Jan Marijnissen
| Jan Marijnissen | |
|---|---|
| |
| Marijnissen in 2006 | |
| Naam voluit | Johannes Guillaume Christianus Andreas (Jan) Marijnissen |
| Geboren | 8 oktober 1952 |
| Geboren te | Oss |
| Partij | KEN-ml (tot 1972) SP (1972-heden) |
| Functie(s) | |
| Gemeenteraadslid Oss (1976-1993) Fractievoorzitter gemeenteraad Oss (1978-1993) Lid Provinciale Staten Noord-Brabant (1987-1989) Partijleider SP (1988-2008) Partijvoorzitter SP (1988-2015) Lid Tweede Kamer (1994-2010) Fractievoorzitter SP Tweede Kamer (1994-2008) | |
Portaal  Politiek
| |
Jan Marijnissen (Oss, 8 oktober 1952) is een voormalig Nederlands politicus voor de Socialistische Partij (SP). Marijnissen was tussen 1988 en 2008 partijleider van de Socialistische Partij. Ook was hij tussen 1994 en 2010 Tweede Kamerlid namens die partij. Onder Marijnissen werd de SP voor het eerst vertegenwoordigd in de Tweede Kamer. Ook behaalde de partij toen tijdens de Tweede Kamerverkiezingen 2006 zijn hoogste verkiezingsresultaat: 25 zetels.
Marijnissen ook de vader van Lilian Marijnissen die tussen 2017 en 2023 partijleider van de SP was.
Biografie
Jeugd en opleiding
Marijnissen werd geboren op 8 oktober 1952 in Oss. Zijn vader was ambtenaar en overleed aan een hartinfarct toen Marijnissen 10 jaar oud was. Hierdoor moest zijn moeder alleen zorgen voor vijf kinderen, waaronder eentje met het syndroom van Down. Zij kon dat niet aan, waardoor Marijnissen naar een kostschool gestuurd werd. Na de middelbare school ging Marijnissen werken in een fabriek. Tussen 1974 en 1985 was hij actief als lasser bij een metaalfabriek.
Hoewel Marijnissen katholiek opgevoerd werd, verloor hij zijn geloof. Op de hogereburgerschool (hbs) las hij Karl Marx. Vervolgens sloot hij zich aan bij de Kommunistiese Eenheidsbeweging Nederland (KEN). Dat was een afsplitsing van de Communistische Partij van Nederland (CPN) De KEN was een maoïstische partij. Dat betekent dat de ideologie van de partij de denkbeelden van Mao Zedong waren. In 1972 werd de naam gewijzigd in Socialistiese Partij en later Socialistische Partij.
Activist
In 1973 nam Marijnissen ontslag na een staking bij een tapijtfabriek. Hij stortte zich volledig op het activisme en kwam zo in 1974 in de gemeenteraad van Oss terecht. Hij was met 23 jaar het jongste gemeenteraadslid van Nederland. Marijnissen werd in de jaren 1980 ook actief binnen het landelijk bestuur van de partij. Hij was bevriend met Tiny Kox. Na de dood van partijleider Daan Monjé in 1986 brak een machtsstrijd los tussen Kox en Marijnissen. Uiteindelijk werd Marijnissen gekozen tot partijleider in 1988.
Marijnissen was voor het eerst partijleider van de SP tijdens de Tweede Kamerverkiezingen 1989. De partij behaalde toen geen zetels. Dat veranderde tijdens de Tweede Kamerverkiezingen 1994. De SP behaalde toen twee zetels.
Tweede Kamerlid
Marijnissen werd in 1994 lid van de Tweede Kamer. De SP boekte succes. Tijdens de Tweede Kamerverkiezingen 1998 behaalde de partij vijf zetels. Tijdens de Tweede Kamerverkiezingen 2002 liep dat op naar negen zetels. De partij bleef gelijk na de Tweede Kamerverkiezingen 2003 op negen zetels. Na de Tweede Kamerverkiezingen 2006 behaalde de SP haar hoogste resultaat ooit: 25 zetels. Na dat hoge resultaat verloor de SP juist een hoop zetels in de Tweede Kamer.
De de jaren heen kreeg Marijnissen veel kritiek op zijn leiderschapsstijl en taalgebruik. Sommige SP-leden vonden dat Marijnissen de partij op dictoriale wijze bestuurde. Zo zou hij geen tegenspraak dulden en blafte hij zijn collega's af. Ook zijn taalgebruik zorgde voor ophef in de landelijke politiek. In 1997 zei hij even dimmen tegen Tweede Kamervoorzitter Frans Weisglas. In 2009 noemde minister Bert Koenders een flapdrol. Hij riep dat woord vanaf de bankjes naar Koenders. De stijl van Marijnissen leidde ook tot enkele afsplitsingen. Zo splitste in 2004 SP-Kamerlid Ali Lazrak zich af van de partij.
Marijnissen besloot te stoppen met de politiek vanwege zijn afnemende gezondheid. In 2008 maakte hij bekend per direct te stoppen als partijleider. Hij werd tijdelijk opgevolgd door Agnes Kant, waarna Emile Roemer werd verkozen tot nieuwe partijleider. Hij bleef Tweede Kamerlid tot aan de Tweede Kamerverkiezingen 2010. Tot 2015 was hij actief als partijvoorzitter van de SP.
Boeken
- Samenleven kun je niet alleen (1993)
- Tegenstemmen, een Rood antwoord op Paars (1996)
- Effe dimmen, een rebel in Den Haag (1998)
- De laatste oorlog, gesprekken over de nieuwe wereldorde (2000)
- Schrale rijkdom, de erfenis van acht jaar Paars (2002)
- Nieuw optimisme (2003)
- Hoe dan, Jan? (2005)
- Waar historie huis houdt (2005)
- Kijk op deze tijd (2013)