen daarom eerst in tijdschriften uit. Iedere week werden een paar hoofdstukken uitgegeven. Madame Bovary verscheen in dit tijdschrift tussen 1 oktober en 15 december 1856.
Al tijdens de publicatie in het tijdschrift waren er problemen. Bepaalde delen waren namelijk te schokkend voor het publiek. Redacteurs schrapten deze stukken. Dit zorgde voor onenigheden tussen Flaubert en het tijdschrift. Later werd Flaubert zelfs aangeklaagd voor het boek vanwege zijn obsceniteit. In andere woorden, de aanklagers vonden het boek "smerig" en vonden het tegen de moraal en waarden van de Franse maatschappij ingaan. Dit had ook deels te maken met een techniek die Flaubert gebruikte; de vrij indirecte rede. De verteller geeft Emma's gedachten weer zonder dat het duidelijk is dat Emma aan het woord is. Hierdoor leek het net alsof de verteller (Flaubert) Emma's acties aan het goedpraten was.
Desondanks werd Flaubert vrijgesproken op 7 februari 1857. Flaubert hoefde zijn boek niet aan te passen en het werd uitgeven in april dat jaar.
Literaire invloed
Madame Bovary is een van de bekendste werken uit de Franse literatuur. Ook wordt het gezien als een van de meesterwerken uit het realisme. Het realisme was een stroming in de literatuur in de tweede helft van de 19e eeuw. In deze periode wilden schrijvers de samenleving zo nauwkeurig (realistisch) mogelijk neerzetten op papier. Vaak gaven schrijvers op deze manier ook kritiek op de maatschappij. Madame Bovary werd aan het begin van het realisme uitgegeven. Hierdoor werden veel schrijvers geïnspireerd door het boek. Flaubert is dan ook een belangrijk figuur binnen het realisme.
Daarnaast werd ook het taalgebruik geprezen. Flaubert deed vijf jaar over het schrijven van Madame Bovary. Tijdens deze periode herschreef hij ook vaak stukken van het boek. Het taalgebruik in het boek werd zo mooi gevonden dat het met dichtkunst vergeleken werd.
De rechtszaak over het boek zorgde ook voor de bekendheid ervan.
Bronnen
- (en) Blakemore, Erin. What Madame Bovary Revealed About the Freedom of the Press uit JSTOR Daily. 16 december 2016.
- (en) Haynes, Christine. The Politics of Publishing during the Second Empire: The Trial of "Madame Bovary" Revisited uit French Politics, Culture & Society, Vol. 23, No. 2 (zomer 2005), pp. 1-27.
- (en) Vervaeck, Bart en Herman, Luc. Handbook of Narrative Analysis. 2019 (2e editie), Lincoln: University of Nebraska Press. pp. 27-28.