Lijst van Nederlandse spreekwoorden V-Z
Naar navigatie springen
Naar zoeken springen
|
|
|
valk
- Elk meent zijn uil een valk te zijn.
- Elke ouder denkt dat zijn kind het beste is
varken
- Dat slaat als een tang op een varken.
- Dat slaat nergens op
- Vieze varkens worden niet vet.
- Wie overal vies van is, zal niet veel te eten krijgen.
vat
- Wat in een goed vat zit verzuurt niet.
- (ook: Wat in het vat zit verzuurt niet. )
- Wat je bewaart houd je nog tegoed voor een andere keer.
- Holle vaten klinken het hardst.
- Mensen die de minste kennis ergens over hebben, verkondigen vaak het meest nadrukkelijk hun mening.
veen
- In het veen kijkt men niet op een turfje.
- Waar iets in grote hoeveelheden voorhanden is, vindt men het niet zo erg als iemand er wat van meeneemt.
ver
- Wat van ver komt is lekker.
- Iets wat van ver komt, is bijzonder. Daarom denkt men dat het ook beter zal zijn.
verkeren
- Het kan verkeren.
- Het kan veranderen, de dingen blijven niet zoals ze zijn.
- (afkomstig van Bredero, oorspronkelijk was het t Can verkeeren)
verlegen
- Beter ermee verlegen dan erom verlegen
- Liever van iets te veel dan van iets te weinig hebben
vertrouwen
- Vertrouwen komt te voet en gaat te paard.
- Het is makkelijker om iemands vertrouwen te schaden, dan te verkrijgen.
vijg
- Vijgen na Pasen.
- Iets doen wat te laat komt.
- Komt uit de katholieke traditie: tijdens de zesweekse Vastentijd, voorafgaand aan Pasen was het gelovigen verboden tal van etenswaren te eten; de vijg, een exotische fruitsoort, hoorde daar niet bij.
vis
- De vis wordt duur betaald.
- Het vergt veel opoffering ( je moet er wat voor over hebben) om te krijgen wat je wilt.
- (afkomstig uit het toneelstuk Op Hoop van Zegen (1900) van Herman Heijermans)
- Een spiering is vis als er anders niet is.
- Als je honger hebt, ben je niet kieskeurig.
vlieg
vlijt
- Zuinigheid met vlijt, bouwt huizen als kastelen.
- Door zuinig en ijverig te zijn, kan men veel bereiken
- Een enkeling gebruikt de humoristisch bedoelde toevoeging: maar wie zich niet op tijd verschoont, krijgt luizen als kamelen..
vogel
- Beter één vogel in de hand dan tien in de lucht.
- Men moet datgene wat men heeft niet op het spel zetten voor een kleine kans om nog meer te krijgen.
- Elk vogeltje zingt zoals het gebekt is.
- Ieder laat zich uit op een wijze die door zijn eigen aard en opvattingen bepaald worden.
- Een vliegende vogel vangt altijd wat.
- Als je er maar op uit gaat, vind je altijd wel wat in je voordeel.
voornemen
- De weg naar de hel is geplaveid met goede voornemens.
- Een goed voornemen is van weinig waarde als men het niet in praktijk brengt.
voorzichtigheid
- Voorzichtigheid is de moeder van de porseleinkast.
- Door voorzichtig te zijn, gaan tere zaken langer mee.
vorst
- Als de dagen gaan lengen, gaat de vorst strengen.
- Ook: Als de dagen lengen, gaan de nachten strengen.
- Het koudste deel van de winter valt na de kortste dag.
vos
- Een vos verliest wel zijn haren, maar niet zijn streken.
- Mettertijd verandert het aanzien, maar niet de aard van het dier.
vriend
- In nood leert men zijn vrienden kennen.
- Wanneer men in de problemen zit wordt duidelijk welke vrienden daadwerkelijk iets voor je willen betekenen.
- Beter een goede buur dan een verre vriend.
- Een goede relatie onderhouden met je buurman, is beter dan met iemand die ver van je woont.
- Ter wereld is er geen dodelijker venijn, dan vriend te schijnen en vijand te zijn.
vuur
- Wie het dichtst bij het vuur zit, warmt zich het meest.
- Als je ergens nauw bij betrokken bent, geniet je het meeste voordeel ervan.
- Waar rook is, is vuur.
- Waar geruchten over wangedrag zijn, zal er ook wel iets mis zijn.
- Als water en vuur zijn.
- Tegengesteld zijn, elkaar niet kunnen verdragen.
- Met vuur spelen.
- Risico's nemen, iets gevaarlijks doen.
- Iemand het vuur aan de schenen leggen.
- Iemand onder druk zetten.
- In vuur en vlam staan.
- Verliefd zijn of heel enthousiast zijn.
