Jardin des Tuileries

De Jardin des Tuileries

De Jardin des Tuileries of de Tuilerieën is een park in Parijs. Het park ligt tussen het Louvre en de Place de la Concorde. Het park was ooit de paleistuin van het Tuilerieënpaleis. Dit paleis sloot de binnenplaats van het Louvre af, maar sinds 1883 is het paleis afgebroken. Hierdoor is de Jardin des Tuileries als enige overgebleven.

Het park is een van de bekendste en meest bezochte parken van Parijs. In het park vindt je ook de Arc de Triomphe du Carrousel, het Musée de l'Orangerie en Galerie nationale du Jeu de Paume. Ook zijn er verschillende monumenten, standbeelden en vijvers.

Geschiedenis

Een plattegrond van de tuin onder Catherina de' Medici

Tijdens het koninkrijk

Na de dood van koning Hendrik II besloot zijn vrouw, Catherina de' Medici, het hof te verhuizen naar het Louvre. In 1564 besloot ze echter om een nieuw paleis te maken naast Louvre. Dit werd het Tuilerieënpaleis en had een grote tuin. De Jardin des Tuileries is deze paleistuin ontstaan. Catherina de' Medici liet de tuin in de stijl van de Renaissance aanleggen. Hierdoor paste de tuin ook bij de stijl van het gebouw. De tuin had grote grasvelden en vele bomen. Ook waren er een doolhof, een grot en verschillende fonteinen te vinden. De tuin was pas in 1595 echt af.

In 1610 kwam koning Lodewijk XIII op 9-jarige leeftijd aan de macht. Hij gebruikte de tuin als grote speeltuin. Later gebruikte hij het ook om te jagen en als dierentuin met vele exotische dieren. De tuinen waren toen alleen toegankelijk voor de koninklijke familie. Toch werden de tuinen geopend voor edelen als de koninklijke familie niet in Parijs was. Onder koning Lodewijk XIV werd de tuin opnieuw aangelegd. Lodewijk XIV liet de tuin in Franse stijl aanleggen. Dit betekende dat alles symmetrisch werd. De tuin zag er hierdoor ongeveer zo uit als op het kasteel van Versailles. Aan de zuidzijde van de tuin kwamen ook terrassen met bomen met uitzicht op de rivier. In 1667 werd de tuin voor het eerst geopend voor iedereen.

De tuin in de 17e eeuw

Onder koning Lodewijk XV werd de manage in het noorden van de tuin omgetoverd in de Place de la Concorde (toen nog Place Louis XV). Hierdoor werd de tuin ook van het noorden beter toegankelijk. Op feestdagen werd de tuin altijd geopend. Vaak was er dan ook entertainment en eettentjes. In 1783 vond de eerste vlucht met de heteluchtballon plaats in de tuin.

Franse Revolutie

Toen de Franse Revolutie begon in 1789 werd koning Lodewijk XVI onder dwang naar het Tuilerieënpaleis gebracht. De tuinen werden toen in de ochtend gebruikt door de koninklijke familie, maar in de middag door het volk. Toch was een deel van de tuin voor privégebruik. De koning en koningin zouden later worden onthoofd op de Place de la Concorde. Hier zouden tijdens de Franse Revolutie verschillende onthoofdingen plaatsvinden.

Na de afschaffing van de monarchie werd het Tuilerieënpaleis gebruikt door de Nationale Conventie. De tuinen werden opengesteld aan het volk. Hierdoor werden er ook veel festivals gehouden in de tuinen. Ook werden verschillende standbeelden toegevoegd.

19e eeuw

La Musique aux Tuileries van Édouard Manet

Nadat Napoleon Bonaparte in 1800 aan de macht kwam, werd het Tuilerieënpaleis zijn nieuwe woning. Napoleon liet de Arc de Triomphe du Carrousel bouwen. Dit was oorspronkelijk de toegangspoort voor het paleis, maar staat tegenwoordig nog als los monument in de tuin. Napoleon liet de tuin ook een stuk kleiner maken. In het noorden ging een deel van de tuin verloren door de aanleg van de Rue de Rivoli. Hier waren ooit een manage en verschillende kleinere tuinen te vinden. In 1810 vond zijn eigen bruiloft in de tuin plaats.

Na de val van Napoleon woonden verschillende Oostenrijkse en Pruisische soldaten in de tuin. In 1830 werd de tuin bestormd tijdens de Julirevolutie. Toen vonden er zware gevechten plaats in de tuin. Tussen 1830 en 1848 was de tuin gesloten voor het publiek. In 1852 kwam keizer Napoleon III aan de macht. Hij voerde verschillende veranderingen door. Zo werden twee orangeries aan de noordkant gebouwd; tegenwoordig zijn dit twee tentoonstellingsruimten. Jaarlijks was de tuin geopend tussen mei en november voor het publiek.

Het Tuilerieënpaleis werd in de brand gestoken tijdens de Commune van Parijs in 1870. De ruïnes van het paleis werden afgebroken in 1883, waarna het lege stuk grond bij de Jardin des Tuileries werd getrokken. De tuin zelf bleef grotendeels onbeschadigd en werd een park. In 1900 werden duizenden standbeelden aan de tuin toegevoegd vanwege de wereldtentoonstelling. Dat jaar vonden er ook allerlei evenementen plaats in de tuin. Ook werden de wedstrijden schermen in de tuin georganiseerd tijdens de Olympische Spelen van dat jaar.

20e en 21e eeuw

De Jardin des Tuileries vandaag de dag

Tijdens de Eerste Wereldoorlog werd de tuin door soldaten gebruikt en het onderhoud ging achteruit. De twee broeikassen in de tuinen werden omgetoverd in tentoonstellingsruimten, waaronder het Musée de l'Orangerie. In dit museum werden in 1927 de beroemde Waterlelies van Claude Monet opgehangen. Voor dit grote schilderij werd een aparte zaal gebouwd, waar het nog altijd te zien is. Tijdens de Tweede Wereldoorlog werd de tuin opnieuw in beslag genomen; dit maal door de Duitsers. Zij namen veel kunst mee en hielden er tentoonstellingen van Arno Breker (de favoriete beeldhouwer van Hitler). Tijdens de bevrijding van de stad in 1944 werd er hard gevochten in de tuin. Later wisten de Fransen de gestolen kunst weer terug te krijgen.

In de jaren 1960 werden ook verschillende moderne standbeelden aan de tuin toegevoegd. In 1994 werd het stuk tuin rondom de Arc de Triomphe du Carrousel aangekleed. Dit was onderdeel van de verbouwing van het Louvre onder president François Mitterrand. Tussen 1998 en 2000 werden er opnieuw veel moderne standbeelden toegevoegd. In 2021 werden er bomen aan de Grand Allée toegevoegd, waardoor het deel weer zijn oorspronkelijke uiterlijk heeft. Ook wordt er gewerkt aan een monumenten ter nagedachtenis van de slavernij.

Plattegrond

Beschrijving

De Arc de Triomphe du Carrousel in de Jardin du Carrousel

De Jardin des Tuileries is van bovenaf gezien een rechthoekige tuin. Het ligt tussen de Place de la Concorde en de Place du Carrousel aan de kant van het Louvre. In het zuiden ligt de Voie Georges Pompidou aan de oever van de Seine en in het noorden ligt de Rue de Rivoli. Aan de kant van het Louvre vormt de Arc de Triomphe du Carrousel de ingang naar de Jardin des Tuileries. Deze triomfboog was ooit de ingang voor het Tuilerieënpaleis en werd gebouwd door Napoleon Bonaparte.

Het stuk tuin rondom de Jardin des Tuileries wordt de Jardin du Carrousel genoemd. Soms wordt dit stuk gerekend tot het Louvre, terwijl anderen het als onderdeel zien van de Jardin des Tuileries. Tussen de Jardin du Carrousel en de Jardin des Tuileries ligt namelijk een weg, de Avenue du Général Lemonnier. Overigens ziet de Jardin du Carrousel er pas sinds 1994 zo uit.

Als je de weg oversteekt kom je vervolgens in de "echte" Jardin des Tuileries terecht. Het eerste stuk tuin wordt de Grand Carré genoemd. Het park is hier erg open met veel grasvelden en enkele bomen en struiken. In het midden ligt een ronde vijver met fontein; de Grand Bassin.

Een overzicht van het park vanaf de Place de la Concorde

Ook zijn er twee kleinere ronde vijvers aan beide zijdes van deze vijver. De Grand Carré werd vroeger als privétuin gebruikt door de Franse koning. Het is aangelegd in de stijl van de Franse tuin. Rondom de vijvers staan verschillende standbeelden die vaak iets met Griekse of Romeinse mythologie te maken hebben.

Via deze vijver loop je verder over de Grand Allée. Dit is een brede lange weg die dwars door de tuin loopt. Aan beide kanten van deze weg is het vrij bosrijk met hoge bomen en dichte struiken. Via allerlei zijweggetjes kun je ook hier doorheen lopen. Je vindt hier verschillende monumenten, standbeelden, maar ook cafés met terrassen. Ook staat de zogeheten "vrijheidsboom" in de tuin. Dit was een boom die door de Amerikanen aan Frankrijk werd gegeven wegens hun hulp tijdens de Amerikaanse Onafhankelijkheidsoorlog.

De Grand Allée komt uiteindelijk uit in het laatste gedeelte van de tuin. Hier vindt je een achthoekige vijver, de Bassin octogonal. Opnieuw is hier de beplanting weer lager en doet denken aan Franse tuinen. Aan weerszijde van de vijver vindt je twee kleinere gebouwen, namelijk de Musée de l'Orangerie en de Jeu de Paume. Dit waren vroeger orangeriën (een soort van broeikas), maar worden tegenwoordig gebruikt als museum en tentoonstellingsruimte. De tuin is aangekleed door middel van verschillende moderne beeldhouwwerken.