- Voor een heet vuur staan.
- Problemen hebben of in gevaar zijn.
- Voor iemand door het vuur gaan.
- Alles willen doen voor iemand.
- Ergens de hand voor in het vuur steken.
- Heel erg zeker weten dat iets zo is.
- Tussen twee vuren staan.
- Uit twee slechte dingen moeten kiezen.
vrucht
- De vrucht der ervaring rijpt niet aan jonge takken.
- De verstandigste opmerkingen komen van oudere mensen.
waard
- Zoals de waard is, vertrouwt hij zijn gasten.
- Wie anderen wantrouwt, zal zelf ook wel onbetrouwbaar zijn.
wagen (risico nemen)
- Wie niet waagt, die niet wint.
- Zonder proberen, ook al loop je risico, zul je geen succes hebben.
wagen (transport)
- Krakende wagens lopen het langst.
- Nieuw hoeft niet altijd beter te zijn.
wal
- De beste stuurlui staan aan wal.
- Het is gemakkelijk om kritiek te geven als je er zelf niet bij betrokken bent.
water
- Als het water zakt, kraakt het ijs.
- Elke oorzaak heeft gevolgen.
- Stille wateren hebben diepe gronden.
- Stille mensen hebben vaak diepe gedachten.
weg
- Wie aan de weg timmert heeft veel bekijks.
- Als je iets in het openbaar doet heb je kans op veel belangstelling.
werk
- Een goed begin is het halve werk.
- Een goede voorbereiding levert veel op.
- Vele handen maken licht werk.
- Door samenwerking bereik je meer.
- Wie niet werkt zal niet eten.
- Als je iets wilt bereiken moet je daar moeite voor doen.
weten
- Wat niet weet, dat niet deert
- Soms is het maar beter mensen het slechte nieuws niet te vertellen.
wil
- Waar een wil is, is een weg.
- Als je iets beslist wilt, kun je ook een manier vinden om het te bereiken.
wind
- Wie wind zaait, zal storm oogsten.
- Als iemand onenigheid veroorzaakt, kunnen heftige reacties het gevolg zijn.
- Elke bos stro waait voor de wind.
- Onder makkelijke omstandigheden kan iedereen welvaren of iets uitvoeren.
- Het is een kwade wind die niemand voordeel brengt.
- Er is altijd wel iemand die van de omstandigheden weet te profiteren.
- Hoge bomen vangen veel wind.
- mensen die hoog komen in het leven, hebben een grotere kans om op problemen te stuiten.
- Zo de wind waait, waait zijn jasje.
- Iemand zonder principes, die zonder eigen mening anderen naar de mond praat.
winnen
- Zo gewonnen, zo geronnen.
- Wat je makkelijk hebt gewonnen, kun je ook makkelijk weer kwijt raken.
woord
- Een goed verstaander heeft aan een half woord genoeg.
- Een opmerkzame luisteraar kan een onduidelijke of onvolledige mededeling toch wel begrijpen.
- Een man een man, een woord een woord.
- Als je iets hebt beloofd, dan moet je je daar ook aan houden.
wijn
- Als de wijn is in de man, is de wijsheid in de kan.
- Drank verdringt gezond verstand.
- Goede wijn behoeft geen krans.
- Iets wat goed is hoeft niet geprezen worden.
ijzer
- Men moet het ijzer smeden als het heet is.
- Handelen op het moment dat de omstandigheden gunstig zijn.
- Men kan geen ijzer met handen breken.
- Je kunt het onmogelijke niet mogelijk maken.
zon
- Na regen komt zonneschijn.
- Na een periode van tegenslag, komt er een betere tijd.
- Als de zon een mestvaalt beschijnt, dan verspreidt deze een onaangename geur.
- Als je met goede wil ergens te veel aandacht aan besteedt kan het verkeerd opgevat worden.
- Met alle goede wil van de wereld kun je sommige zaken nog niet verbeteren.
zuinig
- Zuinigheid met vlijt bouwt huizen als kastelen.
- Door zuinig en ijverig te zijn, kan men veel bereiken.
zuivel
- Zuivel op zuivel is werk van de duivel.
- Als je boter op je brood hebt is ook kaas erop overdaad.
- Zuivel op zuivel is voer voor de duivel.
- In de Middeleeuwen gebruikt om mensen van hekserij te beschuldigen, wanneer zij zuivel op zuivel op hun brood deden.
zwijgen
- Spreken is zilver, zwijgen is goud.
- Het is goed om ergens niet over te praten.
- Of: Het is heel waardevol om iets geheim te kunnen houden.
- Of: Men heeft niet altijd de behoefte, te luisteren naar wat je zegt.
- Of: Een gefluisterd woord kan men mijlen ver horen.